کاهش ارزش پول ملی در دولت قبل به صادرات رونق نداد

به گزارش پایگاه 598، جوان درباره وضعیت صادرات گزارش داده است: رئیس اتاق بازرگانی تهران معتقد است از فرصت کاهش ارزش پول ملی از سال ۹۷ تاکنون در راستای رشد صادرات بهره نگرفته‌ایم، این در حالی است که صادرکنندگان مقصر اصلی کاهش رشد صادرات در این سال‌ها بودند؛ چراکه طبق وعده آن‌ها به دولت روحانی قرار بود با کاهش ارزش پول ملی و رشد قیمت دلار، صادرات به صدهامیلیارد دلار برسد، اما به رغم امتیاز طلایی دولت تدبیر به صادرکنندگان، آن‌ها نتوانستند از این موقعیت به خوبی بهره ببرند و برخی از بازگشت ارز حاصل از صادراتشان به کشور خودداری کردند تا اینکه میزان صادرات در سال ۹۹ حتی ۱۰ درصد افت کرد.

اهمیت صادرات غیرنفتی و نقش آن در رشد و توسعه اقتصادی کشورها همواره به عنوان یکی از موضوعات مهم اقتصادی مطرح بوده است. گسترش صادرات موجب دسترسی به بازارهای خارجی، افزایش تولید و دستیابی به رشد مستمر اقتصادی می‌گردد. یکی از شعارهای چهار ساله دوم دولت روحانی رشد صادرات بود؛ توافقی که پشت پرده با صادرکنندگان در نهاد ریاست جمهوری بسته و قول و قرارهایی میان دولت تدبیر و صادرکنندگان گذاشته شد. موضوع از این قرار بود که دولت با افزایش نرخ ارز و کاهش ارزش پول ملی، صادرکنندگان را در افزایش میزان صادرات یاری کند و صادرکنندگان کالاهای غیرنفتی سالانه صدهامیلیارد دلار صادرات داشته باشند و سود آن عاید کشور شود. به این ترتیب روند رشد قیمت دلار از سال ۹۶- ۹۵ آغاز شد و در فروردین سال ۹۷ نرخ دلار به حدود ۱۸‌هزار و ۵۰۰ تومان رسید و از آن سال تاکنون ارزش پول ملی سال به سال کاهش یافت و نرخ دلار گران شد، اما روند صادرات کالا تغییری نکرد، حتی در سال ۹۹ با افت ۱۰ درصدی مواجه شد. بر اساس آمار در سال ۱۳۹۹، میزان صادرات قطعی کالاهای غیرنفتی کشور (به استثنای نفت خام، نفت کوره، نفت سفید و همچنین بدون صادرات از محل تجارت چمدانی) ۲۵‌میلیارد دلار بود که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ۱/۱۵ درصدی در وزن و ۶/۱۴ درصدی در ارزش دلاری کاهش داشت. برخی صاحب‌نظران معتقدند ظرفیت کشور برای صادرات در همین حد بود و دولت تدبیر به اشتباه در دام صادرکنندگان افتاد و منابع کشور را به فنا داد. به رغم امتیاز ویژه‌ای که دولت تدبیر در چهار ساله دوم دولتش به صادرکنندگان داد، آن‌ها نتوانستند از این فرصت استفاده کنند و درگیرودار عدم‌برگشت ارز حاصل از صادراتشان با دولت و بانک مرکزی وارد چالش شدند و کم‌کاری خود و عدم‌بهره‌گیری از این فرصت طلایی را به زمین دولت انداختند. برخی صادرکنندگان با عدم‌بازگشت ارز حاصل از صادراتشان دولت را در تنگنای ارزی قرار دادند و با کاهش میزان صادرات تلاش کردند حرف خود را به دولت تحمیل کنند. دولت تدبیر با اعتماد به رشد صادرات با کاهش ارزش پول ملی آسیب‌های زیادی به اقتصاد کشور وارد کرد و کشور را به انبار کالاهای وارداتی تبدیل کرد. اکنون در ماه‌های نخست دولت سیزدهم بخش خصوصی تلاش می‌کند دولت را با خود همراه کند و با مظلوم‌نمایی از عملکرد دولت قبل انتقاد می‌کند. روز گذشته در مراسم تجلیل از صادرکنندگان نمونه استان تهران، رئیس اتاق بازرگانی تهران با پیش کشیدن عدم‌بهره‌گیری از کاهش ارزش پول ملی در دولت تدبیر، سیاست‌های ترکیه و چین را به رخ دولتمردان کشید و گفت: کشورها تلاش دارند ارزش پول را پایین نگه دارند تا بازارهای صادراتی جهان را به دست آورند و با این کار چین تقریباً تمام بازارهای صادراتی دنیا را به دست آورده است و یکی از دعواهای امریکا و چین نیز همین موضوع است که چین هیچ‌گاه اجازه نمی‌دهد ارزش واقعی یوآن مطرح شود و همیشه ارزش آن را پایین‌تر نگه می‌دارد. ترکیه نیز به دلیل مشکلات در اقتصاد دچار تورم بسیار بالایی در سال گذشته شد، ولی از این موقعیت استفاده برد و صادرات را به ۲۲۰‌میلیارد دلار رساند و از این مشکل و بحث تورم به وجود آمده استفاده کرد و صادراتش را افزایش داد. خوانساری با اشاره به کاهش ارزش پول در سال ۹۷ بدون اینکه به برخی تخلفات صادرکنندگان اشاره‌ای کند، گفت: متأسفانه ما در کشور از این تهدیدها استفاده نکرده و آن را به فرصت تبدیل نمی‌کنیم. در این سال با صادرکنندگان برخورد شد و مشکلات آن‌ها حل نشد و با ۲۰۰ بخشنامه متناقص نه‌تن‌ها نتوانستیم از فرصت صادرات استفاده کنیم، بلکه کاهش صادرات را نیز تجربه کردیم.

رئیس اتاق بازرگانی تهران با اشاره به اینکه از سال ۸۴ تا ۹۲ نزدیک به ۷۰۰ میلیارد دلار ارز در کشور داشتیم، در همین سال‌ها بیشترین واردات انجام شده و به کالاهای وارداتی سوبسید پرداخت شده‌است، گفت: با وجود اختلاف محسوس بین ارز ۴هزارو۲۰۰ تومانی و آزاد فکر می‌کنم که تجارت تریاک هم سود ارز ۴هزارو۲۰۰ تومانی را ندارد.

مسعود خوانساری در مراسم تجلیل از صادرکنندگان نمونه استان تهران با بیان اینکه صادرات در این موقعیت با وجود مشکلات فراوان کار بزرگی است، اظهار کرد: در ۴۰ سال گذشته همواره با کسری بودجه مواجه بوده‌ایم و میزان درآمدمان از میزان هزینه کمتر بوده‌است و اگر این اتفاق برای بنگاه یا خانوار صورت گیرد، آن خانواده و آن شرکت ورشکسته می‌شود، اما چنین اتفاقی برای دولت‌ها رخ نمی‌دهد، زیرا از ذخایر و منابع استفاده می‌کنند و ته‌نشین شدن این منابع و ذخایر موجب می‌شود مردم روز به روز فقیرتر شوند.

رئیس اتاق بازرگانی تهران افزود: در ۴۰ سال گذشته بودجه بدون کسری نبوده‌است. کسری را دولت‌ها از محل چاپ پول تأمین می‌کنند و چاپ پول نیز یعنی دست کردن در جیب مردم و جبران از این طریق به منزله افزایش قیمت‌هاست.

رئیس اتاق بازرگانی تهران بیان کرد: دولت ایران یک دولت با درآمد نفتی است و خود را بی‌نیاز از بخش خصوصی می‌داند و حتی بخش خصوصی همیشه طالب دریافت ارز دولتی است. با وجود اختلاف محسوس بین ارز ۴هزارو۲۰۰ تومانی و آزاد فکر می‌کنم که تجارت تریاک هم سود ارز ۴هزارو۲۰۰تومانی را ندارد. متأسفانه از آنجا که دولت تولیدکننده ارز است، خود را بی‌نیاز از بخش خصوصی می‌داند و فقط در مواقعی که دچار مشکل می‌شود، به سراغ بخش خصوصی می‌آید.

۷۰۰ میلیارد دلار درآمد ارزی کشور از سال ۸۴ تا ۹۲

خوانساری بیان کرد: از سال ۸۴ تا ۹۲ نزدیک به ۷۰۰ میلیارد دلار ارز در کشور داشتیم، در همین سال‌ها بیشترین واردات انجام شده و در آن زمان قیمت موز نزدیک به نصف قیمت سیب درختی بود و به عبارتی به کالاهای وارداتی سوبسید پرداخت می‌شد و حتی خلال دندان و سنگ قبر از چین وارد کشور می‌شد. رئیس اتاق بازرگانی تهران گفت: دولت‌ها وقتی ارز دارند، ارز را وارد بازار می‌کنند و موجب تورم می‌شوند و وقتی هم ارز ندارند، اقدام به چاپ پول می‌کنند و از این طریق موجب تورم می‌شوند. اگر به صادرات به عنوان جزئی از اقتصاد کشور توجه شود، می‌تواند رشد داشته باشد. در سال‌هایی صدور خدمات فنی مهندسی حدود ۵ تا ۶ میلیارد دلار بوده‌است، اما امروز به کمتر از ۲۰۰ میلیون دلار رسیده‌است، بنابراین این موضوع نیاز به بررسی دارد.

لاهوتی: بهبود شرایط صادرکنندگان در دولت سیزدهم

محمد لاهوتی، رئیس کنفدراسیون صادرات ایران که در مراسم معرفی صادرکنندگان نمونه استان تهران سخن می‌گفت، افزود: با وجود همه مشکلات در حوزه صادرات غیرنفتی از جمله خود تحریمی‌ها و تحریم‌های خارجی، شرکت‌ها تمام سعی و تلاش خود را برای تنوع باز، بسته‌بندی، ایجاد و تولید کالاهای جدیدی کرده‌اند تا کالاهای صادراتی خود را به مقاصد مختلف جهان صادر کنند، بنابراین با توجه به امتیازات کسب شده، امسال یک شرکت صادرکننده ممتاز، ۱۱ شرکت صادرکننده نمونه و سه شرکت نیز شایسته تقدیر انتخاب شدند.

وی با اشاره به تغییر دولت و تا حدودی تغییر سیاست‌ها گفت: خوشبختانه در دولت سیزدهم یک مقدار شرایط و راه تنفس صادرکنندگان بهتر از سال گذشته شده‌است و به نظر می‌رسد در صورت تداوم این روند می‌توانیم شاهد و ناظر افزایش صادرات و رفع موانع صادراتی باشیم. من معتقدم تحریم‌ها تأثیر دارد، ولی تأثیر خودتحریمی‌ها بیشتر از تأثیر تحریم‌های خارجی بوده‌است و اگر این قیود سه ساله که بی‌جهت از سال ۹۷ تا پایان ۹۹ بسته شد، نبود، نباید صادرات ما باوجود کاهش ارزش پول ملی به حدود ۳۶ میلیارد دلار در سال ۹۹ می‌رسید.

لاهوتی اظهار داشت: طی هفته گذشته به دلیل کاهش قیمت ارز در کشور، فاصله نرخ ارز نیمایی و نرخ ارز آزاد تقریباً نزدیک شده‌است و از فاصله ۲۰ درصدی که رانت ۶ هزار تومانی بود، فاصله گرفته و امیدواریم بانک مرکزی در شرایط جدید قادر باشد چندگانگی نرخ ارز را حل و این ۵ هزارتومان نرخ ارز را به هم نزدیک کند. این موضوع قطعاً باعث بهبود روند عرضه ارز توسط صادرکنندگان می‌شود.