آیا نقش روسیه در رشد بنگاه‌های اقتصادی ایران موثر است؟ / آیا ایران می‌تواند بازار مصرفی روسیه را در دست بگیرد؟

به گزارش سرویس سیاسی پایگاه خبری 598، در 8 سال گذشته دیپلماسی و مذاکرات تنها محدود به آمریکا و اروپا بوده است. اما چند ماهی است که با روی کار آمدن دولت جدید، تعریف جدید و متفاوتی از دیپلماسی تعریف می‌شود.

شاید بسیاری از مردم ایران تصور کنند که روسیه از جهات مختلف مقتدر و قدرتمند است. اما واقعیت امر آن است که روسیه یکی از کشورهای مصرف کننده در دنیا است. بطوریکه بازار روسیه از خوراک و پوشاک گرفته تا خودرو و سایر محصولات مصرفی در تسخیر برندهای غربی است.

از روزی که ولادیمیر پوتین در روسیه بر مسند ریاست نشسته، درپی آن است که قدرت از دست رفته  کشورش را احیا کند. از این رو وقتی روسیه از طرف آمریکا و اروپا تحریم می‌شود، واردات بسیاری از کالاهای خارجی را به کشورش تحریم می‌کند.  لذا در این برهه زمانی، روسیه‌ای که سالها از تولید پوشاک، محصولات کشاورزی و... به دور بوده، بدنبال یک شریک تجاری و صنعتی مناسب می‌باشد. چراکه روسیه در حال حاضر بدنبال آن است تا بتواند بازار مصرفی خود را از انحصار آمریکا، اروپا و ترکیه جدا سازد.

در این حین، همزمان با رکودی که در بازار ایران وجود دارد بسیاری از مجموعه های صنعتی با 30 یا 40 درصد ظرفیت خود مشغول به فعالیت هستند. از طرفی ظرفیت بالای ایران در صنایع مختلف از جمله پوشاک و تولیدات کشاورزی برای روسیه مسجل شده است. در همین زمان یک بازار چندصد میلیونی در روسیه وجود دارد که بارها از ایران در جهت رفع نیازهای بازار خود، تقاضا کرده است. با شکل گیری این حلقه، میان مجموعه های تولیدی و صنعتی ایران با بازار مصرفی روسیه، بخشی از مشکلات ایران در زمینه اشتغال، صنعت و اقتصاد حل خواهد شد.

نکته قابل توجه این است که حجم مبادلات تجاری ایران و روسیه در زمان دولت دوازدهم نسبت به سال‌های گذشته کاهش داشته است. بخشی از این رکود مبادلات تجاری بین دو کشور مربوط به عدم همکاری مسئولان وقت بوده است. اما بخش قابل توجه دیگری نشئت گرفته از عدم شناخت تجار ایرانی از بازار روسیه می‌باشد. از این رو برای رشد  حجم صادرات به روسیه، لازم است تا ابتدا این نقاط ضعف برطرف گردند.

یکی از اشتباهاتی که ظریف و کارشناسانش در وزارت خارجه در طول 8 سال مرتکب شدند، فراموشی کشورهای غیر 5+1 بود. مجموعه دولت یازدهم و دوازدهم نتوانستند نمره قابل قبولی در برقراری ارتباطات سیاسی و دپلماتیک با کشورهای جهان کسب کنند. در واقع وزارت خارجه دولت روحانی، خود را در عرصه بین الملل به گوشه رینگ انداخت و این باعث شد که اثرات تحریم در ایران بیشتر از قبل حس شود. در واقع به نوعی می‌توان گفت، 8 سال شاهد "خود تحریمی" در عرصه دیپلماسی بودیم.

آنطورکه معلوم است، دولت جدید سعی دارد، این تجربه تلخ را سرلوحه سیاست‌های خود قرار دهد. به همین منظور تمرکز سیاست خارجی کشور منحصر بر برجام نشده است. در این ایام شاهد آن هستیم که بخشی از تیم وزارت خارجه یعنی، معاون سیاسی امیرعبداللهیان به همراه یک کارگروه 40 نفره متمرکز بر سیاست ورزی در مذاکرات وین هستند. خود وزیر امورخارجه نیز مسئولیت همراه سازی و جلب نظر سایر کشورهای دنیا را برعهده دارد.

اما دیپلماسی دولت یازدهم محدود به وزارت خارجه نشده بلکه وزرای صمت و راه و شهرسازی نیز رویکرد دیپلماسی و استفاده از ظرفیت‌های خارجی را در پیش گرفته اند. همچنین رئیس جمهور نیز خود وارد میدان شده و در اولین گام، بر تسریع عضویت ایران در گروه همکاری‌های شانگهای می‌افزاید.

در این مدت اندک امیرعبداللهیان نیز به کشورهایی چون عراق، سوریه، آذربایجان، چین و... سفر کرده یا دیدارهایی با همتایان ترکمنستانی، ارمنستانی و... داشته است.

البته باید توجه داشت که نتیجه این رویکردها بیشتر در بلند مدت نمود پیدا می‌کند، اگرچه در کوتاه مدت نیز شاهد گشایش هایی نیز بوده ایم. به گفته رئیس اتاق بازرگانی تهران، وضعیت تولید و تجارت کمی رونق یافته است و شرایط نسبت به گذشته بهتر شده است. همچنین معاون وزیر اقتصاد بیان کرد که مقایسه آمار هشت ماهه تجارت خارجی کشور با مدت مشابه سال گذشته حاکی از رشد 43.5 درصد در وزن و 40 درصدی در ارزش دلاری کالاها است.