پلاسمادرمانی؛ راهی نجات‌بخش برای بیماران حاد کرونایی

به گزارش پایگاه 598، یکی از روش‌های درمان کرونا، درمان با پلاسمای فرد بهبود یافته از کروناست. این کار در مشهد از چندی پیش آغاز شده است. سید محمود حسینی، متخصص داخلی و رئیس بخش جنرال داخلی بیمارستان امام رضا(ع) اواخر اسفندماه سال گذشته مبتلا به کرونا می‌شود و پس از بهبودی به شکرانه سلامتی به عنوان اولین فرد در مشهد پلاسمای خود را برای درمان بیماران کرونایی اهدا می‌کند، به گفته او پلاسمادرمانی برای بیماران حاد کرونا نجات‌بخش است و می‌تواند جان افراد را از مرگ نجات دهد.

 وی در گفت‌وگو با ایسنا درخصوص دوران ابتلای خود به کرونا بیان می‌کند: من در مطب و بیمارستان در تماس با بیماران مبتلا به کرونا بودم، روز 27 اسفندماه متوجه شدم که مشکلات تنفسی پیدا کردم. بعد از اینکه به این مسئله شک کردم، تست کرونا دادم و تست مثبت شد.

رئیس بخش جنرال داخلی بیمارستان امام رضا(ع)، ادامه می‌دهد: بعد از آن به عنوان مریض مبتلا به کرونا تحت درمان قرار گرفتم و در ایزوله خانگی بودم. در این مدت خانواده‌ام از من مراقب می‌کردند. بعد از گذشت یک ماه، دوباره تست کرونا را دادم و تست منفی بود.

 حسینی تصریح می‌کند: در بررسی‌هایی که صورت گرفت، متوجه شدم که آنتی‌بادی‌های من علیه کرونا خوب است و تمام مشخصات و شرایط این را دارم که پلاسمای خود را به بیمار مبتلا به ویروس کرونا اهدا کنم. از آن‌جایی که از این طرح و شیوه خبردار بودم، برای اهداء پلاسما کاندیدا شدم.

رئیس بخش جنرال داخلی بیمارستان امام رضا(ع) با بیان اینکه «من پزشک هستم و وظیفه خود می‌دانم که به هرنحوی به بیماران و مردم کمک کنم»، عنوان می‌کند: در ابتدای بحران کرونا،  آن زمان که می‌توانستم بیماران را ویزیت می‌کردم. اگر می‌توانستم مردم را راهنمایی می‌کردم. دانشمندان و پزشکان مختلف جهان، درمان بیماری کرونا با پلاسمای فرد بهبود یافته از این ویروس را بررسی کرده و به نتیجه رسیده بودند. کسی که مبتلا به ویروس کرونا می‌شود، اگر سیستم ایمنی خوبی در بدنش تامین شود پلاسمای او می‌تواند به عنوان آنتی‌بادی، واکسن فوریتی و یا درمان کمکی برای بیماران مبتلا به کووید19 مفید باشد.

اهداء پلاسما به شکرانه سلامتی

حسینی ادامه داد: بعد از آن که به ویروس کرونا مبتلا شدم، وظیفه خود دانستم به شکرانه سلامتی که خداوند به من داده است و باتوجه به اینکه موقعیت و شرایط لازم برای اهدا پلاسما در من وجود دارد، به عنوان اولین نفر برای اهدا پلاسما کاندیدا شدم.

وی در خصوص شیوه اهداء پلاسمای فرد بهبود یافته کرونا، تاکید کرد: در اهداء پلاسما، دستگاهی شبیه به دیالیز در سه مرحله و هر بار 300 سی‌سی از خون من وارد دستگاه می‌شد.  از این مقدار خون، حدود 200 سی‌سی پلاسما جدا می‌شد که 100 سی‌سی باقی‌‍مانده آن،  گلبول‌های قرمز من بود. پلاسمای خون را در کیسه‌ای جمع می‌کردند و 100 سی‌سی گلبولهای قرمزهای خون من را به بدنم باز می‌گرداندند.

رئیس بخش جنرال داخلی بیمارستان امام رضا(ع) با اشاره به اینکه « بار دوم و سوم اهدای پلاسما به همین صورت انجام شد»، گفت: من جمعا  600 سی‌سی پلاسما اهدا کردم و 300 سی‌سی گلبول‌های قرمز من که از بدنم بیرون رفته بود دوباره به بدنم بازگشت. برای بازگشت میزان پلاسمایی که اهدا کرده بودم، تنها لازم بود که کارهایی را انجام بدهم. برای این کار، همکارانم برای من سرم تجویز کردند. همچنین استفاده از مایعات بیشتر و تقویت بیشتر خودم از جمله کارهایی بود که جای پلاسمای اهدا شده در بدنم را جبران می‌کرد.

 حسینی با بیان اینکه «در اهداء پلاسما، هیچ علائم ضعفی در من ایجاد نشد»، افزود: در تمامی مدت پروسه اهدا و بعد از آن من هیچ نوع احساس ضعف یا مشکلی نداشتم. روز بعد از اهدا از همکارانم پرسیدم که آیا پلاسمای من موثر بوده یا خیر؟ آن‌ها گفتند تاثیر خوبی داشته و میزان اکسیژن بیمار 83 بوده که بعد از تجویز پلاسما به 90  رسیده است. حال عمومی او نیز بهتر شده بود، حتی به من اطلاع دادند که یک روز بعد از تجویز پلاسما به این بیمار، او توانسته بود صبحانه بخورد.

پلاسمادرمانی منطقی‌تر از دارودرمانی است

وی تصریح کرد: پلاسما درمانی برای افراد مبتلا به کرونا روش درمانی مانند دیگر روش‌ها است. این روش از دارو درمانی منطقی‌تر است. روش دارو درمانی برای بیماران مبتلا به این ویروس که به شکل خفیف یا متوسط به آن مبتلا شدند، استفاده می‌شود. پلاسما درمانی برای بیماران مبتلا به کرونای بدحال استفاده می‌شود. پلاسمای فرد بهبود یافته مستقیما سیستم ایمنی بدن فرد بدحال مبتلا به کرونا را تقویت می‌کند.

پلاسمادرمانی برای بیماران حاد کرونا نجات‌بخش است

رئیس بخش جنرال داخلی بیمارستان امام رضا(ع) با بیان اینکه «پلاسمای فرد بهبود یافته به نوعی کمک جدی به  سیستم ایمنی بدن فرد مبتلا به کروناست»، ادامه داد: پلاسمای فرد بهبود یافته به عنوان سیستم ایمنی است. سیستم ایمنی او قبلا این ویروس را تجربه کرده و با آن جنگیده و پیروز شده است. قطعا به کمک آمدن این پلاسما، در درمان بیمار بدحال مبتلا به کرونا موثر است. 80 درصد مبتلایان به کرونا  بدون علامت هستند. 15 درصد مبتلایان مانند من در خانه یا بیمارستان بستری و قرنطینه می‌شوند که با دارو خوب می‌شوند. روش پلاسما درمانی تنها برای 5 درصد دیگر مبتلایان به این بیماری است که وضعیت حادی دارند. این روش برای آن‌ها می‌تواند نجات‌بخش باشد. احتمال مرگ و میر در این دسته بسیار زیاد است که با این روش درمان می‌توانند بهبود پیدا کنند. این کار یک روش درمانی بسیار خوب برای بیماران بدحال مبتلا به کرونا است.

حسینی با اشاره به اینکه «متخصصان و دانشمندان تنها چند ماهی است که با ویروس کووید 19 آشنا شدند»، بیان می‌کند: هنوز کسی نمی‌داند که با این روش درمانی باز هم افراد مبتلا به کرونا می‌شوند یا خیر؟. رسیدن به جواب این سوال نیاز به زمان دارد. شاید تا چندماه یا چندسال آینده این موضوعات بررسی و مطالعه شوند، تا بدانیم که این روش چقدر موثر بوده است. در این مدت زمان کوتاه، براساس تجربه استفاده از این روش درمانی در کشور چین، ایران و برخی کشورهای اروپایی، این روش برای بیماران بدحال کرونایی موثر بوده است. روش پلاسما درمانی، جان افراد زیادی را از مرگ نجات می‌دهد.

اهداء پلاسما از اهداء خون  کم‌خطرتر است

وی با بیان اینکه «به تمامی کسانی که شرایط اهدا پلاسما را دارند، توصیه می‌کنم در این زمینه قدم بردارند»، تاکید کرد: این کار به نوعی باقیات صالحات برای فرد اهداکننده محسوب می‌شود. اهداء پلاسمای فرد بهبود یافته از کرونا، از اهداء خون به مراتب کم‌خطرتر، کم عارضه‌تر و حتی بی‌عارضه‌تر است. من به شخصه به دلیل نداشتن شرایط بدنی، هیچ وقت نمی‌توانم خون اهدا کنم اما اهداء پلاسما برای من خیلی راحت انجام شد و هیچ مشکلی در من ایجاد نکرد. قبل از گرفتن پلاسمای فرد بهبود یافته، بررسی و آزمایش‌های لازم انجام می‌شود، باتوجه به این مسئله فردی که برای اهداء پلاسما می‌رود، می‌تواند از شرایط سیستم ایمنی بدن خود مطلع شود. این فرد متوجه می‌شود که این ویروس، چقدر از گردونه سیستم ایمنی بدن او خارج شده و شرایط فعلی او چگونه است.

اگر پلاسمادرمانی نگران کننده بود، ما پزشکان کاندیدای آن نمی‌شدیم

رئیس بخش جنرال داخلی بیمارستان امام رضا(ع) با اشاره به اینکه «این بررسی‌ها برای فرد داوطلب به اهداء پلاسما به طور رایگان انجام می‌شود»، عنوان می‌کند: از طرفی این روش، هیچ عارضه و یا مشکلی برای فرد ایجاد نمی‌کند، علت اینکه من اولین نفر داوطلب شدم که این کار را انجام بدهم، این بود که مردم بدانند اگر این کار نگران کننده باشد، ما پزشکان کاندیدای آن نمی‌شدیم. با بررسی‌هایی که انجام شد، متوجه شدیم که این کار بسیار خوب است و می‌تواند به نجات جان افراد کمک کند و برای فرد اهداکننده نیز عارضه‌ای ندارد. من روز بعد از اهدا پلاسما، دوباره شروع به کار در مطب و بیمارستان کردم.

حسینی با بیان اینکه «من احساس کردم، این کار وظیفه اخلاقی، وجدانی و خداپسندانه است»، خاطرنشان کرد: به افرادی که شرایط اهداء پلاسما را دارند، توصیه می‌کنم که این کار را انجام دهند. 

وی در خصوص نحوه درمان خود بعد از ابتلا به کرونا عنوان می‌کند: درمان من براساس پروتکلی که به بیمارستان‌ها ابلاغ شده بود، در خانه انجام شد. با اساتید و همکارانم به صورت تلفنی ارتباط داشتیم و از همین طریق درمان را در خانه انجام دادم. من در اتاق خودم، ایزوله شدم. احتمال داشت که خانواده من نیز مبتلا شوند. همان‌طور که در حال حاضر نیز احتمال دارد، آن‌ها به این ویروس مبتلا شوند.

رئیس بخش جنرال داخلی بیمارستان امام رضا(ع) با بیان اینکه «ممکن است خانواده من قبلا این ویروس را از من گرفته باشند اما مانند برخی افراد علامتی نداشته باشند»، تصریح می‌کند: خانواده من با استفاده از ماسک، دستکش‌ و... غذا و داروهای لازم را به من می‌دادند و از من مراقبت می‌کردند. آن‌چه که قرار بود در بیمارستان انجام شود، در خانه انجام دادم تا این بیماری از بدن من بیرون برود. خداروشکر به دلیل اینکه وضعیت تنفسی من خوب بود و مشکلی نداشت، نیازی نشد که من در بیمارستان بستری بشوم اما علائم دیگر این بیماری در من شدیدتر بود.

حسینی با اشاره به اینکه «مردم ما هیچوقت چنین شرایطی را تجربه نکرده بودند»، خاطرنشان می‌کند: مردم تصور می‌کنند، فرصت‌هایی که می‌توانستند از آن‌ها استفاده کنند را  از دست داده‌‎اند و این روزها در حال جبران آن هستند. شاید اگر در فعالیت‌های لازمه اجتماع، نکات بهداشتی و ضروری رعایت شود، بیرون رفتن و انجام کارها اشکالی نداشته باشد. به‌شرطی که همه بدانند باید به ضرورت و برای انجام کارهای مهم از منزل خارج شوند.

وی با بیان اینکه «مردم اگر بیرون می‌آیند، باید فاصله اجتماعی و نکات بهداشتی  را رعایت کنند»، ادامه می‌دهد: مردم اگر به محیط‌های سربسته یا شلوغ می‌روند حتما از ماسک استفاده کنند. اگر می‌خواهند به وسیله حمل‌ونقل عمومی تردد کنند، حتما از دستکش و لوازم ضدعفونی کننده استفاده کنند. بدیهی است که اگر این نکات رعایت شود، مشکلی ایجاد نمی‌شود. حدس زدن درباره اینکه فرد در چه شرایطی آلوده خواهد شد، کار سختی است. بنابراین باید احتیاط لازم رعایت شود و  در صورت لزوم و کم‌تر در محیط‌های جامعه حضور پیدا کرد.

شیوع کرونا به مردم بستگی دارد

رئیس بخش جنرال داخلی بیمارستان امام رضا(ع) با طرح این سوال که «اگر مردم قرنطینه را کم‌تر رعایت کنند آیا موج دوم به راه خواهد افتاد یا نه؟»، تاکید کرد: بدیهی است که شیوع کرونا به مردم بستگی دارد. خط اول انتقال و شیوع بیماری توسط جامعه و مردم اتفاق می‌افتد. مثلا در جایی گرد و غبار و خاک نرم ریخته است. هرچه بیش‌تر جمعیت آن‌جا باشد و این خاک پای بیش‌تری بخورد، خاک بیشتری به لباس و تن افراد می‌نشیند.

موج دوم کرونا می‌تواند شدیدتر از قبل باشد

حسینی گفت: این احتمال وجود دارد که موج دوم کرونا به راه بیفتد. باتوجه به بررسی‌ها و پیش‌بینی‌هایی که متخصصین امر انجام داده‌اند، موج دوم کرونا می‌تواند حتی شدیدتر از قبل باشد چرا که این ویروس در جامعه توسعه پیدا کرده است. در موج اول، افراد کم‌‍تری به این ویروس مبتلا شده بودند اما در حال حاضر این ویروس کاملا بین مردم انتشار پیدا کرده است. احتمال دارد که اگر این بار بی‌احتیاطی شود، بعید نیست که جمعیت بیشتری مبتلا و موج دوم از موج اول سنگین‌تر باشد. 

وی می‌گوید: افراد تا زمانی که موضوعی را تجربه نکرده، به چشم ندیده و یا فردی از نزدیکانشان به این ویروس مبتلا نشده باشد، خطر این ویروس را درک نمی‌کند؛ مثل مرگ. همیشه فکر می‌کنیم، تنها بقیه می‌میرند.

حسینی با بیان اینکه «افراد معدودی در جامعه هستند که هرچقدر آموزش، توصیه و... گفته شود باز هم تربیت‌پذیر نیستند»، یادآور می‌شود: متاسفانه در بسیاری از اوقات همان افراد باعث مشکلات و دردسر می‌شوند. گروه عمده مردم، برای اینکه خود را از شر ویروس حفظ کنند، دستورالعمل‌ها را رعایت می‌کنند. متاسفانه عده‌ای هستند که می‌گویند که ما کرونا نمی‌گیریم، کرونا به ما کاری ندارد، چرا ما باید کرونا بگیریم، بدن خودم است و نمی‌خواهم ماسک بزنم و...». از این موارد در فضای مجازی زیاد دیده می‌شود. ممکن است این صحبت‌ها در فضای مجازی زمینه‌های تعمدی و یا برنامه‌ریزی شده باشد.

وی با اشاره به اینکه «ممکن است برخی افراد یا مجموعه‌هایی باشند که رعایت پروتکل‌ها را به سخره بگیرند یا تبلیغ ضدنکات بهداشتی کنند»، خاطرنشان کرد: این نوعی مبارزه است. مردم باید بفهمند و انتخاب کنند که می‌خواهند جزو کدام دسته باشند؟ می‌خواهند علاوه بر سالم زندگی کردن، حق دیگران را رعایت کنند؟ آیا فقط علاقه و میل باطنی‌شان برایشان مهم است؟ مسئولین امر باید با افرادی که رعایت نمی‌کنند، برخورد کنند.

کنترل کرونا در مشهد زودتر از بسیاری شهرها انجام شد

وی با اشاره به اینکه «خوشبختانه در استان ما واکنش نسبت به کنترل این بیماری زودتر از بسیاری از شهرهای دیگر کشور انجام شد»، گفت: واکنش‌های کنترلی خوبی مثل تعطیلی مدارس، تعطیلی دانشگاه، توقف فعالیت حمل‌ونقل عمومی و... انجام شد. خداروشکر در بیمارستان امام‌رضا(ع) و در بخش ما هیچ مشکل و یا کمبودی نسبت به وسایل حفاظتی فردی مثل ماسک، دستکش، لباس مخصوص و.. نداشتیم. خوشبختانه تمامی امکانات لازم در بیمارستان وجود داشت. تنها مشکل در ابتدای شیوع ویروس، مسئله جمع کردن و رسیدگی به بیماران باتوجه به سرعت افزایش بیماران و مبتلایان در بیمارستان بود.

مشکلی در تامین امکانات و وسایل حفاظتی نداشتیم

رئیس بخش جنرال داخلی بیمارستان امام رضا(ع) با تاکید بر اینکه « من در تمامی روزهایی که در بخش داخلی و کرونا بوده و هستم به هیچ عنوان مشکلی در خصوص تامین وسایل حفاظتی نداشتیم»، اظهار می‌کند: در حال حاضر همه وسایل و امکانات در بیمارستان تامین است و هیچ مشکلی نداریم.  براساس اطلاعاتی که از دوستانم در دیگر بیمارستان‌های مشهد و استان دارم، آن‌ها نیز هیچ مشکل و یا کمبودی نسبت به وسایل و تجیهزات لازم برای حفاظت فردی ندارند. در مطب‌ها باتوجه به اینکه مربوط به بخش خصوصی می‌شود، دکترها باید خود وسایل حفاظتی را تامین کنند، من برای مطب خودم با هزینه شخصی وسایل حفاظتی تهیه کرده‌ام.

حسینی با بیان اینکه «گفته می‌شود که فرد بعد از ابتلا به کرونا، ایمنی نسبی پیدا می‌کند اما من با وجود احتمال ابتلای دوباره به این بیماری باید باز هم مراقبت‌های لازم را بیش از پیش انجام دهم»، خاطرنشان می‌کند: باید در کنار انجام وظایف، نکات بهداشتی و ایمنی را رعایت کنم و اگر دوباره مبتلا شدم مانند قبل دوره درمان را بگذرانم. در دنیا مواردی گزارش شده  که افراد بعد از بهبودی از این بیماری درصورت ابتلا دوباره به نوع دیگر آن مبتلا می‌شوند البته این مسئله نباید من و امثال من را بترساند که وظیفه خود را نسبت به مردم انجام ندهیم.

 با رعایت نکردن مسائل بهداشتی در مرگ افراد مبتلا به کرونا شریکیم

وی با اشاره به اینکه «آنچه که مردم در رسانه‌ها  از بیمارستان‌ها می‌بینند، محصول عملکرد آن‌ها در جامعه است»، می‌گوید: کسی خود را مسلمان می‌داند و یا به اخلاقیات انسانی اعتقاد دارد، اگر بی‌دلیل از خانه خارج شود یا نکات و دستورالعمل‌ها را رعایت نکند، در ابتلا به کرونای کسی که در بیمارستان بستری است یا بر اثر این بیماری می‌میرد، شریک است. اگر ما خودمان را در قتل نفس یک نفر شریک بدانیم، چقدر نگران می‌شویم یا عذاب وجدان می‌گیریم؟ باید بدانیم که با عدم رعایت پروتکل‌ها و نکات بهداشتی در ابتلا و مرگ فرد مبتلا به ویروس کرونا شریک هستیم.

رئیس بخش جنرال داخلی بیمارستان امام رضا(ع) با بیان اینکه «تصاویری که از بیمارستان‌ها در تلویزیون نشان داده می‌شود و یا صدمات جانی که به پرسنل و کادر درمانی بیمارستان زده می‌شود، نتیجه عملکرد مردم است»، عنوان می‌کند: مردم باید بدانند که در این اتفاق‌ها نقش مهمی دارند. اگر حواس‌شان به این مسئله باشد و به اخلاقیات و اسلام اعتقاد داشته باشند، دستورالعمل‌ها را رعایت خواهند کرد. اینکه فردی منافع شخصی یا میل شخصی‌اش برایش اهمیت دارد، باید بداند که نتیجه کار او در بیمارستان‌ها اتفاق می‌افتد.