چرا خودرو در ۱ سال گذشته ارزان نشد؟

به گزارش پایگاه 598 به نقل از تسنیم، نیمه دی ماه 97 بود که خودروسازان بعد از چانه زنی‌های بسیار در نهایت مجوز افزایش قیمت را براساس مصوبه ستاد تنظیم بازار دریافت کردند. در آن مقطع اما و اگرهای بسیاری برای اعمال افزایش قیمت ها برای خریداران خودرو مطرح شد که در نهایت وزیر صنعت اعلام کرد "هرگونه افزایش قیمت جدید برای پیش فروش‌ها و فروش‌های آتی است و  افزایش قیمت مشمول  آن دسته از خریدارانی که تاریخ تحویل خودروی آنها قبل از دی ماه 97 است نیست".

علاوه بر این قرار شد خودروها در حاشیه بازار عرضه شود تا به تدریج قیمت بازار کاهش و به تعادل برسد. به نحوی که هر بار قیمت‌ها 5 درصد کمتر از بازار تعیین و با تکرار این موضوع در دفعات بعد قیمت محصولات در بازار مدیریت و ثابت بماند. اما عمر این مصوبه بسیار کوتاه بود زیرا با کاهش تولید اجرای این مصوبه  عملاً امکان پذیر نبود و در نهایت با توافقی میان وزارت صنعت و شرکت های خودروساز براساس یک فرمول پیچیده که هیچ وقت رسانه‌ای نشد، قیمت خودرو تعیین و براساس آن محصولات در طرح های پیش فروش عرضه شد.

به صورت کلی هدف از پیش فروش خودرو رفع عطش مردم برای خرید خودرو و کنترل بازار بوده است اما متأسفانه در طول یک سال اخیر که دو شرکت بزرگ خودروساز، به طور هفتگی طرح های پیش فروش نقدی و اعتباری را اعلام می کردند، نه قیمت خودرو در بازار کاهش پیدا کرد و نه عطش مردم برای خرید خودرو مدیریت و حتی رفع شد. در اوضاع بی ضابطه طرح های پیش فروش خودرو، فقط مردم به زحمت خودروهایی را خریداری و ماه هاست که منتظر تحویل آنها هستند.

از طرفی اگر کارنامه یک ساله ایران خودرو و سایپا را مرور کنیم مشاهده می‌شود که آنها به رغم تمام شعارها در زمینه داخلی سازی نتوانستند نسب به تعهدات خود پایبند باشند و صنعت خودروسازی به سمت داخلی سازی هدایت نشد. 

آنگونه که خبرگزاری تسنیم بررسی کرده است اصولاً پیش فروش‌ محصولات خودروسازان در یک سال اخیر در سه حالت صورت گرفته است.

حالت اول: خودروسازان در طرح پیش فروش برخی از محصولات با علم به اینکه می‌دانستند توانایی تولید آنها را ندارند و باید در آینده محصولات جایگزینی را تحویل مشتری دهند، باز پیش فروش آن محصولات را انجام دادند.

حالت دوم: پیش فروش‌های دستوری که ستاد تنظیم بازار به خودروسازان تکلیف کرده است. در این حالت خودروساز می داند با کاهش تولید توانایی پایبندی به تعهدات را ندارد اما با توجه به تکلیف مجبور به پیش فروش محصولات می‌شود. جالب اینجاست  هر زمان که شاهد افزایش قیمت خودرو در بازار و اعتراض نمایندگان مجلس و سایر بخش ها هستیم دستورها برای پیش فروش خودروها بدون هیچ کار کارشناسی صادر می‌شود تا شاید بازار ساماندهی پیدا کند.

حالت سوم: پیش فروش هایی که با هدف تأمین نقدینگی خودروسازان انجام می شود تا از این طریق شرکت ها بتوانند هزینه خود را پاسخ دهند. در این روش خودروساز ضمن تأمین هزینه های غیر تولیدی سایر هزینه های حداقلی تولید خودرو را پاسخ داده و اقدام به پیش فروش می‌کند.

بررسی ها نشان می دهد در طول یک سال اخیر که بحث افزایش قیمت ها و مدیریت بازار بلاتکلیف خودرو مطرح بود طرح های پیش فروش مختلفی از سوی شرکت‌های خودروساز اجرا شد اما نه تنها اتفاقی در بازار به وجود نیامد بلکه عدم ایفای تعهدات خودروسازان به مردم هر روز افزایش پیداکرده و خبری هم از تحویل به موقع محصولات به خریداران نیست.

اما سوال اینجاست مگر نه اینکه بر اساس قانون باید تعهدات قبلی خودروساز اجرا و سپس تعهدات جدید به وجود آید، چرا چنین موضوعی در سال گذشته اجرا نشد و خودروسازان بدون ضابطه به مردم خودرو فروختند!

*ماراتن مردم برای ثبت نام‌های اینترنتی خودرو / خبری از تحویل به موقع نیست

فروشندگان خودرو اجرای طرح‌های  پیش فروش‌ خودرو در طول یک سال اخیر را فقط به سود عده ای برای کسب سود می‌دانند و معتقدند با وجود تمام فیلترها در محدودیت های ثبت نامی مردم عادی به سختی توانستند اقدام به ثبت نام کنند و در حال حاضر هم چشم انتظار تحویل محصولات خریداری شده خود هستند.

آنها با اعلام اینکه از سال گذشته روند افزایش قیمت در انواع خودروها به وجود آمده است به خبرنگار تسنیم می‌گویند: عملاً طرح های پیش فروش تأثیری در کاهش قیمت ها و حتی مدیریت بازار نداشت و فقط عده ای از اختلاف  قیمت بازار تا کارخانه استفاده کرده و با ایجاد فضای دلالی وضعیت بازار را متشنج کردند. جالب اینجاست خودروسازان در عرضه به موقع محصولات به دلیل مشکلات تولید نا موفق عمل کرده و همین امر نیز تأثیرات منفی خود را بر بازار خرید و فروش خودرو گذاشته است.

فعالان بازار خودرو معتقدند، فقط با عرضه واقعی خودرو می‌توان تعادل را در بازار ایجاد و مانع دلال بازی و رشد قیمت‌ خودرو شد. اما در حال حاضر تعداد محصولات عرضه شده در تحویل های فوری محدود بوده و مردم عادی توان ثبت نام خرید محصولات را ندارند. در پیش فروش های اقساطی نیز تحویل خودروها به سال آینده موکول شده و همین امر نشان می‌دهد این طرح ها نمی‌تواند دردی از بازار خودرو دوا کند و همچنان رکود و افزایش قیمت خودرو در بازار اتفاق می افتد.

*برای تأمین نقدینگی مجبور به پیش فروش هستیم

احمد نعمت‌بخش  دبیر انجمن خودروسازان در همین ارتباط  با اشاره به این که خودروسازان در حال حاضر  تولید محصولات را با ضرر انجام می‌دهند به خبرنگار تسنیم می‌گوید: قرار بود سال گذشته خودرو را با قیمت حاشیه بازار به فروش برسانیم اما این مصوبه یک روز هم اجرایی نشد.

وی با اعلام این که در شش  ماهه نخست امسال بالغ بر 5 هزار و 200 میلیارد تومان ایران خودرو و حدود همین مبلغ هم گروه سایپا ضرر کرده است، گفت: برخی می‌گویند پیش‌فروش‌ خودرو بی‌اثر است و مدیریت بازار هنوز به نحو مناسبی انجام نشده، خودروساز امروز مجبور است برای مدیریت بازار و تامین نقدینگی پیش‌فروش‌ها را انجام دهد.

دبیر انجمن خودروسازان تصریح کرد: ما راهکار حل مشکلات صنعت خودرو را تعیین قیمت براساس حاشیه بازار می‌دانیم اما کسی به این موضوع توجه ندارد. سازمان حمایت نیز در این رابطه اقدام مناسبی انجام نمی‌دهد. شما بگویید در شرایط فعلی خودروساز جز پیش‌فروش راهکار دیگری برای تامین نقدینگی دارد؟

*عرضه صوری و غیر عقلایی خودرو بازار را تنظیم نمی‌کند

ابوالفضل خلخالی کارشناس صنعت خودرو نیز در این رابطه به خبرنگار تسنیم می‌گوید:  به اعتقاد من اصولاً پیش فروش‌های خودروسازان برای رفع مشکلات مالی آنها است به نوعی از این طریق مسائل جاری شرکت ها حل و فصل می‌شود.

وی با اعلام اینکه در دهه 70 و 80 پیش فروش خودرو توانست نتایج مؤثری را برای مدیریت بازار و قیمت خودرو داشته باشد، افزود: امروز مشکلات تولید خودرو زیاد شده و سازوکار شرکت ها در فروش محصولات و  مدیریت بازار مشخص نیست. در حال حاضر معلوم نیست خودروساز ما دولتی یا خصوصی است و همین موضوع اثرات نامناسب خود را در تصمیم گیری‌ها خواهد گذاشت.

این کارشناس خودرو با بیان اینکه باید عرضه واقعی خودرو به بازار انجام شود، تصریح کرد: به نظر می‌رسد عرضه صوری و غیر عقلایی خودرو نمی تواند برای تنظیم بازار و کاهش قیمت خودرو مؤثر باشد.

به گفته وی ، برای ساماندهی بازار باید به فکر افزایش تولید آنهم با پشتوانه کارشناسی بود به این صورت که گلوگاه‌های تولید باید شناسایی و ضمن رفع آنها روند تولید قطعه و ملزومات خودرو افزایش یابد. در این شرایط سرمایه گذاری در این بخش منطقی خواهد بود. 

خلخالی اضافه کرد: با گفتن حرف نهضت داخل مشکلات حل نمی‌شود بلکه باید در مقام عمل رفع موانع تولید هدفگذاری شود.