به طور کلی و بر اساس قوانین سازمان بین المللی حمل و نقل هوایی، سه نوع کلاس پروازی برای هواپیماها تعریف شده که در هر یک از آنها خدمات و کیفیت آنها با یکدیگر متفاوت است. نوع اول کلاس پروازی یا همان فرست کلاس(F) که صندلی های خاص، تک نفره، مبله و اطاقک مانند دارد؛ امکانات ویژه ای را در اختیار مسافران قرار می دهد که از جمله آنها می توان به تلویزیون خصوصی، لپ تاپ، سرویس بهداشتی جداگانه، غذای گرم و مواردی از این دست اشاره کرد.
نوع دیگر کلاس پروازی که کلاس تجاری یا بیزینس کلاس(J) نام دارد، در درجه بعد از فرست کلاس قرار داشته، صندلی های آن در دو ردیف جدا قرار داشته و امکانات رفاهی مانند کانتر مستقل و حمل و نقل مجزا از ترمینال تا هواپیما و بالعکس در آن دیده می شود. در بیزینس کلاس نیز غذای گرم سرو می شود، اما کیفیت آن نسبت به فرست کلاس پایین تر است.
و بالاخره کلاس پروازی اکونومی یا همان اقتصادی(Y) که خدمات کمتری ارائه داده و طبعا قیمت کمتری هم دارد. صندلی های کلاس اقتصادی در ردیف های کنار هم قرار داشته و امکاناتی که برای مسافران در نظر گرفته می شود هم از تعداد محدودی روزنامه، مجله تبلیغاتی، کارت راهنمای پرواز، مانیتور و هدفون فراتر نمی رود.
حال بیاید با مراجعه به سایت ghasedak24.com نگاهی به کلاس های پروازی و خدمات ارائه شده در سه ایرلاین محبوب داخلی انداخته و سپس قیمت بلیط هواپیما پر تردد ترین مقصد داخلی یعنی مشهد را از حیث کلاس پروازی و ایرلاین ارائه دهنده با یکدیگر مقایسه کنیم:
شرکت هوایی ایران ایر که نخستین شرکت هواپیمایی ایران است، ناوگانی متشکل از 43 هواپیمای بوئینگ، ایرباس و فوکر دارد. این ایرلاین کلاس های پروازی مختلفی به نام های هما کلاس و اکونومی تعریف کرده که خدمات متفاوتی را به مسافران ارائه می دهد. برای مثال در کلاس هما که کلاس درجه یک ایران ایر است خدماتی مانند امكان انتخاب سرويس با استفاده از منو غذايی، سرو غذا در ظروف چينی، دريافت كيف هديه سفر، بستهبندی زعفران در جعبه خاتم ، گل و... به مسافران ارائه می شود
در ماهان نیز دو کلاس پروازی بیزینس و معمولی وجود دارد که البته نوع خدمات ارائه شده در آنها در مسیرهای داخلی اندکی متفاوت است. برای مثال در بیزینس کلاس صندلی ها راحت تر و قابل تنظیم و فضا نیز مناسب برای کار و استراحت است. در کلاس اکونومی هم پذیرایی معمول به همراه تلویزیون های 42 اینچ در اختیار مسافران قرار می گیرد.
شرکت هوایی معراج نیز پروازهای خود را در سه طبقه فرست کلاس، بیزینس و اکونومی ارائه می دهد. هر چند که به طور معمول کلاس های پروازی بیزینس و اکونومی در پروازهای داخلی شرکت مورد استفاده قرار می گیرند. فضای بیشتر به ازای هر مسافر، بهره مندی از پذیرایی بیزینس، جدیدترین و مدرن ترین صندلی های روز دنیا با LCD اختصاصی و استراحت از امکانات بیزینس کلاس معراج است. در کلاس عادی نیز خدمات معمول همه ایرلاین ها ارائه شده و صندلی ها بر اساس استانداردهای بین المللی و در فاصله مناسبی از یکدیگر قرار گرفته اند.
حالا قیمت بلیط هواپیما مشهد را در کلاس های پروازی مختلف سه ایرلاین محبوب با یکدیگر مقایسه می کنیم:
مقایسه قیمت بلیط هواپیما در کلاس های پروازی ایرلاین های محبوب داخلی حکایت از این دارد که:
قیمت بلیط هواپیما در کلاس پروازی اکونومی در هر سه شرکت هوایی به مقصد مشهد پایین تر از قیمت بلیط بیزینس است که دلیل آن نیز به خدماتی برمی گردد که در بالا به آنها اشاره کردیم. نکته دیگری که باید به آن اشاره کرد این است کلاس پروازی فرست کلاس به علت گران بودن هزینه ها عملا جایی در شرکت های هوایی داخلی ندارد. در برخی از این شرکت ها نیز کلاس بیزینس تنها به پروازهای خارجی اختصاص دارد. از این رو بلیط هواپیما اکونومی پر کاربردترین بلیط هواپیما است که مسافران آن نیز افراد عادی هستند.
*قیمت های بالا مربوط به بازه زمانی 29 تا 31 مرداد 98 است.