چند تفاوت اساسی میان طالبی و ده نمکی

نویسنده یک وبلاگ در آخرین پستش نوشت: امروز یکی از سایت ها به مقایسه "قلاده های طلا" با "اخراجی های۳" پرداخته و این سئوال را مطرح کرده بود که آیا ابوالقاسم طالبی، رکورد مسعود ده نمکی را می شکند یا نه؟!

این سئوال در ذهنم نقش بست و بعد از دیدن "قلاده های طلا" جوابهای مختلفی را برای آن یافتم. مهمترین این پاسخ ها، یافتن تفاوت های طالبی و ده نمکی با هم بود که چند مورد از آنها را می آورم.

۱- ده نمکی از همان ابتدای کار و قبل از ساختن تریلوژی اخراجی ها، حمایت های پیدا و پنهانی را از دستگاهها و ارگانهای دولتی و حکومتی دریافت کرد. از کمک های مالی گسترده که قرار بود انکار شود تا حضور وزیر ارشاد وقت در لوکیشن اخراجی ها. اساسا مسعود ده نمکی که علاقه خود به سینمایی شدن را نشان داده بود، تربیت شد تا در لحظات حساس، فیلم هایی را در تراز نظام و برای گفتن حرف های اساسی بسازد. در همین فضا بود که به شریفی نیا هم دستور داده شد تا نهایت همکاری را با او داشته باشد و کاسه ساز هم تهیه کنندگی اولین اثر سینمایی این کارگردان را عهده دار شود. اما ده نمکی در اخراجی ها۳ نتوانست به خوبی، لایه های پنهانی و مبهم فتنه ۸۸ را نمایان کند. مصنوعی بودن تصاویر در سکانس های تجمعات خیابانی او به اندازه کافی توی ذوق می زد و حتی آقای کارگردان هم در گفتگویی با صراحت گفت که در نشان دادن کاندیداهای ریاست جمهوری در فیلم، اشاره ای به کاندیداهای دهمین انتخابات ریاست جمهوری نداشته است.

اما طالبی دقیقا شرایط متفاوتی را تجربه کرد. او در روزهای سخت سلطه اصلاح طلبان بر فرهنگ و سیاست ایران و در دوران خفقان گفتمان انقلاب، فیلم "آقای رییس جمهور" را ساخت و در آن فضا، مطبوعات زنجیره ای را به چالش کشید. طالبی در آن روزها حتی برای نشان دادن یک برج در فرمانیه تهران که نشان تجملگرایی در میان دولتمردان بود، با مشکل مواجه بود. فیلم صریح و رک طالبی را بعد از جشنواره فجر، فقط برای چند روز و در چند سینما اکران کردند تا شرش بخوابد.

در همان روزها به دفتر نشریه سینما ویدئو رفتم تا با طالبی برای فیلم جدیدش گفتگو کنم. سفره گلایه را باز کرد و بیشتر از همه از رسانه ها و ارگانهای حزب اللهی نالید که هیچ کمکی به اکران بهتر فیلم نکردند و...

۲- ده نمکی امکانات بهتری برای نشان دادن اجتماعات مردمی قبل و بعد از انتخابات داشت اما صحنه هایش با چندین و چند دوربین، حس و حال فضا سازی های طالبی در قلاده های طلا را نداشت. طالبی باید باز هم از عکس های میرحسین موسوی و احمدی نژاد استفاده می کرد و باز هم در سطح خیابان، آتش روشن می کرد و خلاصه،کار سختی را در پیش داشت که به خوبی هم از عهده آن بر آمد.

۳- ده نمکی در نوروز ۹۰ با فیلمی کمدی به تقابل با فیلم تراژدیک جدایی نادر از سیمین رفت و توانست آن را شکست دهد، اما طالبی در نوروز ۹۱ قرار است به مبارزه با دو فیلمی برود که عبورشان از خطوط قرمز، آنها را پرفروش خواهد کرد. البته به شرطی که خواب زمستانی مسئولین ارشاد و سایر عزیزان طولانی شود و همچنان این فیلم ها بر روی پرده بماند.

اینها و چند دلیل دیگر برای اینکه ابوالقاسم طالبی را با مسعود ده نمکی مقایسه نکنیم کافی است...