۳۶۵ روز گذشته چه غلطی کردید که ۱۲۰ روز دیگر مهلت می‌خواهید؟

به نوشته روزنامه وطن امروز، «ناتالی توچی» مشاور «فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی در اظهاراتی که مورد توجه برخی رسانه‌های غربی نیز قرار گرفته، ضرب‌الاجل ۶۰ روزه ایران به تروئیکای اروپا را ناکافی دانسته و در این‌باره می‌گوید: ۱۲۰ روز زمان نیاز است تا اروپا بتواند حسن‌نیت خود درباره پایبندی به تعهدات برجامی‌اش را به ایران نشان دهد».

ساعاتی پس از اظهارات مشاور موگرینی، شخص مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی از راه‌اندازی INSTEX طی هفته‌های آینده خبر داد. بدون شک، میان اظهارات موگرینی و مشاورش ارتباط معناداری وجود دارد؛ ارتباطی که چندان پیچیده به نظر نمی‌رسد!

اظهارات توچی در این معادله، حکم «مقدمه» و اظهارات موگرینی حکم «نتیجه» را دارد. مشاور موگرینی در وهله اول مدعی شده است اروپا مانند ایالات متحده آمریکا اهداف پنهانی در قبال ایران ندارد. این ادعا در حالی بیان می‌شود که مناسبات دوطرفه ضدایرانی ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپایی، در قلب «دیپلماسی پنهان» شکل گرفته و همچنان ادامه دارد.

از ابتدای حضور ترامپ در کاخ سفید، این روابط شکل جدیدی به خود گرفته و حتی پس از خروج رسمی ایالات متحده آمریکا از برجام نیز ادامه داشته است. تحلیلگران حوزه روابط بین‌الملل به‌خوبی می‌دانند خروجی این دیپلماسی پنهان، تاخیر هدفمند اتحادیه اروپایی درباره ارائه سازوکار مالی ویژه و اعمال فشارهای مستمر بر فعالیت‌های دفاعی، موشکی و منطقه‌ای ایران بوده است.

نکته دیگری که در اظهارات مشاور موگرینی نسبت به آن تاکید شده، مربوط به ضرب‌الاجل ۶۰ روزه اعلام شده از سوی جمهوری اسلامی ایران است. البته با توجه به مدت زمان یک‌ساله سپری شده از ۱۸ اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۷ (زمان خروج آمریکا از برجام)، تعیین همان ضرب‌الاجل ۶۰ روزه برای اروپا نیز بسیار زیاد و غیرضروری بوده است؛ با این حال اصرار مقامات اروپایی مبنی بر خرید زمان بیشتر از ایران، جای بسی تامل دارد. واقعیت امر این است که رفتارهای برجامی اتحادیه اروپایی در قبال ایران، تابعی از ریل‌گذاری مقامات وزارت خارجه ایالات متحده و در رأس آنها «مایک پمپئو» بوده است.

هم‌اکنون مقامات کاخ سفید به اروپای واحد دستور داده‌اند همچنان تاکتیک «خرید زمان» را در قبال ایران و برجام در پیش بگیرند تا به این طریق، واشنگتن مدت زمان بیشتری برای اعمال فشار اقتصادی بر کشورمان در اختیار داشته باشد. از این رو خواهش غیرمستقیم مشاور موگرینی از مقامات کشورمان مبنی بر تمدید ضرب‌الاجل تعیین‌شده درباره بازگشت ایران به بخشی از فعالیت‌های برجامی خود، ترجمان یک نقشه مشترک میان واشنگتن و اتحادیه اروپایی است. بدیهی است دستگاه دیپلماسی و سیاست خارجی کشورمان نه‌تنها نباید زیر بار پذیرش چنین خواسته‌ای برود، بلکه باید مهلت ۶۰ روزه خود به اتحادیه اروپایی و بویژه تروئیکای اروپا را با جدیت بیشتری به آنها یادآوری کند.