کد خبر: ۴۶۴۴۳۶
زمان انتشار: ۱۳:۰۷     ۱۹ آذر ۱۳۹۸
درحالی‌که وارد دهه پنجم انقلاب اسلامی‌شده‌ایم و مقام معظم رهبری با بیانیه گام دوم ادامه مسیر انقلاب را تبیین نمودند به نظر می‌رسد در حوزه شهر وشهرسازی که یکی از سازه‌های تمدن سازی است باید رویکرد و نگاهمان تغییر کند. باید باهمت خودمان تمدن نوین اسلامی را شالوده‌ریزی کنیم از وظایف امروز مدیران و مردم در جامعه اسلامی حرکت به‌سوی برپایی تمدن نوین اسلامی است.یکی از کانونی‌ترین مفاهیم تمدن سازی اسلامی و تحقق اسلام اجتماعی واژۀ شهر است.بر اساس ادبیات اصیل و بنیادین اسلام، «شهر» محل تحقق و تجلی تمامیت اسلام است.

هر تمدنی مبتنی بر نوع تفکر و روح برآن تمدن و بر اساس تعریف و نوع نگاه آن به نیازهای انسانِ شهریسیستم‌ها و ساختارهای خود را در شهر می سازد.برای رسیدن به هر تمدنی نیاز به مدل سازی در محورهای تمدن‌ساز بر اساس نقشه تمدنی است.با توجه به نقشه راه تمدن، هر تمدنی برای تحقق، نیاز به الگوی توسعه و پیشرفت مخصوص آن تمدن دارد؛ که البته خود الگو از مدلها و برنامه های عملیاتی علوم انسانی که برطرف کننده نیازهای جامعه باشد تشکیل شده است. این مدلها و سیستمها مبتنی بر مدل نیازهایی است که بر اساس نوع انسان شناسی آن تفکر تعریف شده است.

لذا با توجه به ایننکته، نقشه راه برای رسیدن به تمدن اسلامیبعد از دستیابی به مقدمات لازم - که تدوین پارادایم وچهارچوب فکری دین و در مرحله بعد تدوین مدل نیازها یر اساس پارادایم مطلوب دین می باشد – نیاز به سیستم سازی و الگوسازی سیستمی در عرصه های مختلف اداره کننده جامعه بر اساس آموزه های دین می باشد تا در نهایت این سیستم های اسلامی را در ظرف تحقق آن که شهرسازی است بنمایانیم.

 شهرسازی اسلامی قرار است با ساختن کالبد و فضای متناسب با مدل نیازشهروندان در راستای تحقق تمدن‌سازی الهی حرکت نماید. محیط شهری بر سبک زندگی و روح و جسم شهروندان و ارتباطات اجتماعی ایشان به استناد اصل عقلی – فلسفی اتحاد ظرف و مظروف اثر گذار است. و در بستر سازی ارتباط با ماورء نقش بسزایی دارداز این رو تولید مدل شهرسازی اسلامی، به سبب بستر سازی و فضا سازی که در بعد جسمانی شهروندان و جهت دادن بهسبک زندگی آنهادر مقیاس فردی و اجتماعی در بعد کالبد و فضای شهری دارد، اهمیت ویژه ای پیدا می کند.

ایجاد شهرسازی اسلامی، زمانی امکان‌پذیر است که نیازهای کالبد و فضایی شهر که در قالب مسائل شهرسازی قابل مطالعه است بر اساس منابع دین و پارادایم ها و قواعد و راهبردهای مبتنی بر دین با رویکردی اجتهادی به همراه راهکارهای تخصصی مبتنی بر راهبردهای دینی پاسخ داده شود.

برای رسیدن به تمدن نوین اسلامی از زاویه دید شهرسازی اسلامی باید ابتدا یک نقشه راه برای آن تنظیم کرد

نقشه راه را میتوان اینگونه تعریف کرد که عبارت است ازتوصیف آینده مطلوب وتببین راه رسیدن به آن به زبانی ساده ورسا که امکان عملیاتی شدن آن وجود داشته باشد.

برای تهیه نقشه راه شهرسازی اسلامی برای تحقق تمدن نوین اسلامی،ابتدا بایدشهر رابه عنوان ظرف تحقق تمدن اسلامی درنظر گرفت سپس رابطه سیستم های تمدنی باشهرسازی رامعین نمود و بر اساس آن محورهای شهرسازی اسلامی را تبیین کرده و نقشه راه شهرسازی را بر اساس منابع دین در قالب مدل تدوین نمود. این یادداشت نمونه ای از تحقیقات انجام شده در خصوص شهرسازی اسلامی است که مراحل تعیین مسیر راهکه برگرفته از آیات و روایات استنشان می دهد.

چشم انداز:شهراسلامی –ایرانی شهری است دارای قوانین الهی ومتکی بر ارزش ها وسنت های دین اسلام که در آن جامعه مسلمین ازامام علیه السلام تبعیت می کنند.

هدف کلان: ایجاد حس حضور خداوند در فضای زیستی مسلمین ودرنهایت، رسیدن به کمال معنوی

سیاست: استفاده از پارادایم و گزاره های دینی بارویکرد تمدنی

راهبرد: تامین نیازهای معنوی و سپس مادی شهروندان در فضای شهری

راهکار: مکان یابی کاربری ها در شهر براساس مدل محله محوری با مرکزیت مسجد

 
* علی حجازیان پژوهشگر مقطع دکتری شهرسازی- مشهد مقدس

نظرات بینندگان
نام:
ایمیل:
انتشاریافته:
در انتظار بررسی: ۰
* نظر:
جدیدترین اخبار پربازدید ها