به گزارش
پایگاه 598 به نقل از آرمان ملی، کاهش بارندگی و در نتیجه خشکی مراتع به همراه کمبود نهادهای
دامی از یکسو و کاهش قدرت خرید مردم در تامین سبد مصرفی گوشت قرمز باعث شده
تا دامداران برای کاهش هزینههای خود به حذف تدریجی دامهای زنده خود روی
آورند در واقع این اتفاق در حالی تولید دام را تحت الشعاع قرار داده است که
دلالان در این بازار به یکه تازی پرداخته و نه تنها از فاصله قیمتی 130
هزار تومانی نرخ دام زنده تا بازار مصرفی بیشترین سود را به جیب میزنند
بلکه با قاچاق دام زنده به کشورهای همسایه زمینه حذف پایه های مادری دام را
فراهم میآورند. موضوعی که به اعتقاد کارشناسان تداوم این روند در آینده
نزدیک علاوه بر افزایش قیمت گوشت کاهش تولیدات دامی را نیز رقم خواهد زد.
به گفته فعالان این حوزه دولت باید رویکرد حمایتی خود را در قالب تامین
نهادهای دامی به ویژه در حوزه تولیدات سنتی افزایش دهد و در غیر اینصورت
بحران دام در کشور اجتناب ناپذیر خواهد بود.
کاهش قدرت خرید مردم
در این رابطه بررسیها نشان میدهد که نرخ 140 تا 180 هزار تومانی هر
کیلوگرم گوشت قرمز افت تقاضا در بازار را به دلیل کاهش قدرت خرید مصرف
کنندگان رقم زده و اکثر گروههای ضعیف و متوسط جامعه خرید گوشت سفید مرغ را
جایگزین فرآوردهای دامی گوشت قرمز کردهاند به گونهایکه علی اصغر ملکی
رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی در این باره میگوید: بازار گوشت گوسفندی کم
رونق و درگیر رکود است، چراکه مردم توان خرید ندارند و کاهش تقاضا منجر به
ثبات قیمتها شده است. وی قیمت هر کیلوگرم شقه بدون دنبه گوسفندی خرید
مغازهدار را ۱۲۷ تا ۱۳۰ هزار تومان عنوان و اضــافه کــرد: قیمــت هر
کیلــوگــرم شقه بدون دنبــه با اعمــال ۱۰ درصد سود برای مصرف کننده نهایی
حدود ۱۴۰ هزار تومان است. علی اصغر ملکی با بیان اینکه قیمت گوشت گوسفندی
حدود شش تا هفت هزار تومان در هر کیلو کاهش داشته است، افزود: هم اکنون فصل
عرضه دام بوده و عرضه آن زیاد است اما مشکلی که دامداران دارند گرانی
نهادهها و علوفه است که منجر به افزایش قیمت تمام شده تولید میشود. وی با
اشاره به خشکسالی و مطلوب نبودن وضعیت مراتع کشور، گفت: اگر امسال وضعیت
علوفه مراتع خوب بود و دامها میتوانستند از آن استفاده کنند، کاهش قیمت
بیشتری اتفاق میافتاد اما در حال حاضر، تغذیه دام با نهاده به صورت دستی
انجام میشود و به همین جهت هزینههای تولید بالاست.
قاچاق رونق میگیرد
همچنین افشین صدر دادرس مدیرعامل اتحادیه مرکزی دام سبک کشور از اقدام
دامداران به فروش دام با چک مدتدار به دلالان خبر داده و میگوید: به دلیل
گرانی نهادههای دامی و خشکسالی، دامداران توان نگهداری دامها را نداشته و
چارهای جز فروش به دلالان با چکهای مدتدار ندارند. وی با بیان اینکه
شرایط بد اقتصادی دامداران، گرانی نهاده و خشکسالی موجب شده نسبت به خرید
دام با چک های مدتدار اقدام کنند، گفت: در ابتدا تصور میشد که این شکل از
فروش دام محدود به استانها مرزی به دلیل شرایط نامساعدتر اقتصادی این
مناطق باشد، اما اخیرا در استانهای دیگر مانند اصفهان و تهران نیز شاهد
اقدام دامداران برای فروش دام به دلالان با چک مدتدار هستیم. صدر دادرس
باتاکید بر اینکه سهم دامداران از نهادههای دامی دولتی اندک است، اظهار
کرد: سهم اندکی از نهادهها دولتی در سامانه بازرگاه در اختیار دامداران
قرار میگیرد که آن نیز با تاخیر انجام میشود. وی یادآور شد: هنوز ذرت، جو
و کاه و کلش گندم داخلی وارد بازار نشده و چشم دامداران به نهادههای
دولتی است که در سامانه بازارگاه به آنها تعلق بگیرد. صدر دادرس با اشاره
به خشکی مراتع در سالجاری، افزود: سال کم باران مراتع را خشک کرده و امکان
چرای دام را به حداقل رسانده، به همین دلیل دامداران مجبور به تغذیه دستی
دامها هستند. به گفته وی، به طور معمول دامهای مولد از طریق چرا و
دامهای پرواری دستی تغذیه میشوند، اما امسال به دلیل خشکسالی دامداران
باید هر دو گروه را تعلیف دستی کنند. صدر دادرس با بیان اینکه قیمت خرید
دام از دامداران نیز مناسب با هزینه تمام شده نیست، اظهار کرد: در حال حاضر
دامداران دام را سر به سر با قیمت تمام شده تولید یا به زیان میفروشند که
ادامه این روند علاوه بر پناه بردن دامداران به دلالان تهدید دیگر نیز به
دنبال دارد که آن شدت گرفتن قاچاق است. صدر دادرس با بیان اینکه گوشت دام
ایرانی مرغوب و باب طبع کشورهای عرب همسایه است، گفت: اگر غفلت مسئولان از
مشکلات دامداران ادامه داشته باشد بیش از گذشته شاهد رونق قاچاق به کشورهای
عربی منطقه خواهیم بود. مدیرعامل اتحادیه مرکزی دام سبک کشور پیشبینی
کرد: با ادامه مشکلات و رونق قاچاق، زمستان سخت پیش روی بازار گوشت قرمز
کشور باشد.
حذف تدریجی دام برای جبران هزینهها
همچنین حسین نعمتی رئیس هیات مدیره اتحادیه دامداران کشور در خصوص وضعیت
تولید دام به «آرمانملی» میگوید: در سالجاری با کاهش میزان بارندگی
شاهد خشکی مراتع هستیم و از سوی دیگر که نهادهای دولتی نیز علاوه بر اینکه
کفاف دام را نمیدهد بلکه بیشتر به دامهای سبک صنعتی و مرغ داریها تعلق
می گیرد که این دو عامل مشکلات عدیدهای را برای تولید کنندگان دامهای
بزرگ به ویژه تولیدات سنتی ایجاد کرده است. وی با تاکید بر اینکه بیشترین
تولیدات دامی سنگین به صورت سنتی بوده که نهادهای خوراک آنها از طریق مراتع
تامین میشود، گفت: تامین نهادهای دامی به واسطه گسترش بازار سیاه هزینه
بالایی را برای دامداران به همراه دارد که ادامه تولید و نگهدارای را تحت
الشعاع قرار میدهد، بنابراین دامداران چارهای جز حذف تدریجی دامهای خود
برای تامین و کاهش هزینههای جاری خود ندارند.
نعمتی به حضور دلالان در این بازار اشاره کرد و گفت: حضور دلالان در بازار
تولیدات دامی همواره یکی از معضلاتی بوده که بیشترین آسیب را هم برای مصرف
کننده و هم برای تولیدکننده داشته است، چراکه درحالیکه قیمت هر کیلو دام
زنده 50 تا 55 هزار تومان است در بازار مصرفی به قیمت 140 تا 180 هزار
تومان فروخته میشود که بیشترین منافع از این فاصله قیمتی به جیب دلالان
میرود. رئیس هیات مدیره اتحادیه دامداران کشور به افت تقاضا در نتیجه کاهش
قدرت خرید مصرف کنندگان اشاره کرد و افزود: هماکنون میزان تقاضا کاهش
یافته که این روند تاثیر قابل ملاحظهای بر میزان تولید و عرضه خواهد داشت
که به افزایش مشکلات دامداران دامن زده است. وی گفت: این مشکلات باعث شده
تا دامداران به تدریج نسبت به حذف دام خود اقدام کنند که نه تنها در آینده
به افزایش قاچاق دام زنده منجر خواهد شد بلکه احتمال حذف پایههای مادری
دام دور از انتظار نخواهد بود. نعمتی تاکید کرد: حذف پایههای مادری دام به
معنای کاهش دام مولد و میزان تولید است که در صورت عدم حمایت دولت و
برنامهریزی برای تامین نهادههای دامی در چند ماه آینده علاوه بر کاهش
تولید فرآوردهای لبنی انتظار افزایش چند برابری قیمت گوشت قرمز
اجتنابناپذیر خواهد بود.
نگرانی دامداران از حذف دامهای مولد در نتیجه کمبود نهادهای دامی و قاچاق
دام در حالی مطرح میشود که به نظر میرسد وزارت جهاد کشاورزی نیز
برنامهریزی گستردهای در راستای انجام مبادلات تجاری در این حوزه با
کشورهای اروپایی و آسیایی داشته است به گونهای که کاظم خاوازی در دیدار
خود با وزیر امور خارجه صربستان از لزوم بهرهگیری از تجارب این کشور در
راستای تولید فرآوردههای دامی و صادرات این محصولات خبر داده است. موضوعی
که به نظر میرسد در صورت عدم تمرکز وزیر جهاد کشاورزی بر رفع مشکلات
تولیدکنندگان دام و برنامهریزی برای حذف دلالان نام آشنا قطعا نه تنها
مبادلات تجاری شکل نخواهد گرفت بلکه برخلاف تمایل این وزارتخانه مجبور به
واردات گوشت قرمز از صربستان خواهیم شد.