اجرای قانون جدید سربازی

مهر، از سال 88 مسئولان تصمیم به تغییر قانون خدمت وظیفه عمومی گرفتند. قانونی که آخرین بار در سال 63 تغییر کرده بود. این موضوع در مجلس تحت عنوان قانون اصلاحیه خدمت وظیفه عمومی سال 63 مطرح شد. قانون جدید که دارای 52 ماده است در مجلس بررسی و تصویب شد که برخی از مواد آن با مخالفت شورای نگهبان و دولت مواجه شد. که در همین رابطه ستاد کل نیروهای مسلح مسئول رسیدگی به این موضوع شد و پس از رفع این اشکال قانون جدید از دهم دی ماه سال گذشته اجرایی شد.

حذف معافیت دو برادری/ میزان موالید کشور کم است

یکی از معافیت ها و مواردی که مورد چالش جدی قانون جدید بود معافیت دو برادری بود که با مخالف شدید سازمان وظیفه عمومی روبرو شد. براساس این قانون برادری که دو برادر آن خدمت وظیفه عمومی را انجام داده باشند از خدمت سربازی معاف می شود. در حالیکه معافیت سه برادری نیز به همین صورت در حال اجرا بود.

سردار صدرالسادات رئیس سازمان وظیفه عمومی در خصوص علت مخالفت با اجرای قانون معافیت دو برادری گفت: در حال حاضر، میزان موالید کشورمان یعنی کسانی که به سن مشمولیت می رسند در حال کاهش است. از طرفی اگر در سال های آینده این معافیت اجرا شود، پیش بینی ما این است که سالانه تعداد قابل ملاحظه ای از مشمولان با اجرای این قانون، معاف می شوند، بنابراین دراعزام با مشکل روبرو می شویم و باید طول خدمت سربازی را افزایش دهیم که این به صلاح نیست.

به گفته وی، براساس نظر ستاد کل نیز حداقل تا 10 سال آینده، قانون معافیت دوبرادری قابل اجرا نخواهد بود و درصورتیکه در 10 سال آینده میزان موالید افزایش یابد، این قانون قابل اجرا است که بعید به نظر می رسد.

معافیت تحصیلی برای دانشگاهیان

یکی از موارد دیگری که در قانون جدید اصلاح شد دادن معافیت تحصیلی برای دانشجویان مشمول بود. در قانون گذشته تنها دانشجویانی که از طریق کنکور وارد دانشگاه می شدند می توانستند از معافیت تحصیلی استفاده کنند. براساس قانون جدید سربازی شرط پذیرش دانشجو و صدور معافیت از طریق کنکور در این قانون برداشته شد و برای دانشگاه‌هایی که بدون کنکور دانشجو پذیرش می‌کنند مانند دانشگاه پیام نور و دانشگاههای آزاد مناطق کیش و قشم معافیت تحصیلی صادر می‌شود.

درهمین حال میزان استفاده دانشجویان از معافیت های تحصیلی نیز تعیین و تغییراتی نیز ایجاد شد. تحصیلات تکمیلی در دوره کاردانی، باید تا دو و نیم سال به پایان برسد. مگر در شرایط خاص که در قانون به آن اشاره شده و قابل اغماض است و تا دو ترم به فرد مورد نظر فرصت ادامه تحصیل داده می‌شود. در کارشناسی و کارشناسی ارشد هم به ترتیب ۵ و ۶ سال به فرد فرصت تحصیل داده می شود و در غیر این صورت فرد مشمول، غایب محسوب می‌شود. برای دوره دکتری و تخصص هم این مدت به ترتیب ۶ و ۵ سال در نظر گرفته شده است.

بخشش اضافه خدمت ها تا خرداد ماه/ معرفی غایبان به دادگاه

براساس قانون جدید خدمت سربازی 6 ماه به مشمولان غایب مهلت داده شده است که خود را معرفی و به خدمت وظیفه بروند. مشمولان غایبی که تا سوم خرداد سال 91 خودشان را برای خدمت معرفی کنند از هر مجازاتی معاف بوده و نه تنها اضافه خدمت نخواهند داشت بلکه به دادگاه نیز معرفی نمی‌شوند. البته مشمولان غایب پس از اتمام این مهلت علاوه بر خدمت به دادگاه نیز معرفی می شوند. به گفته سردار موسی کمالی اگر مشمولی تا سه ماه غیبت داشته باشد سه ماه اضافه خدمت و اگر تا یک سال غیبت داشته باشد 6 ماه اضافه خدمت خواهد داشت. افرادی که بالاتر از یکسال غیبت داشته باشند علاوه بر 6 ماه اضافه خدمت به مراجع قضایی نیز معرفی می‌شوند.

اعلام معافیت ها/ معافیت تنها پسر نگهدارنده پدر

براساس قانون جدید یگانه مراقب و نگه دار پدر نیازمند مراقبت با هر سنی از خدمت سربازی معاف است ضمن اینکه مشمولان دارای فرزند معلول از خدمت سربازی معاف شدند. معلولیت فرزند را سازمان بهزیستی باید تایید کند. مشمولانی که با زنان معلول ازدواج کنند 5 سال معافیت موقت دریافت می‌کنند. بعد از 5 سال اگر ازدواج آنها استمرار داشته باشد معافیت 5 ساله به معافیت دایم تغییر پیدا می‌کند. مشمولی که همسرش فوت کرده و فرزند صغیر دارد در صورتی که ازدواج نکرده باشد از خدمت سربازی معاف است. البته او بعد از گرفتن معافیت می‌تواند ازدواج کند.
 
تغییر سن مشمولیت

از مهمترین موارد تغییر یافته قانون جدید، تغییر سن مشمولیت بود. مشمولین وظیفه به جای سن 18 سالگی در ماه تولد سالی که به سن 19 سالگی (18 سال تمام) می‌رسند برای خدمت فراخوانی می‌شوند و افراد زیر دیپلم 6 ماه فرصت دارند خود را معرفی کنند تا دچار غیبت نشوند. همچنین کلیه مشمولین دیپلم و بالاتر یک سال فرصت دارند تا خود را برای انجام خدمت معرفی کنند. همچنین به دانشجویان انصرافی دانشگاه‌‌ها و موسسات آموزش عالی کشور برای یکبار قبل از انجام خدمت سربازی اجازه ادامه تحصیل داده شده است.