با وجود درمانهای فعلی، بیش از 75 درصد بیماران، عود افسرگی را تجربه میکنند؛ داروهای ضدافسردگی نیز دارای عوارض گوناگونی از قبیل اقدام به خودکشی، اختلالات جنسی، افزایش وزن و عوارض مربوط به سیستم عصبی مرکزی هستند، علاوه بر این درمان افسردگی حتی در بهترین شرایط، قادر نیست بیش از 50 درصد بار ناتوانی ایجادشده توسط این بیماری را بازگرداند.
غم که یکی از علائم اصلی اختلال افسردگی اساسی است در طب سنتی ایران مورد توجه قرار گرفته و یکی از حالات روحی و روانی است که در این حالت روح بهتدریج به درون حرکت میکند.
طب سنتی ایران، توجه و اهمیت بیشتری برای پیشگیری، نسبت به درمان بیماریها قائل است؛ نگاهداشت سلامتی از چنان اهمیتی برخوردار است که طب سنتی ایران، نقش طبیب را حفظ تندرستی بههنگام سلامتی و بازگرداندن آن بههنگام بیماری میداند؛ اصول پیشگیری بر شش اصل مهم استوار است که شامل هوا، خوردن و آشامیدن، ورزش، احتباس و استفراغ، خواب و بیداری و همچنین حالات روحی و روانی است.
پیش از این در بخشهای قبلی این مطلب، ارتباط و تأثیر "آبوهوا"، "مصرف مواد غذایی گوناگون" و "ریاضت (ورزش)" بر افسردگی را بررسی کردیم:
در ادامه، ارتباط "احتباس و استفراغ" را در بروز افسردگی از نگاه طب سنتی بررسی میکنیم.
"احتباس و استفراغ" یکی از اصول مهم سبک زندگی سالم در طب سنتی ایران است بهطوری که اگر آنچه باید دفع شود، در بدن باقی بماند، حرارت بر مواد باقیمانده اثر کرده و آنها را متعفن و فاسد میکند و با انتشار این مواد فاسد در بدن، منجر به ایجاد مضرات جدی در فرد میشود.
از سوی دیگر، غذای واردشده به بدن باید جایگزین مواد تحلیلرفته بدن شده و منجر به رشد و بقای فرد شود، بهعبارت دیگر دفع مواد زاید و نگه داشتن مواد مورد نیاز بدن، تضمینکننده سلامتی فرد است.
پاکسازی بدن و زدودن سموم و مواد زاید به دو صورت پاکسازی طبیعی و پاکسازی توسط پزشک تقسیم میشود؛ در پاکسازی طبیعی، قوای طبیعی بدن تلاش میکند تا با دفع مواد اضافی تعادل بدن را حفظ کند.
در این قسمت مباحثی مانند احتباس طمث، یبوست، جماع و ماساژ مورد بررسی قرار میگیرد.
از دیدگاه طب سنتی ایران علل روحی و روانی مانند غم از علل احتباس طمث (آمنوره) است، از دیدگاه طب جدید نیز آمنوره با افسردگی مرتبط است؛ حدود یکسوم بیماران مبتلا به آمنوره ثانویه از افسردگی و حدود یکچهارم از اضطراب رنج میبرند.
از انواع مهم احتباس، یبوست است که شیوع نسبتاً گستردهای دارد؛ درمان یبوست در بیمارانی که بههمراه یبوست افسردگی و اضطراب نیز دارند، منجر به بهبود افسردگی و اضطراب و بهبود کیفیت زندگی در این بیماران میشود.
برقراری رابطه جنسی و دفع ترشحات جنسی، یکی دیگر از استفراغات طبیعی بدن انسان است؛ از دیدگاه طب سنتی، جماع معتدل باعث دفع غم شده و نقش مهمی در ایجاد فرح در فرد دارد همچنین جماع معتدل موجب انتعاش حرارت غریزی بوده و برای اکثر بیماریهای سوداوی و بلغمی مفید است.
از دیدگاه طب مدرن نیز ارتباط نزدیکی بین رضایت جنسی و افسردگی وجود دارد همچنین اختلال جنسی یکی از معیارهای اصلی تشخیص افسردگی است؛ در بیماران افسرده که بههمراه افسردگی مبتلا به اختلال جنسی نیز هستند سطح رضایت از زندگی، کمتر از بیماران افسرده بدون اختلال جنسی است؛ در این باره بد نیست بدانید مردان با نمره بالای افسردگی، دو برابر بیشتر از مردان بدون افسردگی اختلال نعوظ را گزارش کردهاند.
از دیدگاه طب سنتی ایران، مشتومال و ماساژ دارای انواع مختلفی بوده و بر حسب نوع و شدت آن دارای آثار و فواید متعددی از جمله از بین بردن رطوبات اضافی، نیکویی رنگ رخسار، چاقی و بزرگ کردن عضو و تقویت اعضای ضعیف است همچنین در درمان برخی مشکلات از جمله سردرد، سرگیجه، سکته و سایر موارد بهکار میرود.
دلک باعث دفع فضولات از بدن شده و مواد اضافی را که مثلاً پس از ورزش در بدن باقی مانده از بدن خارج میکند همچنین روغنمالی بعد از ماساژ نیز عاملی جهت افزایش خروج مواد زائد تجمعیافته در عضو میشود؛ دلک باعث تقویت عضو شده و با دفع مواد زائد باعث بروز عملکرد بهتری در عضو میشود.
در نهایت میتوان گفت عدم انباشت مواد زائد در بدن و دفع مرتب و طبیعی فضولات تجمعیافته، باعث حفظ سلامتی و نشاط در فرد میشود.