پشت‌پرده عقب‌نشینی شاخص بورس

به گزارش پایگاه 598، روزنامه توسعه ایرانی نوشت: صدای زنگ‌های خطر را دیگر کسی نمی‌شنود. درست در میانه شهریور بود که بسیاری هشدار می‌دادند بورس در موقعیتی خطرناک قرار دارد و ادامه این روند منجر به فلج شدن خرید و فروش می‌شود، اما با این حال هنوز بحران ادامه دارد و سیاستگذاران وقع چندانی به بحران نمی‌نهند. حالا در میانه وضعیت قرمز ناشی از کرونا در سراسر ایران، روزهای متمادی است که شاخص نیز قرمزپوش، فرار سرمایه‌ها را به نظاره نشسته است.

بسیاری با استناد به سخنان روحانی در خصوص اینکه همه چیز را به بورس بسپارید، دولت را نشانه می‌روند که چرا این موقعیت خطرناک را برای سرمایه‌های مردمی درگیر با یکی از طوفان‎های بزرگ تورمی ایجاد کرده است؟ این در حالی است که در روزهای سرمستی بورس کمتر سهامداری هشدارها برای خرید چشم بسته را می‌شنید.

بورس تهران در اولین روز هفته، یعنی شنبه سوم آبان ماه از محدوده یک میلیون و 400 هزار واحد عقب‌تر رفت تا بار دیگر کف مقاومتی را بشکند و رکوردی تازه را از خود به جای بگذارد. بورس تهران، درست پس از برخورد با دو میلیون واحد شگفتی‌ساز شدن روند معکوس خود را آغاز کرد و حالا شاخص چیزی بیش از 700 هزار واحد عقب نشسته است.

مصطفی صفاری، تحلیلگر بازار سرمایه: بورس هنوز در وضعیت ابهام قرار دارد و در روزهای آتی وضعیت شفاف می‌شود و بورس با تغییر فاز روبرو می‌شود

ماجرای تلخ بورس آنجا تلخ‌تر می‌شود که ریزش 11 و نیم درصدی شاخص در مهرماه، این ماه را به تلخ‌ترین ماه تاریخ بورس بدل کرد. طبق برآوردهای صورت گرفته در این ماه بیش از 10 هزار و 500 میلیارد تومان سرمایه سهامداران حقیقی از بورس خارج شده است، این بدان معناست که به محض ایجاد کوچکترین فرصت، سهامداران فرار را بر قرار ترجیح می‌دهند و نسبت به نقد کردن سهام خود اقدام می‌کنند.

بورس حالا در شرایطی به محدوده یک میلیون و 300 هزار واحد ورود کرده است که مدت‌هاست برخی کارشناسان از ارزندگی قیمت‌ها سخن می‌گویند و فرصت را برای خرید مناسب می‌دانند؛ اما میثم رادپور، کارشناس بازار سرمایه به «توسعه ایرانی» می‌گوید: «وقتی سهامدار حقوقی نیز در این شرایط دست به فروش می‌زند و سهامش را نقد می‌کند بدان معناست که چیزی بالاتر از ارزندگی و سودآوری اقتصادی، شاخص را تحت‌تاثیر قرار داده است.» داستان اما چیست؟ چه عواملی می‌توانند بورس را تحت‌فشار قرار دهند و چه کسانی از ریزش قیمت‌ها در بورس اوراق بهادار منتفع می‌شوند.

حالا صریحا برخی نمایندگان خواسته خود را مبنی بر برکناری مدیرعامل بورس تهران بر زبان می‌آورند و برخی دیگر نیز در فضای مجازی ریزش‌ها را دستوری و ناشی از فشار برای این برکناری می‌دانند. ماجرا اما در اینجا به پایان نمی‌رسد. سئوال برخی از سهامداران این است که چرا در این شرایط که بورس هر روز نزدیک به 5 درصد می‌ریزد، دامنه نوسان محدود نمی‌شود و مدیریت بورس نقشی پیشگیرانه را برای ساماندهی به این وضعیت ایفا نمی‌کند؟

بورس تهران حالا از کف مقاومتی عقب‌تر رفته و رادپور می‌گوید حتی این عقب‌نشینی می‌تواند تداوم داشته باشد و شاخص به یک میلیون و 200 هزار یا حتی یک میلیون و 100 هزار تومان نیز ورود کند.

این ماجرای پیچیده کجا قرار است به سامان برسد؟

لنگر نرخ ارز در رفت؟

برخی معتقدند بازارهای رقیب بورس، نقشی مهم را در شکل‌گیری این وضعیت دارند. بورس تهران درست از میانه مرداد، وقتی با ریزش مواجه شد و برخی ریشه ریزش را عدم تصمیم قطعی برای عرضه دارا دوم دانستند، با رشد بازار رقیب نیز مواجه شد. آنها که هوشیارتر بودند به سرعت پول‌هایشان را نقد کردند و برای حفظ ارزش وارد بازار دلار و سکه شدند. این چنین بود که دلار از 20 هزار تومان در اوایل تیرماه به نزدیک به 30 هزار تومان در شرایط فعلی رسیده است و هرچه بازار دلار داغ‌تر می‌شود، بازار سهام با سردی بیشتری روبرو می‌شود.

کارشناسان معتقدند بورس مستعد یک رشد بزرگ است چراکه قیمت‌های کنونی سهام بر دلار 20 هزار تومانی استوار است و به محض تخلیه جو روانی و بازگشت اعتماد سهامداران به بورس، این عقب‌ماندگی جبران می‌شود. نکته اما اینجاست که این صحبت‌ها در شرایطی گفته می‎شد که بورس اوراق بهادار در کانال یک میلیون و 600 هزار واحدی قرار داشت اما حالا به کانال یک میلیون و 300 هزار واحدی ورود کرده است.

میثم رادپور، کارشناس بازار سرمایه به «توسعه ایرانی» می‌گوید: «وقتی سهامدار حقوقی نیز در این شرایط دست به فروش می‌زند و سهامش را نقد می‌کند بدان معناست که چیزی بالاتر از ارزندگی و سودآوری اقتصادی، شاخص را تحت‌تاثیر قرار داده است.»

بورس در وضعیت ابهام

مصطفی صفاری، تحلیلگر بازار سرمایه اما اعتقاد دارد بورس هنوز در وضعیت ابهام قرار دارد و در روزهای آتی وضعیت شفاف می‌شود و بورس با تغییر فاز روبرو می‌شود. وی معتقد است که کاهش قیمت ارز سیگنال مثبتی بر بورس به جا خواهد گذاشت.

وی در پاسخ به این پرسش که انتخابات امریکا چه تاثیری بر بورس دارد؟ گفت: «فارغ از نتیجه انتخابات آمریکا، بورس در سه ماهه پایانی سال با شرایطی مثبت روبرو خواهد شد و این مهم نشان می‌دهد که انتشار گزارش عملکرد شرکت‌ها فضا را برای سهامداران روشن کرده خرید سهام در این محدوده قیمتی را تشویق خواهد کرد.» وی تأکید کرد که بورس از این فاز خارج می‌شود و شرایط بهبود پیدا خواهد کرد. رادپور اما به این اندازه خوش‌بین نیست و می‌گوید: «بورس فعلا گروگان دلار است و افسار قیمتی آن در دست دلار قرار دارد. اگر قیمت‌ها در بازار دلار افزایش بیشتری یابد، بورس با تاخیر زمانی بیشتری به رشد ترم واکنش نشان خواهد داد.»

هشتک داغ اقتصادی

حلا هشنک داغ اقتصادی در فضای مجازی بورس اوراق بهادار و قرمزپوشی این روزهای آن است. عقب نشستن از کف مقاومتی البته بسیاری را به منتقد سیاست‌های دولت در این حوزه تبدیل کرده است اما برخی کارشناسان نیز معتقدند که بورس اوراق بهادار در حال کف‌سازی است و این مهم اندکی به طول می‌انجامد. به نظر می‌رسد برای رسیدن به وضعیت شفاف باید اندکی صبر کرد، البته صبری که در دو ماه اخیر به تلاش برای خلاصی از بازار به هر قیمت تبدیل شده است. بسیاری از کارشناسان معتقدند نوسان بورس در روزهای دوشنبه و سه شنبه کمی محدودتر می‌شود چرا که از یک سو شایعه افزایش نرخ سود بانکی از سوی بانک مرکزی تکذیب شده است و از سوی دیگر انتشار گزارش‌ها به تدریج فضا را از ابهام خارج می‌کند.

از سوی دیگر انتظارات برای تثبیت قیمت دلار و حتی ریزش آن بالا رفته است. بسیاری از کارشناسان معتقدند ریزش قیمت دلار این امید را بیش از پیش ایجاد کرده است که سرمایه‌های هدایت شده به بازار ارز بار دیگر راه خود را به سمت حافظ کج کنند تا شاید بورس وضعیتی متعادل را شاهد باشد. وضعیتی که در آن سهامداران نه برنده صرف باشند و نه بازنده صرف. در این فضا بازار سهام بازاری متعادل خواهد بود که سرمایه‌گذاری هوشمند در آن جواب خواهد داد.