وظایف تسمه‌ تایم در خودرو

به گزارش پایگاه 598، به نقل از خبرگزاری صدا و سیما، احتمالا برای شما هم پیش آمده است که خودرویتان دچار مشکل شده باشد و وقتی آن را به تعمیرگاه بردید مکانیک علت خرابی را تسمه تایم اعلام می‌کند.

تسمه تایم دقیقا چیست و چه کاربردی دارد؟ چرا تعمیرکاران همیشه توصیه دارند تسمه تایم خودرو به موقع تعویض شود؟ نحوه کارکرد این تسمه چیست؟ چند نوع تسمه تایم داریم؟

تسمه تایم چیست؟
تسمه تایم یکی از قطعات حیاتی و مهم اتومبیل است که به طور مستقیم بر نحوه عملکرد موتور تاثیر می‌گذارد. تسمه تایم که با نام تسمه تایمینگ نیز شناخته می‌شود، حرکت چرخشی میل لنگ را به میل سوپاپ منتقل کرده و سبب روان شدن میل سوپاپ یا میل بادامک می‌گردد. تسمه تایم خودرو­ها معمولا از جنس لاستیک مقاوم تولید می‌شوند و عملکرد آن‌ها به این نحو است که با هربار چرخش میل لنگ به باز و بسته شدن سوپاپ‌ها کمک می‌کنند تا پیشرانه چهارزمانه بتواند وظیفه خود را به درستی انجام دهد.

تسمه تایم دارای دندانه‌هایی بر روی بخش داخلی خود می‌باشد که باید در محل درست نصب شوند.

از آنجا که کار تسمه تایم این است که زمانبندی باز و بسته شدن سوپاپ‌ها را تنظیم کند، کوچکترین لغزش این تسمه می‌تواند آسیب جدی به موتور ماشین وارد کند. به همین دلیل تعویض تسمه تایم حتما باید توسط مکانیک حرفه‌ای انجام بگیرد تا از قرار گرفتن دندانه‌ها در محل صحیح اطمینان حاصل شود. در گذشته به جای تسمه تایم از زنجیر تایم استفاده می‌شد که استحکام بیشتری داشته و در فواصل طولانی مدت نیازی به تعویض نداشتند.
در دهه ۱۹۶۰ میلادی یک شرکت آمریکایی به نام” پونتیاک" برای نخستین بار در تولید خودرو از تسمه تایم استفاده کرد و پس از آن بود که کارخانه‌های اتومبیل سازی دیگر هم از این ایده استقبال کردند. البته هنوز هم در ماشین‌های سنگین به جای تسمه تایم، از زنجیر تایم استفاده می‌شود.

شاید سوال کنید که چرا در خودروهای جدید از تسمه تایم استفاده می‌شود؟ پاسخ این است که تسمه تایم نسبت به زنجیر تایم مزایای متعددی دارد؛ از جمله اینکه تسمه تایم سر و صدای کمتری ایجاد می‌کند و در صورت پاره شدن، نسبت به زنجیر تایم آسیب کمتری به موتور خودرو وارد می‌نماید. زنجیر تایم به خاطر جنس محکمی که دارد، هنگام پاره شدن خسارات جدی تری را به موتور خودرو وارد می‌کند و شاید راننده مجبور شود کل موتور را تعویض کند. با این حساب آسیب‌های پاره شدن تسمه تایم جزئی‌تر هستند.

انواع تسمه تایم
تسمه تایم خودروهای مختلف با توجه به برند و کیفیت ساخت آن‌ها طیف قیمت‌های متنوع و گسترده‌ای را در بر می‌گیرند. بهتر است برای تشخیص فرسودگی تسمه تایم و خرید یک تسمه تایم مناسب و بادوام با یک مکانیک ماهر مشورت نمایید. در ضمن دقت کنید که از خرید تسمه تایم‌های تقلبی و بی کیفیت خودداری کنید، زیرا ممکن است قیمت پایین این تسمه‌ها شما را ترغیب کند که برای کاهش هزینه‌ها از خرید تسمه تایم اصل خودداری کنید. در حالی که اگر به خاطر جنس نامرغوب تسمه تایم، موتور خودرویتان آسیب ببیند هزینه تعمیر آن به مراتب بیشتر خواهد بود.

علت خرابی تسمه تایم
معمولا عمر مفید تسمه تایم‌ها محدود بوده و کارخانه تولید کننده خودرو درباره طول عمر تسمه تایم اطلاعاتی را به مشتریان ارائه می‌کند. با این حال به طور میانگین می‌توان گفت که تسمه تایم اتومبیل پس از پیمودن ۶۰ هزار کیلومتر باید تعویض شود. البته این قضیه تحت تاثیر عوامل دیگری همچون سبک رانندگی، کیفیت و جنس تسمه تایم، میزان درگیری و باری که متحمل می‌شود نیز هست.
از جمله مهم‌ترین علل خرابی یا پارگی تسمه تایم می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
افزایش ناگهانی شتاب موتور (اصطلاحا تیکآف)
عوض نکردن دنده در زمان مناسب (با توجه به سر بالایی‌ها و سرپایینی ها)
کاهش ناگهانی شتاب موتور (اصطلاحا دنده معکوس)

خرابی فولی تسمه تایم
خاموش بودن و عدم کارکرد خودرو به مدت طولانی
چرب شدن تسمه تایم ناشی از روغن ریزی کاسه نمد سر میل لنگ
پاره شدن تسمه دینام و برخورد آن با تسمه تایم و در نتیجه خارج شدن تسمه تایم از مدار خود
سرعت زیاد در هنگام عبور از سرعت­گیرها
رانندگی با دور بالای ۴۰۰۰ دور در دقیقه

نصب غیر اصولی تسمه تایم
معمولا زمانی که تسمه تایم دچار آسیب شده باشد، خودرو به فاصله کمی خاموش می‌شود و صدای جیر جیر از موتور خودرو شنیده می‌شود. علاوه بر این راننده در صورت خرابی تسمه تایم تسلط کافی به فرمان اتومبیل ندارد. همه این علائم نشان دهنده وجود نقص در تسمه تایم است و باید به سرعت آن را معاینه و در صورت نیاز تعویض نمود در غیراینصورت می‌تواند باعث آسیب به موتور ماشین شود. در نهایت به همه رانندگان توصیه می‌شود که همواره پیش از هر سفر از سلامت تسمه تایم و قطعات داخلی خودرو اطمینان حاصل کنند.