سرویس خانه ملت 598/ سوالات نمایندگان از رئیس جمهور و پاسخ های او و خصوصاً نحوه و لحن پاسخ ها، تاکنون باعث اظهار نظرهای فراوانی شده است. البته با توجه به غلبه یک جریان خاص بر فضای رسانه ای کشور، عموم اظهار نظرها در جهت انتقاد به پاسخ های احمدی نژاد می باشند و جای اظهار نظری منصفانه در این فضا تقریباً خالی است. گفتگوی زیر که با دکتر جواد محمدی، مدیر کل امور بین الملل شواری عالی انقلاب فرهنگی و کاندیدای جبهه پایداری در دور دوم نهمین انتخابات مجلس شورای اسلامی صورت گرفته است که ایشان موضعی نسبتاً متفاوت با فضای موجود مطرح کرده اند.
- به نظر شما سوال از رئیس جمهور در این زمان و در این وضعیت، آیا حرکت صحیح بود یا خیر؟
اصل این حرکت، حرکت خوبی بود و اثبات حکومت قانون و مردم سالاری در کشور ما بود. اما در مورد کیفیت آن، به نظر می رسد اگر چند نکته رعایت می شد، نتیجه بهتری بدست می آمد.
اولاً برخی از این سوالات، همانطورکه خود رئیس جمهور هم اشاره کرد، در مورد اظهار نظرهای شخصی او بود نه تخلفی از قانون اساسی. رئیس جمهور می تواند نظری داشته باشد و دیگران هم می توانند آن را نقد کنند، نه اینکه او را بابت آن به مجلس بکشانند. مثلاً اگر رئیس جمهور اظهار نظری در مورد جایگاه مجلس می کند، این تخلف از قانون نیست. نه اینکه این حرف درست یا غلط باشد، بلکه این جایگاه، جایگاه چنین سوالی نیست و اتلاف وقت مجلس و رئیس جمهور و هدر دادن ظرفیت با ارزش سوال از رئیس جمهور است. دیدید که رئیس جمهور هم پاسخ داد که من مخلص همه شما هم هستم، ولی نظرم این است و اگر مخالفید، آن را نقد کنید.
عرض من این است که می بایست اهم و مهم می شد؛ بهتر بود بجای اینکه می آمدید 15 سوال مهم و غیر مهم را پشت سر هم مطرح می کردید که رئیس جمهور هم به سرعت به آنها پاسخ دهد یا از کنار برخی بگذرد یا به برخی جواب قانع کننده ندهد، 2 یا 3 سوال مهم را طراحی و مطرح می کردید و به او هم وقت کامل می دادید و روی آنها مباحثه می کردید.
نکته دوم اینکه متأسفانه بسیاری از سوالات، سوالات حاشیه ای و غیر مهم بود. از جمله همین جریان خانه نشینی. ببینید، وقتی خود او می گوید که این خانه نشینی و قهر کردن نبوده و بعد هم اعلام تبعیت از رهبری می کند و خود رهبری هم می فرمایند مسائل حاشیه ای را اصلی نکنید، چه دلیلی دارد ما دوباره بیاییم مسأله را باز کنیم و بگوییم نه! خانه نشینی بوده. از این بحث چه عائد ملت می شود؟ چه مشکلی از کشور حل می شود؟ اگر خطایی هم بوده، خاطی با زبان بی زبانی عذرخواهی کرده. چه اصراری داریم که دوباره بیاییم به او القای جرم کنیم؟ این احیای حاشیه ها باعث عقب ماندن دولت و مجلس از مشکلات اصلی مردم می شود.
متأسفانه ما می بینیم که در برخی از این سوالات، دفاع از ولایت فقیه ابزاری شده برای برخی تسویه حساب های سیاسی.
البته یک نکته ای را اینجا باید توجه کنیم و آن اینکه هم مجلس و هم دولت، دعوایشان بر سر ولایت پذیری است و این بحمدالله یک پیشرفتی است که اتفاق افتاده. زمانی در مجلس های گذشته، نمایندگان نامه جام زهر برای رهبری می نوشتند، اما آنقدر ما جلو رفتیم که دغدغه مجلس ما این می شود که چرا رئیس جمهور کاری کرده که به ظاهر سستی در ولایت پذیری است.
این بصیرت نمایندگان خوب است، اما ای کاش به جایی برسیم که اینطور نباشد که نمایندگان بیایند طرحی مثل نظارت بر مجلس که مورد تأکید صریح مقام معظم رهبری هم بوده، رد بکنند. چطور رهبری که هم از بعد فقاهت، نزدیکترین به ائمه معصومین است و هم از بعد تقوی نزدیکترین فرد است و بیشترین احاطه را نیز به مسائل کشور و جهان دارد، مجلس خبرگان را بعنوان ناظر بر خود دارد، ولی برای نمایندگان که ما مکرر سابقه خطا و انحراف از آنها داریم، شما مجلش ششم را شاهد بوده اید و همینطور مجالس دیگر را که هم خطا، هم خیانت و هم تخلف در برخی از این نمایندگان دیده ایم، ولی این نمایندگان حاضر بر نظارت بر خودشان نیستند. چطور ولی فقیه که نزدیکترین فرد به معصومین است، ناظر داشته باشد، ولی آیا ما این احتمال را نمی دهیم که در نمایندگان خطا و اشکال وجود داشته باشد؟ ریسک کدام بیشتر است؟ خطا در ولی فقیه یا نماینده مجلس؟
- آقای دکتر، برخی نمایندگان و رسانه ها می گویند که رئیس جمهور، سوالها را با شوخی گذراند و در حقیقت به آنها پاسخ نگفت. آیا اینگونه بوده است؟
خیر، اینطور نبود. ببینید، ادبیات رئیس جمهور در این جلسه، ادبیاتی بود که معمولاً در جلسات غیر رسمی بکار می رود و رئیس جمهور از بکار بردن آن، «اقناع افکار عمومی» را هدف گرفته بود. دوم اینکه سیاست «بهترین دفاع، تهاجم است» را در پیش گرفته بود. یعنی هم زبانی به کار برد که عموم مردم با شنیدنش قانع شوند و هم با یک سیاست تهاجمی، طرف مقابل را هم نقد می کرد.
البته این کار رئیس جمهور به نظر یک سیاست معمول است. بالاخره دراینگونه مواقع که حلوا پخش نمی کنند؛ وقتی در منظر عمومی رئیس جمهور را نقد می کنید، بالاخره باید خود را آماده کرده باشید که او هم بیاید شما را نقد کند.
- برخی گفته بودند رئیس جمهور اصلاً پاسخ نداد و فقط شوخی کرد؛ آیا اینطور بود؟
نه، درست است برخی سوالات (خصوصاً سوالات حاشیه ای) را رئیس جمهور به سرعت از کنارش عبور کرد و پاسخ قانع کننده ای نداد، اما در مورد سوالات اصلی کاملاً مستدل پاسخ گفت و نباید به حساب شوخی های چند دقیقه آخر، کل پاسخ ها را نادیده بگیریم.
نکته آخر اینکه خوب است نمایندگان مجلس، نه بصورت علنی، بلکه در جلساتی محرمانه و دوستانه و در فضایی صمیمی، با دولت به گفتگو بنشینند و سوالات را دنبال بکنند. این خیلی مهم است که این چالش ها به درون مردم و بدنه جامعه کشیده نشود. خوب است در این سه ماه باقی مانده از مجلس هشتم، با همکاری و هم افزایی دولت، بخصوص در تصویب بودجه سال 91 برگ زرین دیگری از عملکرد مجلس را به نمایش بگذارند و با این کار ثابت کنند با اینکه برخی از آنها به دولت نقد داشتند در پاسخگویی، ولی هیچ خصومت شخصی با او ندارند و تنها به مصالح کشور می اندیشند.
یک نکته دیگر هم اینکه به نظر می رسید این طرح سوال، در بدنه جامعه بازتاب ویژه ای نداشت و مردم نسبت به آنها حساسیت خاصی نداشتند. این امر دو پیامد دارد؛ یکی اینکه نشان داد ما بین قوای سه گانه مشکل حاد و حل ناشدنی نداریم و نظام براحتی مسأله را طوری حل کرد که بدنه مردم ملتهب نشوند. دیگر اینکه شاید این عدم حساسیت، این پیام را از طرف مردم القاء کند که اینها مشکلات اساسی ما نیستند. مردم گویا دارند می گویند که ما می فهمیم چه سوالی واقعی و چه سوالی سیاسی است. مثلاً اینکه چرا رئیس جمهور 11 روز در خانه نشسته، آیا مشکل مردم این است؟ لذا من برداشتم این است که مردم بیشتر سوالات را سوالات اصلی خود نمی دیدند. گرچه بعضی از سوالات، سوالات خوبی بود.
- سوال آخر اینکه گویا دو روز مانده به جلسه سوال، روزنامه ایران ویژه نامه ای را در پاسخ به سوالات آماده می کند که شبانه هنگام چاپ، توقیف می شود. آیا حضرتعالی راجع به جزئیات این اتفاق اطلاعی دارید؟
خیر، بنده اطلاع دقیقی از این قضیه ندارم و خودم آن ویژه نامه را ندیدم که بتوانم اظهار نظری بکنم و الآن تازه دارم می شنوم. ولی به نظرم هیچ مانعی ندارد که سوالات بخواهد در یک ارگان رسمی پاسخ داده شود. البته بعید است که بخواهند نشریه ای را به این دلیل توقیف کنند و شاید این یک فضاسازی علیه قوه قضائیه باشد.