یکی از پدیدههای طبیعی که در زمان بارش باران و معمولا در پاییز روی میدهد، رعد و برق است. این پدیده به واسطه تخلیه بار الکتریکی بر اثر افزایش بخار آب در ابرها ایجاد میشود و درنتیجه الکترونهای آزاد در پایین ابر به وجود میآیند، در حالی یونهای مثبت به سمت بالا حرکت میکنند، میدان الکتریکی بسیار قدرتمندی ایجاد میشود و تخلیه میدان الکتریکی به وسیله اتصال کوتاه به زمین برای خنثی کردن اختلاف شار الکتریکی روی میدهد.
بدن انسان رسانه جریان برق است و الکترونهای آزاد از آن عبور میکند. چنانچه شخصی در مسیر رعد وبرق قرار داشته باشد نیرویی معادل ۳۰۰ کیلو ولت انرژی از بدن او عبور کرده و صدمات شدیدی را وارد میکند. از سوی دیگر در رعد و برقهای شدید بیشترین برون داد الکتریکی روی میدهد و دمای محل اصابت برق فوقالعاده بالا میرود. این دما حتی تا ۲۸ هزار درجه یعنی حدود ۵ برابر دمای سطح خورشید ثبت شده است.
اقدامات ضروری در زمان وقوع رعد و برق
۱- توقف فعالیتهای بیرون خانه
۲- عدم خروج از منزل در زمان رعد و برق
۳- در صورتی که در خودرو هستید در محل مطمئن توقف کرده، موتور را خاموش کنید و آنتن ماشین را پایین بکشید
۴-داخل ساختمان یا خودرو سقفدار بمانید
۵- بدنه فولادی یک خودرو سقفدار به شرطی که فلز آن را لمس نکنید از شما به خوبی محافظت میکند
۶- از درختان تپهها، تیرکها، سیم برق هوایی، لولههای فلزی و آب دور شوید.
۷- مترو مکانهای ایمنی در برابر صاعقه است
۸- از رفتن به حمام و دوش گرفتن بپرهیزید، ممکن است لوازم حمام باعث انتقال جریان الکتریسته شوند
۹- از تلفن بیسیم استفاده نکنید
۱۰- دو شاخه تمام وسایل برقی را از برق خارج کنید
۱۱- هواکش را خاموش کنید
۱۲- خودداری از قرار گرفتن در آلونک یا ساختمانهای تک در فضای باز
۱۳- پرهیز از نزدیک شدن به وسایل نقلیه از جمله تراکتور، تجهیزات کشاورزی، موتورسیکلت، دوچرخه و...
۱۴- اگر در محوطه جنگل هستید، سرپناهی در کنار درختان کوتاه و تنومند بیابید و هرگز زیر درختان بلند نروید
۱۵- اگر در فضای باز هستید، در صورت امکان به حالت خمیده و در درههای تنگ و عمیق پناه بگیرید، مراقب سیلهای ناگهانی باشید
۱۶- در هنگام رعد و برق چنانچه موهایتان سیخ شد، نشانه نزدیکی برخورد جریان رعد و برق است
۱۷- همواره در زمان رعد و برق به صورت چمباتمه روی زمین بنشینید، دستها را روی گوشها و سر را بین زانوها قرار دهید، تماس خود را با زمین به حداقل برسانید، به هیچ وجه روی زمین دراز نکشید
۱۸- در صورت نیاز به کمک با اورژانس (۱۱۵) آتشنشانی (۱۲۵)، هلال احمر (۱۱۲) یا سایر سازمانهای امدادی تماس بگیرید.