معمار تحریم‌های ضدایرانی: تحریم‌های جدید ترامپ تبلیغاتی است

نفیو در گفت‌وگویی با رسانه دولتی انگلیس، بی‌بی‌سی، درباره اینکه آیا تحریم‌های جدید دولت آمریکا علیه ایران می‌توانند ابعاد تبلیغاتی و نمادین هم داشته باشند گفت: «این دقیقاً نکته‌ای است که من دارم می‌گویم. من فکر می‌کنم اگر ما نشنویم که مثلاً خزانه‌داری آمریکا فردا یا پس‌فردا افشاگری مالی خیلی بزرگی درباره نهادهای ایران بکند، این تحریم‌هایی که الان دارند اعمال می‌کنند تحریم‌هایی هستند که در گذشته هم اعمال شده بودند و این نکته خیلی خاصی را درباره دولت ترامپ می‌رساند.»

دونالد ترامپ اردیبهشت‌ماه سال گذشته بعد از نقض یکجانبه تعهدات آمریکا ذیل برجام و خروج از این توافق، تحریم‌های هسته‌ای را علیه ایران بازگرداند و سیاستی موسوم به «کارزار فشار حداکثری» علیه ایران را در دستور کار قرار داد.

ترامپ و مقام‌های دولت او ادعا کرده‌اند هدف از این سیاست‌ها «بازگرداندن ایران» به میز مذاکره است. او چندین بار اعلام کرده آماده است «بدون پیش‌شرط» با ایران گفت‌وگو کند. جمهوری اسلامی ایران با یادآوری اینکه این طرف آمریکایی بوده که میز مذاکره را ترک کرده گفته هر گونه گفت‌وگو در شرایطی معقول خواهد بود که آمریکا بعد از بازگشت به برجام تحریم‌ها علیه ایران را رفع کند.

دولت ترامپ، در جدیدترین اقدام تحریک‌آمیز علیه ایران دوشنبه تحریم‌های جدیدی اعلام کرده و با امضای یک فرمان اجرایی نهادهای مرتبط با مقام معظم رهبری را هم به فهرست تحریم‌ها اضافه کرده است. بسیاری از تحلیلگران در داخل خود آمریکا این تحریم‌ها را «نمادین» و فاقد آثار عملی و اقتصادی توصیف کرده‌اند و هدف از اعمال آنها را نوعی نمایش تبلیغاتی و ارسال پیام به متحدان آمریکا در منطقه مبنی بر نشان دادن قاطعیت علیه تهران توصیف کرده‌اند.

از جمله شاخصه‌ها در این راستا که نشان می‌دهد هدف ترامپ از اعمال تحریم‌های جدید بیش از وارد آوردن فشار اقتصادی ارسال پیام بوده این است که او در حالی روز دوشنبه یک فرمان اجرایی جدید امضا کرد که نیازی به این کار نبود. «باراک اوباما»، رئیس‌جمهور سابق آمریکا در سال 2012 برای اولین بار با صدور یک فرمان اجرایی زیرساخت لازم برای تحریم علیه مقام‌ها و نهادهای مرتبط با حکومت جمهوری اسلامی ایران را فراهم کرده است. 

ریچارد نفیو درباره تحریم‌های جدید اعمال‌شده علیه ایران گفت: «آن تحریم‌هایی که آنها (دولت ترامپ) از زمان اوباما به ارث بردند و بعد دوباره به مرحله اجرا گذاشتند، تحریم‌هایی بودند که از قبل اقتصاد ایران را هدف قرار داده بودند، بنابراین، بیش از این نهادها و شرکت‌ها و افرادی نیستند که بتوانند آنها را مورد تحریم قرار بدهند، بنابراین می‌بینید که دیگر اصلاٌ جایی نمانده که اینها اصلاً تحریم نکرده باشند.»

جدا از اینکه تحریم‌های دولت ترامپ، هدف‌هایی تکراری را نشانه گرفته‌‌اند، خود تحریم‌ از دید صاحبنظران مقوله‌ای نیست که بتوان آن را «راهبرد» و «هدف» در نظر گرفت. به عبارت دیگر، تحریم‌ها بایستی به هدف‌های زودبازده گره زده شوند، وگرنه با گذشت زمان، کارآیی خودشان را از دست می‌دهند.

خود اوباما یا مقام‌های دولت او در جلسات استماع کنگره بارها به این خصلت تحریم‌ها اشاره کرده‌اند. آنها در اواخر دوره اوباما در پاسخ به منتقدینی که می‌گفتند چرا در «اوج فشارها» از تحریم‌ها علیه ایران دست کشیده و به مذاکره روی آورده‌اند تصریح می‌کردند که تحریم‌ها در صورت ادامه‌دار شدن کارآیی‌شان را از دست می‌دادند و نمی‌شد از آنها به عنوان برگ چانه‌زنی استفاده کرد.