آغاز فساد در سینما از زبان احمد نجفی

فارس، پس از انتشار گفت‌وگوهایی از چند بازیگر سینما و گلایه از فساد موجود در سینمای ایران، برای جویا شدن از ابعاد گوناگون این اتفاق، به سراغ «احمد نجفی» بازیگر پیشکسوت سینما و  تلویزیون رفتیم تا نظر وی را هم در این باره جویا شویم.

متن کامل این گفت‌وگو در ذیل می‌آید:‌

فارس: آقای نجفی با توجه به صحبت‌های برخی بازیگران در مورد فساد در سینمای ایران، به ویژه در عرصه بازیگری و البته اظهارات پیشین شخص شما، در مورد این موضوع کمی توضیح بفرمایید.

- حالا دیگر همه مسائل ما حل شده و همین یکی مانده است؟

فارس: خوب به هر حال قبول دارید این هم یکی از مسائل مهم سینماست و نمی‌شود به سادگی از کنار آن رد شد؟

- نجفی: بله، اما اگر این‌ها گفته شود، آن وقت خیلی چیزها رو می‌شود! مسلماً هیچ کس در هیچ سازمانی با هیچ فسادی موافق نیست و این یک واقعیت است. در مورد پدیده سینما با یک سری مباحث روزانه و یک سری مباحث طولانی‌مدت مواجه هستیم ‌که انشاءالله شورای عالی سینما این مسائل را پیگیری خواهد کرد. ما مسائل را باید در شورای عالی سینما ببینیم و برای آن‌ها راه حل پیدا کنیم. با حرف زدن و جدا کردن واقعیت‌ها از بدنه سینما کاری از پیش نمی‌رود، به نظر من در بحث آموزش و سلامت سینما بحث می‌شود و این طور نیست که این مباحث دیده نشده باشد. به هر حال ‌باید راه حل پیدا شود و این شامل پیشگیری و مداوا نیز هست.

* هیچ کس منکر فساد در سینما نیست

نجفی: هیچ کس منکر فساد در سینما نیست، اما این فساد به قدری نیست که خدایی نکرده تمام بدنه سینما را گرفته باشد، البته باید به یک نکته هم توجه کرد، خیلی از افرادی که به نام سینما هستند اصلاً در سینما نیستند، یعنی اینکه اگر صحبت بازیگرها و پول و این موارد می‌شود، این حرف‌ها در تلویزیون هم وجود دارد، چرا فقط سینما؟!

در تلویزیون هم هنرپیشه و کارگردان هست و اتفاقی که آنجا می‌افتد به عنوان اینکه آن‌ها بازیگرند به بدنه سینما هم وصل می‌شود. یعنی اینکه اگر شما می‌شنوید اتفاقی افتاده که البته هم افتاده، اما این نیست که لزوماً این‌ها افراد سینما یعنی عضو صنوف سینما باشند. چون در جامعه این طور جا افتاده است که در سینما فساد هست، اما مجموع نگاه و عرض بنده کلی است.

افراد جامعه بیشتر چشم‌شان به تلویزیون یا سینما است و فکر می‌کنند همه تلویزیون یا سینما این گونه‌ است! من نمی‌خواهم دفاع کنم، بالاخره چیزهایی هست اما این چیزها حالت عمومی پیدا کرده و همه چیز با همه چیز قاطی شده است. اما عرض بنده این است که باید راه‌ حل پیدا کنیم. وگرنه گفتن این حرف‌ها چه موضوعی را حل می‌کند؟ خیلی‌ها گفته‌اند، چه موضوعی حل شده است؟

فارس: لطفاً در مورد این راه‌حلی که درباره‌اش حرف زدید، بیشتر توضیح دهید.

- ما باید به مسئله فساد در سینما رسیدگی کنیم، اگر فسادی هست که هست، اما باید دید که چقدر فراگیر است؟ چه میزان پیشرفت کرده است؟ زمانی می‌شود مشکل یک غده سرطانی را با دو قرص حل کرد، زمانی با یک عمل بزرگ و یک موقع‌ با یک عمل بزرگ، من هم دکتر این کار نیستم، ما یک تشخیصی می‌دهیم و این در یک شورای عالی در سازمان سینمایی به بحث می‌گذاریم تا راه‌حل‌های آن را پیدا کنیم. این صحبت‌های من بیشتر جنبه اجرایی دارد، اینکه ما بگوییم فساد در سینما نیست، چشم‌مان را بستیم. ما نمی‌خواهیم چشم‌مان را ببندیم، اولاً ما باید از این به بعد این مسائل را پیشگیری کرده و دوماً آن مصائب را از بین ببریم و زیر تیغ جراحی دهیم.

جنس سینما در دنیا هیچ فرقی نمی‌کند، جنس سینما شهرت است، همه جا هم همین‌طور است. چه دختر و چه پسر، فرقی نمی‌کند این‌ها می‌خواهند جلو بیایند و نمی‌دانند چطور. در این میان عده‌ای از افراد که جزو سینما هستند، اما اهل سینما نیستند از این موضوعات سوء استفاده می‌کنند، اینکه بگویم چنین موضوعی نیست،  دروغ است. اما این که بگویم که این موضوع فراگیر است هم دروغ است، یک عده‌ای زن دارند، بچه دارند، شوهر دارند .... اما چنین موضوعاتی وجود دارد، مگر می‌شود شما یک سینمای پاک پاک داشته باشید؟! هیچ چیز مطلقی وجود ندارد و من عرضم این است که اگر هم هست که حتماً هست باید بنشینیم و به جای اینکه موج رسانه‌ای ما را بگیرد، ما را موج عملیاتی بگیرد و ببینیم راه‌حل آن چیست.

* برخی جوانان فکر می‌کنند هر چقدر بیشتر بی‌بند و بار باشند بیشتر به شهرت می‌رسند

من هم سال هاست که در سینما هستم، مگر می‌توانم چشمم را ببندم؟ مگر این چیزها را ندیده‌ام؟ من 10 سال پیش در خانه سینما این را فریاد زدم که آقا این چه سینمایی است که بازیگر باید پول دهد تا بازیگر شود، اما هیچ کس گوش نکرد، چشم‌شان را بستند، چون خودشان هم پول می‌گرفتند، من نمی‌خواهم بگویم چه اشخاصی، اما خودشان به عنوان کارگردان و تهیه‌کننده یکی می‌آمد و یکی پول می‌گرفت، در دنیا بازیگر پول کلان می‌گیرد و ناز هم می‌کند تا یک نقش را بازی کند اما در ایران باید بازیگر برای ورودش پول هم باید بدهد، پشت این موضوع یک فساد مالی خوابیده است، متأسفانه برخی جوانان فکر می‌کنند هر چقدر بیشتر بی‌بند و بار باشند بیشتر به شهرت می‌رسند، نگاه شهرت به سینما، امضا گرفتن، جلوی چشم مردم بودن و این فساد مالی، فساد اخلاقی به بار می‌آورد.

باید در اتحادیه تهیه‌کنندگان بحث شود، کسی که سرمایه برای ساخت یک فیلم ندارد یک عده‌ای را از خانه، فامیل و خیابان می‌آورد و پولی از آن‌ها می‌گیرد که «بیا من تو را مشهور می‌کنم» و این شروع فساد است و به شدت هم در اتحادیه تهیه‌کنندگان، شورای عالی سینما و سازمان سینمایی درباره بحث خواهد شد. ما انشاءالله در سازمان سینمایی برنامه‌ای داریم که در آن به بحث پاک‌سازی و تمیز‌سازی سینما خواهیم پرداخت، چون دیگر نمی‌شود که تحمل کرد که به خاطر یک فیلم سینمایی یا تلویزیونی به تمام سینما ضربه بخورد، وقتی وزیر ارشاد می‌گوید در سینما فساد هست و باید پاک شود، ما نیز بحث را این طوری ببینیم. آیا باید در سینما را ببندیم؟ نه مطمئناً نه، بلکه باید در قسمت تهیه‌ کار شود، چراکه به نظر من بزرگ‌ترین صدمه سینما و سیما فقر مالی و سرمایه گذاری است.

* بعضی از این سریال‌ها و فیلم‌های سینمایی محل کاسبی است

- حتی می‌دانم که بعضی از این سریال‌ها و فیلم‌های سینمایی محل کاسبی است، فرد می‌آید و از افرادی 30 تا 40 میلیون تومان ‌می‌گیرد که مثلاً یک نقش بازی کنند و این بیچاره‌ها پدر و مادرهای‌شان را تحت فشار می‌گذارند که ما می‌خواهیم وارد سینما شویم، یک پولی به ما بدهید تا وارد شویم و این شروع فساد است. ‌من سال 1382 گفتم «‌سینمایی که بازیگرش برای بازیگر شدن پول می‌دهد طالع فاسد پیدا می‌کند» متاسفانه همه بد نگاه کردند و من را گوشه دیوار قرار دادند که این حرف‌ها چیست که می‌زنی!

متا‌سفانه خودمان به عنوان بدنه سینما مقصریم و تنها قوانین و پیشگیری‌ها و مداواها مطرح نیست‌، بگذارید من روراست حرف بزنم، ما به خاطر چندرغاز به هر کاری دست می‌زنیم، چه از طریق بازیگرها، چه از طریق تهیه‌کننده‌ها، چه از طریق کارگردانان!

زمانی که عده‌ای جوان را به سینما می‌آورند و این جوانان را شوق و هیجان می‌گیرد،  نتیجه‌اش همین می‌شود که می‌بینید، چون ظرفیت‌های واقعی سینما شناخته نشده است. هدف واقعی سینما شناخته نشده است. چه از طریق بچه‌های سینما، چه از طریق مسئولان سینما، ‌به نظرم باید زمینه‌ قانونی فراهم شود تا فرصت این کارها از دست‌اندرکاران این موضوعات گرفته شود، باید با نوعی از آموزش و فرهنگ خانواده‌ها آماده کنیم که به راحتی فرزندان‌شان را به شرکت‌های نمایشی، مطبوعاتی و سینمایی نفرستند و بدانند که خطراتی نیز وجود دارد.

من نمی‌خواهم وارد خیلی مسائل شوم. چون به نظرم خود انسان باید شرافت خود را حفظ کند، اما کسی که به دریچه سینما رسیده و می‌بیند برای او جایی نیست دست به هر کاری می‌زند که به جایی برسد.

شما تصور کنید چند جوان من را هم گول زدند، چیزی حدود 7 تا 8 سال پیش سناریویی برایم فرستادند و آن را خواندم و به یک دفتر فیلمسازی رفتم و دیدم یک مشت جوان آنجا هستند، بعدها ‌فهمیدم ما ‌را به عنوان یک چهره دعوت می‌کنند و در کنار ما نیز جوانانی را برای بازی می‌آوردند ‌و به آن‌ها می‌گویند که قرار است جلوی این فرد چهره بازی کنید و پس از آن هم دیگر خبری از قرارداد و تماس نمی‌شود، البته بحث من این نیست که چرا با من قراردادی بسته نشده، بلکه قصدم این است که همه جا از افرادی چون ما سوءاستفاده می‌کنیم و این موضوعات تنها برای من اتفاق نیفتاده است، برای افرادی مثل پرویز پرستویی هم افتاد. بارها متوجه شدم به نام من تبلیغ کلاس بازیگری می‌شد و من روحم نیز از این ماجرا خبر ندارد.