انتخاب کابینه حساس‌ترین و خطیرترین اقدام رئیسی

به گزارش پایگاه 598، به نقل از فارس، علیرضا معاف در یادداشتی تحت عنوان « انتخاب کابینه حساس ترین و خطیر ترین اقدام رئیسی» نوشت:

نقش کلیدی دو ماه ابتدایی دولت در چهار سال آینده

اساتید علم بلاغت در بیان اهمیت شروع خوب یک اتفاق مهم در ارتباط با مردم از اصطلاح براعت استهلال استفاده میکنند و آن را نشانه ای بر ادامه خوب مسیر می دانند استاتید علم مهندسی نیز نیرو و توان لازم برای غلبه بر اصطکاک ایستایی را بیشتر از توان لازم برای غلبه بر اصطکاک جنبشی می دانند و این بدین معناست که آغاز درست یک مسیر نیاز به بیشترین انرژی گذاری و توان مند سازی فردی و سیستمی دارد.

همه افرادی که سابقه دولتمردی، دولت ورزی و مدیریت کلان و راهبردی داشته اند به خوبی به اهمیت بازه زمانی کنونی برای انتخاب کابینه واقف هستند و نقش بی بدیل و حساس دو ماه آینده در موفقیت یا عدم موفقیت چهار سال آینده دولت را درک می کنند.

بدون تردید مهمترین کار دولت و رئیس جمهور منتخب تا اواخر مردادماه که زمان معرفی وزرا به مجلس است، تشکیل کابینه هدفمند، باورمند و توانمند است. اما از منظری دیگر این کار برای آیت الله رئیسی، اهمیتی دو چندان دارد. و اگر ترکیب دولت،همگن،همگرا،همگون و هم اهنگ نباشد بسیاری از اهداف و برنامه های دولت زمینگیر خواهد شد و سرمایه اجتماعی لغزنده دولت در مسیر کاهندگی قرار خواهد گرفت.

آزمون مهم و سرنوشت ساز رئیسی در انتخاب کابینه

در شرایطی که دولت حسن روحانی با ناکارآمدیهای اشباع شده و مفرط و نابسندگی های ساختارمند ، تنبلی ها، بد عملی ها، دیر عملی ها، کم عملی ها و بی عملی های عمدی و یا سهوی اش مجموعه شرایط را برای کاهش شدید حضور مناسب مردم پای صندوق رای و رای آوری رئیس جمهور منتخب با یک پشتوانه رای قوی، فراهم کرده بود، ابراهیم رئیسی توانست در پی یک مشارکت حدود ۵۰ درصدی در انتخابات، رای قابل توجه و بالای ۱۸ میلیون رای دهنده را به خود اختصاص دهد و در گام اول موفق عمل کند، اما گام اصلی ایشان اکنون آغاز شده و ما به اول جاده حل مسایل مزمن کشور و مشکلات پیچیده و انباشته مردم رسیده ایم.

مردم بر اساس کارنامه رئیسی در قوه قضائیه به برنامه وی برای قوه مجریه اعتماد کردند و تمشیت ، تدبیر ،تدارک ،تمهید و هدایت حل مشکلات عدیده اقتصاد و معیشتیشان را به او سپرده اند. اکنون نوبت رییسی و دولت  کاربلد و کارامد رئیسی است که با تمام توان و بدون فوت حتی یک لحظه طی ۴ سال آینده به آواربرداری از مشکلات متراکم زندگی مردم و سپس بازسازی و آباد کردن آن اقدام کند.

کابینه، سنگ بنا و پایه محوری اقدامات رئیسی طی ۴ سال آینده است. همه می دانیم که رئیسی فرصت جبران اشتباه ندارد و برخی معتقدند که شاید آمدن رئیسی، آخرین فرصت جریان انقلاب برای بازگرداندن اعتماد و امید از دست رفته بخشی از جامعه نسبت به کارآمدی نظام اسلامی و دولت اسلامی باشد.  اگر کابینه دولت سیزدهم بر مبنای اعتماد مردم به جریان انقلابی، به درستی شکل بگیرد، آینده روشن و امیدوار کننده است.

از سوی دیگر این نکته را باید مد نظر قرار داد که ملاک‌ها و ویژگی‌های یک دولت صرفا مربوط به شخص رئیس دولت نمی‌باشد. مردم وزرا، معاونان و تمام کسانی که به عنوان نیروی یک دولت شناخته می‌شوند را در تحلیل نهایی خود در نظر گرفته و سپس به دولت مستقر نمره مردودی یا قبولی می‌دهند.

شاخص هایی که رئیسی برای کابینه اش مدنظر دارد چیست؟

صحبت‌های رئیسی نیز نشان از توجه به اهمیت این مطلب دارد. آیت‌الله رئیسی بارها بر ویژگی‌هایی چون مردمی بودن، جهادی بودن، انقلاب و عدالت‌خواه و ضدفساد بودن مسئولان آتی به عنوان شرط همکاری با دولت اشاره داشته است.

رهبرانقلاب در ۲۱ اردیبهشت ماه ویژگی‌های رئیس‌جمهور مطلوب را اینگونه مطرح فرمودند: «باید با انتخابی خوب و مطلوب کسی را روی کار آورد که مومن، انقلابی، با کفایت، مردمی، سرشار از امید، معتقد به جوانان و توانمندی‌های داخلی، و حقیقتا عدالت‌خواه و ضدفساد باشد.» به نظر میرسد مردم در انتخابات اخیر با تیزهوشی این نیاز را تشخیص داده و با رای به منتخب سیزدهم به عنوان فردی که این ویژگی‌ها را داشته و دارد وظیفه بزرگ خود را به خوبی انجام داده‌اند. 

رئیسی هم پس از اعلام نتایج انتخابات در بیانیه‌ای خطاب به مردم ایران نوشت: «ان شاء الله دولتی پرکار، انقلابی و ضدفساد را تشکیل می دهم، و به سوی بسط عدالت، به‌عنوان مأموریت محوری انقلاب اسلامی حرکت خواهیم کرد و تمام ظرفیت های دولت را برای ایجاد نهضت بزرگ خدمت به ایرانیان عزیز به کار خواهیم بست» وی همچنین در آخرین مورد از صحبت‌های خود در برنامه بدون تعارف نیز شرط همکاران آینده را «کارآمدی، فسادستیزی، روحیه انقلابی و مردمی بودن» معرفی کرد.

نماندن در حلقه آشنایان و اطرافیان

با این توضیحات انتظارات از رئیس‌جمهور منتخب در تشکیل دولت جدید بالاست. بدین معنی که مدیران بالادستی نباید صرفا افرادی باشند که در دایره نیروهایی تلقی گردند که به نحوی خود را به شخص آقای رئیسی شناسانده اند بلکه هر کدام باید به تنهایی نمادی از مدیر انقلابی، کارآمد، ضدفساد و مردمی باشند. این روزها داشتن حداکثری ویژگی‌های بیان شده توسط رئیس دولت منتخب از جدی‌ترین دغدغه‌های نیروهای انقلابی است.

 نکته مهم دیگر اینکه مدیران دولت و اعضای کابینه رئیسی لزوما نباید در وهله اول در حلقه افراد شناخته شده رئیسی قرار داشته باشند. با توجه به حضور طولانی مدت رئیسی در دستگاه قضا، به احتمال زیاد و به طور طبیعی او با بسیاری از مدیران کارآمد، انقلابی و توانمند بدنه میانی دولت و دیگر نهادهای اجرایی آشنایی اولیه ندارد.

هر چقدر آشنایی چندین ساله از سوابق و عملکرد مدیران در دستگاه قضایی برای انتخاب در پستهای حساس قضایی، ضروری است اما در دولت و به ویژه در پستهایی مانند معاون وزیر و مدیر کل، لزوما شاخصه مثبتی قلمداد نمی شود.

چه بسیار افراد کارآمد، انقلابی، جوان، مردمی و خوش سابقه ای در بدنه اجرایی کشور وجود دارند که در حلقه آشنایان و اطرافیان جناب رئیسی و جریانات نزدیک به ایشان، نمی گنجند. لازم است ساز و کاری برای شناسایی این افراد در نظر گرفته شود.

کابینه منتخب بر اساس سهم قبایل سیاسی و حزبی، بدترین اتفاقی است که می تواند برای یک کابینه به ویژه کابینه آیت الله رئیسی رقم بخورد که البته با توجه به سوابق ایشان تشکیل چنین کابینه ای دور از ذهن خواهد بود هر چند جریانات سهم خواه قدرت طلب در حال اعمال فشارهای سنگین هستند و باید برای رفع این فشار ها تدابیر جدی اندیشید.

مدیر ضد فساد، مردمی، عدالتخواه و کارآزموده

از دیگر مهم‌ترین ویژگی‌های مدنظر کابینه می توان «ضدیت با فساد» و «مردمی بودن» را عنوان کرد. دو نقطه‌ای که شاید بسیاری از جریان‌هایی که ادعای کارآمدی و مدیریت انقلابی دارند از آن محروم بوده و اتفاقا نقاطی است که منحصر در سبک و سیره شخصی و مدیریتی آیت‌الله رئیسی بوده و کابینه وی نیز باید آینه تمام نمای این دو ویژگی باشد. افزون بر این که ارتباط مداوم با مردم از جمله تاکیدات رئیس جمهور منتخب در طول تبلیغات انتخاباتی و مسئولیت‌های گذشته وی بوده و «پایان روابط تبعیض آمیز و مبارزه جدی با فساد» به گفته شخص رئیسی اولین فرمان وی در روز آغاز به کار دولت سیزدهم خواهد بود.

 با این حساب وقتی از مدیر، معاون یا وزیر ضدفساد یاد می‌شود نداشتن شائبه فاسد بودن آن مسئول یا اطرافیان وی یک ویژگی حداقلی محسوب می‌شود. اینکه یک مدیر خود فاسد نباشد و حتی اطرافین سالمی داشته باشد، معیاری حداقلی برای دولت آینده است. مدیران عالی دولت بعد باید نه تنها فاسد نباشند، بلکه مبارزه با فساد را به طور جدی در کارنامه خود نمایش داده باشند.

امروز همگان این انتظار را دارند که فرد معرفی شده در مجموعه‌های تحت مدیریت‌اش در مسئولیت‌های گذشته کارنامه مدیریت شفاف، ضدفساد، مبارزه با رانت‌ و... را به خوبی به نمایش گذاشته و این مساله به ویژگی مدیریتی وی تبدیل شده باشد و همچون شخص رئیس دولت به این خصوصیت شهره باشد نه اینکه بخواهد این ویژگی را از رئیس دولت به شکلی تصنعی وام گرفته و از اعتبار رئیس جمهور به نفع برخی مدیران کاسته شود.

 نکته مهم اینکه مسئولین جدید دولتی صرفا با همکاری در دولتی که رئیس آن عدالتخواه است، در جامعه به عنوان مدیر انقلابی وعدالت‌خواه شناخته نخواهند شد. داشتن کارنامه‌ای عدالت‌خواهانه، بیان دیدگاه‌های مطالبه‌گرانه و نه محافظه‌کارانه، بروز و ظهور در مهمترین روزها و وضعیت‌های حساس انقلاب به عنوان کنش‌گری انقلابی و داشتن تجربه مردمی بودن به معنای واقعی کلمه (چه در ساحت زندگی شخصی و چه در زندگی اجتماعی و مسئولیت‌های سابق سیاسی و مدیریتی) از جمله مواردی است که مردم و جریان‌های انقلابی نظاره‌گر و خواهان آن هستند.

تجربه و کارنامه موفق میدانی قابل ارزیابی در کنار نشاط جوانی و انقلابی

همان طور که در ابتدای مطلب بیان شد، شرایط امروز کشور اجازه آزمون و خطا را به رئیسی و کابینه اش نمی دهد؛ بنابراین استفاده از مدیران بی تجربه ولو بسیار با انگیزه و خیرخواه و خواهان تغییر در سطوح بالا کاری است خلاف ضرورت عقلی و منطقی. امروز پیچیدگی اوضاع در همه حوزه های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی عملا نیازمند مدیرانی است که ضمن اعتقاد به تغییرات ساختاری از توانمندی لازم نیز در این زمینه برخوردار باشند.  به نظر می رسد ترکیبی از تجربه و پختگی مدیران ارشد و انگیزه و تلاش بالای مدیران میانی جوان تر برای گذر از این دوره دشوار ضروری است.

به بیان دیگر «دولت جوان و حزب اللهی» باید به معنای درست و دقیق آن و با تقریر و توصیف امام خامنه ای شکل بگیرد. متاسفانه طی یکی دو سال گذشته برخی افراد آنچنان این مفهوم مترقی را بازیچه قرار دادند که در فضای رسانه ای و محافل نخبگانی این مفهوم متعالی به انحراف رفت و منجر به توضیحات تکمیلی چندباره از سوی رهبر انقلاب شد. 

علی ایحال عده ای از جوانان منتسب به جریان انقلاب با بروز برخی رفتارهای جاه طلبانه و قدرت مآبانه باعث شدند، مفهوم دولت جوان و حزب اللهی به ابتذال کشیده شود؛ اما دولت سیزدهم باید بتواند به معنای دقیق و صحیح کلمه، این مفهوم را تحقق عینی بخشد چرا که رهبر انقلاب فرمودند علاج مشکلات کشور، دولت جوان و حزب اللهی است. معیار قرار دادن کارنامه افراد ولو جوانان در هر حوزه تخصصی که بناست از آنها استفاده شود، در کنار ویژگیهای انقلابی، عدالتخواهانه و مردمی آنها می تواند تا حد قابل قبولی مشکلات این مسیر را حل کند. جوانان رسانه باز که خود را در رسانه ها مطرح کرده اند اما توانایی اجرایی و سوابق ملی قابل اتکا ندارند بزرگترین آفت دولت رئیسی خواهند شد

تیم با تجربه اقتصادی؛ مهمترین بخش کابینه

اما در میان اعضای کابینه بدون شک تیم اقتصادی دولت از اهمیت بالاتری نسبت به بقیه برخوردار است. کارنامه موفق، توانمندی تخصصی، روحیه ضد فساد داشتن، عدالتخواه بودن، هماهنگ بودن، درد مردم را فهمیدن، صرفا از حلقه اطرافیان و سهم فلان جریان خاص نبودن از ویژگیهایی است که برای تیم اقتصادی رئیسی جزو واجبات است. عمده مسائل و گرفتاریهای مردم به اقتصاد مربوط می شود. همان طور که اصلی ترین نقطه اعتماد مردم به رئیسی، عدالتخواه بودن و ضد فساد بودن او بود تا بیاید و گره از مشکلات معیشتشان حل کند، تیم اقتصادی دولت رئیسی اصلی ترین گرانیگاه دولت اوست.

انتخاب غلط و برمبنای شاخصه های غلط حزبی و باندی در تیم اقتصادی می تواند پاشنه آشیل دولت رئیسی شود و از سوی دیگر انتخاب درست و بر مبنای شاخصه های منطقی و صحیح می تواند سکوی پرواز رئیس  و دولتش باشد. تیم اقتصادی باید کار آزموده، امتحان پس داده، مجرب و مورد اعتماد اکثریت اقتصاد دانان انقلابی باشند و در عین حال با هم هماهنگ باشند.

کوچکترین خطای دولت جدید دستاویزی خواهد شد برای هجمه به دولت از سوی بدخواهان و ضعیف شدن شعله امیدی که در دل جامعه روشن شده است منجر می شود. امید مردم به حل مشکلات و احساس ذهنی آن ها در اعتماد به آقای رئیسی، گران بهاترین سرمایه فعلی آیت الله رئیسی است مباد که این سرمایه توسط برخی منصوبان و منسوبان آسیب بخورد. بر اساس آیه ۲۵ سوره حدید که به تعبیر علامه طباطبایی جوامع الکلم است اقامه عدل و قسط با حضور و نقش آفرینی مردم محقق خواهد شد و مردم نقش محوری و رئیسی در موفقیت دولت رئیسی خواهند داشت انشاالله.