بالاخره بانك مركزي مشكل دلار دارد يا ندارد؟

الف: از دي‌ماه سال گذشته كه بازار ارز دچار التهاب گرديد و قدرت خريد ريال به شدت كاهش يافت، يكي از دلايل مطرح شده از سوي مقامات دولت و بانك مركزي آن بود كه به دلايل مختلف بويژه تحريم‌هاي مالي اخير، ورود دلار به كشور با دشواري و كندي صورت مي‌گيرد. در نتيجه با وجود ذخاير خارجي بالاي كشور (به صورت اعتباري) امكان عرضه دلار در بازار به سادگي و سرعت گذشته فراهم نيست و اين نكته در كنار جهش تقاضاي سفته‌بازي موجب افزايش قيمت دلار گرديده است.

از همان زمان تاكنون يكي از سياستهاي ثابت بانك مركزي اعطاي دلار به مسافران خارجي و زائران عتبات مقدسه بود، به نحوي كه در ۵ فروردين بانك مركزي تصميمات ديگري را در اين خصوص اتخاذ كرد (لينك http://www.cbi.ir/showitem/۹۱۲۰.aspx).

بر اساس اين مصوبه مسافران به اغلب كشورهاي همسايه مي‌توانند از ۴۰۰ تا ۱۰۰۰ دلار يا معادل آن از ديگر ارزها برخوردار گردند.

حال سوال اين است كه مسافر كشور تركيه يا ارمنستان يا زائران عراق و سوريه و عربستان چه نيازي به دلار آمريكا دارند؟ مگر پول رسمي اين كشورها دلار آمريكاست؟ چرا نبايد به مسافران تركيه، تنها لير و به مسافران عراق، تنها دينار و به مسافران عربستان، تنها ريال سعودي پرداخت كرد؟ اگر بانك مركزي دچار مشكلاتي در عرضه دلار است چرا به مسافران هر كشور، «تنها» و «تنها» پول همان كشور را نمي‌دهد؟ اگر هم بانك مركزي آنقدر پشتگرم به ذخاير دلاري است، چرا از پس مهار بازار ارز و بازگرداندن نرخ بازار به ۱۲۲۶ تومان ناتوان است؟ دم خروس را بايد باور كرد يا قسم حضرت عباس را؟

لازم به يادآوري نيست كه اگر پرداخت حداقل ۴۰۰ دلار را در تعداد هزاران مسافري كه هر روز بويژه در ايام نوروز و تابستان به كشورهاي همسايه سفر مي‌كنند ضرب كنيم و رقم آن را در كل سال در نظر بگيريم، قطعا چند ميليارد دلار خواهد شد.

اخباري كه از مسافران نوروزي به دست الف رسيده است از سفته‌بازي بسياري از مسافران از اين خلا بانك مركزي حكايت دارد به نحوي كه بسياري از مسافران زيارتي و سياحتي، دلارهاي بانكي را بدون خرج كردن به كشور بازگردانده و از مابه‌التفاوت قيمت بازار و قيمت مرجع دولتي، سود بي‌زحمت برده‌اند. همچنين اخبار رسيده از برخي مرزنشينان نيز نشان مي‌دهد بسياري از ايشان با صرف هزينه ۲۵۰ هزار توماني براي كاپوتاژ (گرفتن پلاك و گواهينامه بين‌المللي) توانسته‌اند ۴ برابر اين هزينه را از طريق خريد دلارهاي بانكي و فروش آن در بازار آزاد كسب كنند. آيا اين رسم پاسباني از ذخاير ارزي است؟