تکنولوژی برتر و اینترنت بهتر در اختیار کیست؟

ما در این گزارش می‌خواهیم به بررسی اینترنت سیار بپردازیم. پهنای باند سیار از شبکه‌های تلفن همراه استفاده می‌کند، بنابراین هیچ جسم فیزیکی بین محل استقرار و اینترنت شما وجود نخواهد داشت. ازاین‌رو مجبور نخواهید بود زحمت زیادی برای نصب و راه‌اندازی اینترنت در مسیرهای طولانی متحمل شوید.

اهمیت این گزارش از این جهت می‌باشد که به مشترکان این فرصت را می‌دهد تا مناسب‌ترین سرویس اینترنت پهن باند سیار را انتخاب کنند.

در ابتدا نگاهی به گسترش مشترکین پهن باند سیار در کشور می‌پردازیم. بر اساس آخرین گزارش رگولاتوری وزارت ارتباطات، شرکت همراه اول با بیش از 37 میلیون مشترک از مجموع 76 میلیون مشترک 3G و ۴G، بیشترین سهم را در بین دیگر اپراتورها در اختیار بگیرد.

هم‌اکنون ضریب نفوذ پهن باند سیار در کشور به 91 درصد رسیده است که در مقایسه با سال قبل رشد هشت‌درصدی را مشاهده می‌کنیم.

همچنین گفتنی است اپراتور اول کشور به‌تنهایی توانسته است نیمی از سهم بازار را به خود اختصاص دهد. اپراتورهای رایتل و ایرانسل هم در رده‌های بعدی می‌باشند که جایگاهشان در تصویر مشخص است.

بر این اساس همراه اول به‌عنوان نخستین و بزرگ‌ترین اپراتور تلفن همراه ایران، همچنان پس از ربع قرن تجربه اپراتوری در ایران، در مقام نخست سهم بازار اپراتورهای تلفن همراه کشور در زمینه اینترنت سیار قرار دارد.

بر اساس آنچه که در بالا به آن اشاره کردیم با توجه به افزایش مشترکین و همچنین ضریب نفوذ اینترنت سیار در کشور، ارزیابی اپراتورهای کشور در این زمینه حائز اهمیت می‌باشد.

اما از آنجا که کیفیت اینترنت از جهات متفاوتی قابل‌بررسی است در این گزارش می‌خواهیم به بررسی ‌شاخص‌های اندازه‌گیری برای ارزیابی شبکه ارائه سرویس اینترنت در گروه کلی شاخص‌های سنجش کیفیت (QoS) بپردازیم.

به زبان ساده QoS شاخص‌های سنجش کیفیت و میزان کیفیتی است که کاربر نهایی دریافت می‌کند.

این شاخص‌ها هر یک دارای فرمول محاسبه و یک تعریف و استاندارد جهانی می‌باشند. کمینه و بیشینه این شاخص‌ها گویای میزان کیفیت شبکه و زیرساخت انتقال داده‌ها می‌باشد. رعایت این شاخص‌ها اثر بسزایی می‌تواند در کیفیت اینترنت دریافت شده توسط مصرف‌کنندگان داشته باشد.

بر این اساس متوسط تأخیر (latency) حدود ۹۰ میلی‌ثانیه، Jitter کمتر از ۴ میلی‌ثانیه، پینگ کمتر از ۹۰ میلی‌ثانیه و پکت لاس زیر یک درصد ایده‌آل‌ترین وضعیتی است که می‌توان برای کیفیت پوشش اینترنت متصور شد.

اولین شاخصی که در سنجش کیفیت اینترنت به بررسی آن می‌پردازیم زمان تأخیر چرخشی یا RTT می‌باشد.

زمان تأخیر چرخشی یا Round-trip time مدت زمانی است که در میلی ثانیه محاسبه می‌شود و برابر است با زمانی که مرورگر یک درخواست را به سرور ارسال می‌کند تا یک پاسخ از آن دریافت کند. RTT یک معیار کلیدی برای برنامه های کاربردی وب و یکی از عوامل اصلی هنگام اندازه گیری زمان بارگذاری صفحه و زمان تأخیر در شبکه است. طبیعی است که هرمقدار این عدد کمتر باشد نشان از وضعیت بهتر اپراتور می‌باشد.

در همین رو طبق گزارشی که رگولاتوری وزارت ارتباطات منتشر کرده است در این شاخص همراه اول توانسته موفق‌تر از بقیه اپراتورها عمل کند. در اینترنت ۴G اپراتور همراه اول طی ۱۱۱.۳ میلی‌ثانیه درخواست را از مبدأ به مقصد می‌رساند و پاسخ را دریافت می‌کند، در اپراتور رایتل این عدد ۱۳۵.۰۳ میلی‌ثانیه و ایرانسل ۱۱۵.۰۳ میلی‌ثانیه است.

شاخص دیگری که در بررسی کیفیت اینترنت مورد بررسی قرار می‌دهیم PLR می‌باشد.

PLR درواقع متغیر نرخ اتلاف بسته‌ها در بستر شبکه اینترنت است. طبق مصوبه سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی کشور نرخ اتلاف بسته در بستر شبکه اینترنت باید کمتر از دو درصد باشد. پایین بودن کیفیت اینترنت بر اساس این پارامتر بیش از همه بر روی گیمرها تأثیر می‌گذارد. طبق مصوبه سازمان برای اندازه گیری نرخ اتلاف بسته باید 1000 بسته به طول 64 بایت ارسال شود و در بازه 5 دقیقه‌ای اندازه گیری شود. مقادیر PLR به صورت درصد (%) نمایش داده می‌شود.

اتلاف بسته‌ها در بستر شبکه ۳G در ایرانسل ۱.۲۲ درصد، رایتل ۱.۶۸ درصد و همراه اول ۰.۹ درصد است. در اینترنت ۴G دو اپراتور ایرانسل با ۰.۴۸ درصد و همراه اول با ۰.۳ وضعیت بهتری دارند اما متغیر نرخ اتلاف بسته‌ها در رایتل (۳.۳۲) است که این عدد تقریباً دو برابر حد مصوب از سوی سازمان تنظیم مقررات است.

در این شاخص نیز همراه اول توانسته بهترین نرخ را به خود اختصاص دهد.

و در آخر به شاخص دیگری که یک عامل مهم برای بررسی کیفیت اینترنت می‌باشد، می‌پردازیم. Jitter تفاوت زمانی است که بسته اطلاعاتی از لحظه ارسال در شبکه تا زمان رسیدن به مقصد سپری می‌کند. تمام تصاویر، متن‌ها، صدا و ویدئو که در اینترنت وجود دارد به شکل بسته است و در همین قالب روی شبکه جابه‌جا می‌شوند. اگر نخواهم سر در گمتان کنم، جیتر به صورت ساده میزان اختلاف در زمان رسیدن بسته ها به مقصد است. هر چقدر تأخیر کمتر باشد کیفیت سرویس شما نیز بهتر خواهد شد.

بر اساس مصوبه سازمان تنظیم و ارتباطات رادیویی کشور، فاصله زمانی مناسب برای Jitter ۲۰ میلی‌ثانیه است؛ اما بررسی وضعیت کلی کشور اینترنت نسل سوم در اپراتور ایرانسل تأخیر ۴۷.۶، اپراتور رایتل تأخیر ۳۱.۸ و همراه اول تأخیر ۲۴.۶۹ را نشان می‌دهد. Jitter نسل سوم اینترنت همراه اول، نزدیک‌ترین عدد به ایده‌آل است. بالا بودن JITTER بیش از همه‌چیز روی سرویس‌های بر پایه Voice تأثیرگذار هستند.

در نسل چهارم اینترنت، jitter اپراتورها متفاوت است و شاخص آن در ایرانسل ۵.۷۶، در همراه اول ۵.۳۴ و در رایتل ۱۲.۸ است.

در این مقایسه نیز همراه اول کمترین تأخیر را در بین اپراتورهای سیار دارد که نشان دهنده کیفیت بهتر تکنولوژی این اپراتور می‌باشد.