گوشت سگ توزیع نکنید

سرویس اقتصادی پایگاه 598-محمد فاضلی؛ خدا حکمت‌اش را می‌دانسته که خرید و فروش، توزیع و مصرف گوشت سگ را حرام کرده است. شما چه می‌دانید شاید گوشت سگ سرطان می‌آورد، آدم‌ها را افسرده و ناامید می‌کند، برخی را متوهم می‌کند یا به تخریب محیط‌زیست می‌انجامد. حکمرانی اقتصادی و سیاسی ما اما چیزی توزیع می‌کند که از گوشت سگ هم خطرناک‌تر است: رانت.

رانت یعنی قیمت دلار در بازار به ۱۴ هزار تومان رسیده و کماکان قرار است ۱۴ میلیارد دلار ارز با قیمت ۴۲۰۰ تومان توزیع شود به این بهانه که گوشت به قیمت ارزان به دست مردم برسد، اما گوشت کیلویی ۱۲۰ هزار تومان است. مابه‌التفاوت ارزش تومانی ۱۴ میلیارد دلار ارز ۴۲۰۰ تومانی تا ۱۴۰۰۰ تومانی معادل ۱۳۷ هزار میلیارد تومان است؛ و حتی اگر با ارز ۹۰۰۰ تومانی (نیمایی) هم حساب کنیم ۶۷ هزار میلیارد تومان است. 

رانت یعنی ارز ۴۲۰۰ تومانی توزیع می‌شود اما کاغذ برای چاپ کتاب در آستانه نمایشگاه کتاب تهران به هر واحد ۴۰۰ هزار تومان و بیشتر رسیده است در حالی که از فروردین سال ۱۳۹۷ میلیاردها دلار ۴۲۰۰ تومانی توزیع شده و قرار بوده واردات ارزان دست بگیرد. کار به جایی رسیده که برخی ناشران به زینک (ماده اولیه چاپ کتاب) هم دسترسی نداشته‌اند و کتاب‌ها دیجیتال چاپ شده‌اند و قیمت‌ کتاب‌ها افزایش یافته است. 

رانت یعنی قریب ۹۰۰ هزار میلیارد تومان (یازده میلیون و دویست‌وپنجاه هزار تومان به ازای هر ایرانی) در قالب انواع یارانه پنهان بنزین، برق، گاز، آب، خرید محصولات کشاورزی، و ... در بودجه، و به شکلی کاملاً نابرابر توزیع می‌شود، و در همان حال کسری بودجه دولت عمدتاً به صورت تورم دو رقمی بر مردم تحمیل می‌شود. ثروتمندان هم از یارانه پنهان بیشترین بهره را می‌برند و هم از محل تورم و افزایش ارزش ریالی دارایی‌های‌شان، فاصله ثروت خود با اقشار ضعیف را بیشتر می‌کنند. 

رانت یعنی ۹۰۰ هزار میلیارد تومان (۲۰ برابر کل یارانه نقدی پرداختی در یک سال) در قالب یارانه پنهان هزینه می‌شود، اما نظام حمایت اجتماعی قادر نیست از فقیرترین طبقات، معلولان، زنان بدسرپرست و بی‌سرپرست، کودکان یتیم و ... به خوبی حمایت کند. 

رانت یعنی صدها میلیون لیتر سوخت در روز و شاید بیش از آن گاز و برق، به شکل ناکارآمدی سوخته می‌شود تا آلودگی آن رگ و ریشه مردم را درنوردد و انواع بیماری و سرطان – شاید چیزی عین عوارض خوردن گوشت سگ – دودمان زندگی مردم را بسوزاند. 

رانت یعنی فقدان سیاست اقتصادی درستی که مانع استفاده غیربهره‌ور از منابع سوخت فسیلی شود و جلوی بهره‌برداری افراطی از منابع آب، خاک و هوای این سرزمین را بگیرد. رانت است که پول‌های بادآورده به بار می‌آورد و توهم برای فرادستان و قدرتمندان ایجاد می‌کند. 

برخی اقتصاددانان نشان داده‌اند که چگونه توزیع این رانت‌ها از مسیر نقدینگی، به هم ریختن انضباط مالی و پولی، تضعیف بنیان‌های اقتصاد بخش‌های زیرساختی نفت، برق، آب و بودجه‌های عمرانی، و ده‌ها مسیر دیگر، اقتصاد را فرومی‌پاشند و مردم را عصبی، ناامید و افسرده می‌سازند. 

حوصله‌ام نمی‌آید بیشتر توضیح بدهم. راست‌اش را بخواهید رانت از گوشت سگ هم حرام‌تر و عوارض‌اش بیشتر است. گوشت سگ هر عارضه‌ای داشته که خداوند آن‌را حرام کرده، رانت ارز ۴۲۰۰ تومانی و یارانه پنهان در بودجه، عوارض‌اش از گوشت سگ هم بدتر است. توزیع آن‌را متوقف کنید، یا اقلاً توضیح دهید خیلی شفاف که آن‌چه توزیع می‌کنید اندازه گوشت سگ حرام نیست و ضرر ندارد.

تورم خیلی وقت است دورقمی شده و رشد اقتصادی منفی هم رو به سوی دو رقمی شدن دارد. آیا این آمار و ارقام برای دست کشیدن از سیاست‌های توزیع رانت و هم‌زمان تمهید کردن نظام حمایت اجتماعی کارآمد کافی نیست؟