چگونه نوسانات اقتصادی بر امنیت غذایی تاثیر می‌گذارد؟

به گزارش پایگاه 598، به نقل از ایسنا، علی‌اکبر باغستانی در سومین نشست از سلسله نشست های "امنیت غذایی و نوسانات اقتصادی" اظهار کرد: نوسانات نرخ ارز در بازار جهش های پی در پی داشت و طبیعتا هر گونه نوسانی در نرخ ارز به  قیمت نهاده های وارداتی منتهی خواهد شد که البته باید نوسانات قیمت جهانی را هم اضافه کرد.

وی تصریح کرد: با توجه به شرایط اقلیمی، آب و هوایی و محدودیت منابع آب محصول ذرت دامی مزیت نسبی تولید را ندارد و تقریبا نزدیک به نیاز واردات انجام شده و ظریب خوداتکایی در ذرت روند نزولی را طی کرده هرچند در سال ۹۸ کمی افزایش داشته است.

عضو هیات علمی موسسه پژوهش های برنامه ریزی،اقتصاد، کشاورزی و توسعه روستایی وزارت جهاد کشاورزی گفت: ۸۲ میلیون تن محصولات زراعی در سال ۹۸ با تمام اتفاقاتی که در اقتصاد ایران رخ داده تولید شد. در این میان، گندم محصول اصلی تولید شده با تولید ۱۳.۷ میلیون تن بوده است.

باغستانی افزود: روند خودکفایی محصولات اساسی مانند برنج در یک دهه تقریبا دارای شیب مثبت بوده اما نوسانات آن خیلی زیاد بود مثلا در سال ۹۵ توانستیم ۷۰ درصد نیاز را در داخل تولید کنیم اما بعد از آن میسر نشد.

باغستانی با اشاره به اینکه در کشور، حدود ۴ میلیون تن محصولات باغی تولید شده است، ادامه داد: محصولات باغی در امنیت غذایی علاوه بر ارز آوری، بخشی از ویتامین ها و مواد مغذی را تامین می کند.

عضو هیات علمی موسسه پژوهش های برنامه ریزی، اقتصاد، کشاورزی و توسعه روستایی وزارت جهاد کشاورزی با اشاره به تولید ۱۵.۷ میلیون تن محصولات دامی، یادآور شد: گوشت قرمز در حالی که تصور می شد به ۹۰ درصد خودکفایی رسیده اما در سال ۹۳ روند آن نزولی شد و تقریبا به ۸۰ درصد رسید و ناچار به ۲۰ درصد واردات شدیم و همچنین گوشت مرغ هم در حالی که تصور می شد درتولید خودکفایی کاملی داریم این طور نبود و واردات انجام شده است.

وی گفت: درسال ۹۸ حوزه آبزی پروری و صید حدود ۱.۳میلیون تن تولیدات شیلاتی صورت گرفته است.

باغستانی ادامه داد: از آنجایی که هرچه درجه توسعه یافتگی کشورها بیشتر شود باید سهم بخش کشاورزی از تولید ناخالص داخلی کاهش پیدا کند اما سهم بخش کشاورزی از ارزش افزوده افزایش پیدا کرده است.

عضو هیات علمی موسسه پژوهش های برنامه ریزی، اقتصاد، کشاورزی و توسعه روستایی وزارت جهاد کشاورزی با اشاره به اینکه روند تولید محصولات کشاورزی در زیر بخش های مختلف صعودی بوده و پیش فرض بر این است که فراهمی غذا بیشتر است که متاسفانه این طور نیست، یادآور شد: با توجه به اینکه روند سرمایه‌گذاری در سال ۹۴ که ۸۷ هزار میلیارد ریال بوده اما در سال ۹۸ به ۳۵۰۰ میلیارد ریال و سال ۹۹ به ۳۴۰۰ میلیارد ریال رسیده است، نشان می دهد که در بخش کشاورزی به قیمت ثابت رشد نداشتیم و قاعدتا در آن ارزش افزوده و تولیدات به بهای تخریب محیط زیست وفشار به منابع پایه بوده است.

وی با بیان اینکه یکی از مولفه های مهم که تحت تاثیر نوسانات اقتصادی قرار می گیرد دسترسی فیزیکی و اقتصادی به غذا است، گفت: وقتی قیمت نهاده ها افزایش پیدا کند خصوصا ذرت اثر مستقیم خود را برروی تخم مرغ، گوشت مرغ، گوشت قرمز و شیرنشان می دهد.

باغستانی ادامه داد: شاخص قیمت ها برای خوراکی و آشامیدنی طی سه سال ۲.۲ برابرافزایش داشته که نشان دهنده رشد فزاینده قیمت ها است.

عضو هیات علمی موسسه پژوهش های برنامه ریزی،اقتصاد، کشاورزی و توسعه روستایی وزارت جهاد کشاورزی افزود: چالش هایی که در امنیت غذایی در گذشته بوده هنوز هم وجود دارد و تا برطرف نشدن آن نمی توان یک امنیت غذایی تاب آور داشت. دو موضوع پایداری و ثبات از جمله نکات مهم در امنیت غذایی است، چرا که با ثبات می توان نوسانات کوتاه مدت را کم کرد و با پایدار بودن می توان کمترین آسیب را به اکوسیستم، محیط زیست و منابع پایه آب، خاک و تنوع زیستی داشت.

وی افزود: سرمایه گذاری در کشور وضعیت خوبی ندارد که باعث می شد در برابر تکان های خارجی بسیار آسیب پذیر باشیم، همانند مرغ و گوشت که فکر می کردیم خوداتکایی خوبی را دارد اما به دلیل وابستگی شدید به نهاده ها وضعیت آن ها آسیب پذیر شد و فراهمی خوبی وجود نداشت.

باغستانی با اشاره به اینکه نوسانات اقتصادی می تواند بر امنیت غذایی تاثیرگذار باشد، خاطرنشان کرد: در اولین گام باید تخریب منایع آب و خاک متوقف شود و افزایش تولید به کمک افزایش بهره وری و فناوری باشد یعنی هر گونه افزایش سطح زیر کشت و استفاده بیشتر از منابع آبی مخرب است چرا که نسل آینده را فدای تولید غذایی می شود.

عضو هیات علمی موسسه پژوهش های برنامه ریزی، اقتصاد، کشاورزی و توسعه روستایی وزارت جهاد کشاورزی بیان کرد: ناهماهنگی سیاست ها، کامل نبودن زنجیره ها، ناکارآمدی سیاست های حمایتی نتوانست به هدف خودش برسد و انواع سیاست‌هایی که اجرا شد اثرات منفی تر و سوداگری در بازار ایجاد کرد و باعث ازبین رفتن بخش مولد اقتصاد شد.

وی ادامه داد: برای رسیدن به هدف تراز مثبت تجاری در سال ۱۴۰۴ باید تراز تجاری منفی ۴.۷ میلیارد در سال ۹۹ مثبت شود و همچنین تخریب محیط زیست کاهش و پایداری ایجاد شود.

باغستانی ارتقای ضرایب خوداتکایی را در محصولات اساسی و تولید صادرات را برای محصولات باغی و برطرف کردن موانع و حفاظت و بهره برداری بهینه از منابع پایه منابع طبیعی و بسترهای تولیدی در چارچوب توسعه پایدار را از اهداف میان مدت بیان کرد.

عضوهیات علمی موسسه پژوهش های برنامه ریزی، اقتصاد، کشاورزی و توسعه روستایی وزارت جهاد کشاورزی اجرای نظام نوآوری درتمام بخش کشاورزی و ارتقای بهره‌وری را دو راهبر اساسی برشمرد.

وی احداث شبکه های آبیاری و زهکشی،توسعه سامانه های نوین تسطیح و نوسازی اراضی، عملیات خاک ورزی، توسعه مکانیزاسیون، توسعه کشت های نشایی پاییزه، توسعه گلخانه، توسعه فعالیت های آبخیزداری، توسعه مشارکت های مردم و تشکل ها، گسترش تولید بذر و نهال مقاوم به تنش های خشکی و شوری، حمایت از نظام های بهره برداری بهینه، ایجاد توسعه زنجیره های تولید تا مصرف، حمایت از هدفمند و کارا از تولید و تولید کننده، کاهش ضایعات و توسعه صنایع نگهداری ،تبدیلی و تکمیلی را از جمله اقدامات و سیاست های متخلف پیشنهاد داد.