خطر از بیخ گوش پلاسکوی دوم گذشت

یکی از مسایلی که باعث شد تا پرونده مهم ثبت جهانی «محور زندیه» با اما و اگر مواجه شده و سازمان یونسکو به آن ایراد بگیرد، ساخت همین هتل بدقواره در حریم منظری ارگ کریم‌خان بود.

طبقات در آفساید!

برای ثبت جهانی محور زندیه، باید دست‌کم 4 طبقه از هتل آسمانی که مالکان آن ادعا داشتند با کسب مجوز قانونی از شهرداری اقدام به احداث آن در این حجم از طبقات کرده‌اند، مورد تخریب قرار می‌گرفت.

آنگونه که علیرضا پاک‌فطرت شهردار سابق شیراز می‌گوید، «این هتل از همان سال ۸۰ که تنها اسکلت ۶ طبقه از آن ساخته شده بود، بدلیل تجاوز به حریم پیاده‌رو با حکم عقب‌نشینی مواجه شد، اما مالک آنقدر پرونده را به کمیسیون ماده ۱۰۰ برد و هربار دو طبقه به آن اضافه کرد تا توانست آن را به ۱۴ طبقه برساند! درنهایت سازمان میراث فرهنگی ارتفاع ۶۴ و نیم متر را برای آن تأیید کرد و پس از صدور پروانه توسط شهرداری، عملیات ساخت آغاز شد».

مالک هتل در آن سالها آنقدر رفت و آمد داشت تا حرف از کسب مجوز از شهرداری برای احداث یک هتل ۱۸ طبقه به میان آمد! این مسأله باعث شد تا سازمان میراث فرهنگی به عدم رعایت حریم منظری ارگ کریمخان با احداث هتلی با این تعداد طبقات مرتفع، معترض شود. اعتراضی که آنقدر دنبال شد تا در نهایت در سال ۹۴ به تخریب ۴ طبقه از آن با حکم شورای عالی شهرسازی و معماری منجر شد.

سگ شکاری و بادیگارد!

شهردار سابق شیراز البته روایت جالبی هم از این مالک پرزور دارد و ادامه داستان را اینگونه شرح می‌دهد: «مالک هتل برخلاف آنچه در پروانه ساخت آمده بود از آن تجاوز کرد، اما هنگامی که مأموران شهرداری براساس حکم قانونی شورای عالی شهرسازی و حکم دادگستری برای تخریب ساختمان عازم محل شدند، مالک با استفاده از سگ شکاری و بادی‌گارد مانع ورود مأموران شد»!

حریمی که در امان نماند

به هر روی بعد از کش‌‌وقوس‌های فراوان، یک طبقه از هتل آسمان تخریب شد، اما مالک با اخذ مجوزهای لازم از مراجع قضایی از تخریب بقیه طبقات اضافی ممانعت کرد تا سایه آسمان بر حریم ارگ زندیه همچنان باقی بماند و البته اعتراضات میراث فرهنگی نیز در حذف این سایه راه به جایی نبرد.

در همان زمان و در توجیه احداث هتلی با این تعداد طبقات، مواردی همچون مشکل در طرح تفصیلی شیراز مطرح شد، اما به گفته مسئوولان میراث فرهنگی، طرح تفصیلی باید جامع می‌بود و به آثار تاریخی حریم خود آسیب نمی‌رساند. اما حالا با احداث هتل دیگر کار از کار گذشته و فرصت محور زندیه برای ثبت جهانی به خطر افتاده بود.

روز حادثه

احداث هتل آسمان از سال ۸۹ آغاز شد و ۶ سال بعد در اردیبهشت ۹۵، یک طبقه از آن با حکم قضائی توسط مأموران شهرداری شیراز تخریب شد. به عبارت دیگر تنها ۲ متر و ۲۰ سانتی‌متر از این بنای ۶۴ متری! و البته تخریب سایر طبقات اضافی همچنان انجام نشد تا اینکه صبح دوزادهم مردادماه ۹۸ ناگهان این هتل سر به فلک کشیده طعمه حریق شد تا «آسمان»، این‌بار نه فقط برای ارگ کریمخان، بلکه برای خیابان‌ها و ساختمان‌های اطراف خود نیز باعث نگرانی و دلهره و اضطراب شود.

دلیل این حادثه نگهداری ناایمن ۲ هزار تشک‌ فومی عنوان شده است. از آنجا که آتش‌سوزی در طبقات منفی هتل به وقوع پیوسته، طبق گفته استاندار فارس دما به 700 درجه رسید و احتمال ریزش این هتل مرتفع همچون ساختمان پلاسکوی تهران بسیار جدی بود. براساس همین احتمال، خیابان رودکی و سایر مسیرهای منتهی به این هتل از بعدازظهر دیروز مسدود شد و منازل، ساختمانها و هتل‌های اطراف هتل آسمان نیز بلافاصله خالی از سکنه و مسافر شدند.

برای حفظ ایمنی این خیابان و با هماهنگی شرکت‌های برق، گاز و آب، اشتراک بخشی از خیابان رودکی نیز قطع شد.

هرچند خطر ریزش از بیخ گوش آسمان شیراز گذشت، اما استاندار فارس شامگاه شنبه در گفتگو با رسانه‌ها با اشاره به آسیب جدی واردشده به سازه این هتل، اعلام کرد: «این آتش‌سوزی به احتمال زیاد به ریزش هتل منجر خواهد شد، اگر ریزش هم نکند مجبور به تخریب آن هستیم».

تنها خوشحال داستان تلخ

هرچند سوختن این هتل آسمان‌خراش اتفاقی تلخ برای همگان بود و روزی پراسترس را در تاریخ شیراز رقم زد، اما شاید تنها فرد خوشحال از این رویداد تلخ، مدیرکل میراث فرهنگی فارس باشد.

مصیب امیری که در گذشته همواره تخریب طبقات اضافی هتل آسمان را مورد تأکید قرار می‌داد و ساخت این هتل در حریم درجه یک مجموعه زندیه را بدون اخذ مجوز از میراث فرهنگی اعلام کرده بود، اکنون با جدیت بیشتری می‌تواند حق مجموعه زندیه برای ثبت جهانی در یونسکو را دنبال کند.