آويني فيلم: عليرضا داوودنژاد كارگردان ميانسال ايراني كه
نوروز امسال «مرهم» را روي پرده داشت، اين روزها درگير مراحل فني تازه ترين
فيلمش «كلاس هنرپيشگي» است؛ فيلمي كه اغلب لوكيشن هاي آن در شمال قرار
داشت و داوودنژاد براي آن كه فيلم، تازگي خود را از دست ندهد يكي دو عكس
بيشتر از آن منتشر نكرد. بهانه مان براي گفت وگو با داوودنژاد صحبت درباره
علل كم كاري سينما و تلويزيون در تصويري كردن آيين هاي نوروزي بود اما
داوودنژاد به مانند هميشه با جامع تر ديدن قضيه از اين مساله سخن گفت كه تا
مسئولان سينمايي نتوانند مخاطبان را به سمت سينما بازگردانند صحبت از
مسائلي جزيي مانند اين، بيشتر شبيه منحرف كردن اصل قضيه است.
فيلمبرداري تازه ترين فيلمتان «كلاس هنرپيشگي» به اتمام رسيد؟
بله، فيلمبرداري اين كار به اتمام رسيده و الان در مراحل مقدماتي مونتاژ به سر مي بريم. مراحلي مانند سينك صدا و نظير آن.
دليل اينكه تنها اجازه انتشار تعداد معدودي عكس از اين فيلم را داديد، چيست؟
فكر مي كنم تا زمان اكران فيلم فرصت بسياري باقي است و اينكه بخواهيم تمامي
عكس ها را به يك باره منتشر كنيم، زياد جالب نباشد. يعني فكر مي كنم با
انتشار تمامي عكس ها فيلم تازگي خود را از دست مي دهد و ديگر به هنگام
اكران براي مخاطبان تازگي ندارد.
آيا فيلم را تا جشنواره سي و يكم نگه مي داريد يا پيش از جشنواره آن را اكران مي كنيد؟
وا.. اصلا هيچ چيز معلوم نيست. اصولا آينده سرشار از اتفاقات غيرقابل پيش
بيني است و همين مساله وادارم مي كند هيچ تصميمي نگيرم. به عبارت بهتر
اصرار به انجام كار به خصوصي ندارم و منتظر مي مانم ببينم چه پيش مي آيد.
به لحاظ فضاي كاري «كلاس هنرپيشگي» شبيه «مرهم» است؟
نه، شبيه «مرهم» نيست. همان طور كه از عنوانش هم برمي آيد «كلاس هنرپيشگي»
ربط مستقيمي پيدا مي كند به مقوله بازيگري و فيلمسازي و سعي كرده ام از اين
سخن بگويم كه چگونه مي توان در يك فيلم، به زندگي نزديكتر شد.
ارتباط فيلمتان با مقوله بازيگري، يعني آن كه فيلمي ساخته ايد درباره متد آموزشي بازيگري؟
بيشتر درباره آموزه هاي سينمايي است و اينكه چقدر بازيگري به زندگي عادي نزديك است.
به عنوان كارگرداني كه حدودا سه دهه در سينماي ايران فعاليت داشته ايد مي
خواهم بدانم آيا مي توانيد به من بگوييد كه چرا هيچ گاه سينماگران ما به
استفاده از گنجينه آيين هاي نوروزي براي خلق فيلم يا سريال توجه نشان نداده
اند؟
اوضاع سينما و تلويزيون ما آن قدر خراب است كه اصلا مخاطبي برايش نمانده كه
ما بخواهيم درباره چرايي عدم استفاده از نوروز در فيلم ها صحبت كنيم.
متاسفانه آثار سينمايي ما آن قدر در ارتباط با مخاطب، عاجز و ناتوانند كه
آدمي فكر مي كند نكند محصولاتي كه به مخاطبان عرضه مي شود توسط دشمنان ما
ساخته شده است! فكر مي كنم مديريت نادرست سبب ساز آن شده كه مردم از فيلم
ها و سريال هاي ايراني رويگردان شده و به سراغ آثار مبتذل شبكه هاي ماهواره
اي روند. اين يك واقعيت است كه مردم از فيلم ايراني بريده اند!
يعني فكر مي كنيد اوضاع سينما و تلويزيون ما آن قدر خراب است كه ديگر صحبت
كردن درباره جزيياتي مانند عدم پرداخت تصويري به آيين هاي نوروزي محلي از
اعراب ندارد؟
دقيقا همين طور است. از شما سوالي مي پرسم. مخاطبان شبكه هاي «زمزمه»،
«پي.ام.سي» و «فارسي وان» بيشتر است يا مخاطبان تلويزيون ما؟ مخاطبان
دي.وي.دي هاي سينمايي هاليوودي بيشتر است يا مخاطبان سينماي ما؟ مطمئنا نه
سينماي ما مخاطب چنداني برايش مانده نه تلويزيون! اين چه معنايي دارد جز
اينكه مديريت فرهنگي ما در تغذيه مخاطب داخلي ناموفق بوده. ما بايد زودتر
از اينها به شگردشناسي فرهنگي دشمنان خود مي پرداختيم اما آن قدر تعلل
كرديم تا كار به اينجا رسيد.
فارغ از اين بحث آيا هيچ كدام از آثارتان اين شانس را داشته اند كه در اكران نوروزي روي پرده بروند؟
بله، «ملاقات با طوطي» در اكران نوروزي روي پرده رفت و انصافا هم در اين اكران حسابي سرش را زير آب كردند.
دليل اين مساله چه بود؟
اين فيلم در سرگروه سينمايي آفريقا روي پرده رفت و جالب اينجاست كه بعد از
عقد قرارداد با اين سرگروه، سينماي سرگروه طرح يعني «آفريقا» تصميم به
بازسازي گرفت و بدبختانه اينكه اين بازسازي در ايام نوروز و تقريبا تا
پايان اكران نوروزي ادامه داشت. اين مساله باعث شد تعداد مخاطبان ما كاهش
پيدا كند و هرچقدر هم كه اعتراض كرديم به جايي نرسيد و در نهايت از برخي
منابع شنيدم كه هدفشان اين بوده كه سر اين فيلم را در اكران ببُرند و
بريدند! اين مساله به شدت مرا ناراحت كرد و نوروزم تلخ شد!
آيا هيچ گاه سينما رفتن جزو برنامه هاي تفريحي تعطيلات نوروزتان بوده؟
بله، مدتها اصلي ترين تفريح نوروزي من، سينما رفتن بود. زماني بود كه فيلم
هاي خوب در سينماها اكران مي شد و من چه به عنوان مخاطب چه به عنوان
سينماگر سعي مي كردم آثار برتر روز را دنبال كنم!
...و احتمالا طي سال هاي اخير ديگر جزو مخاطبان نوروزي سينماها نيستيد؟
بله، تقريبا همين طور است. زماني واقعا اكران نوروزي كوراني بود براي فيلم
هاي موفق و درجه يك اما اين روزها آثار آن قدر ضعيفند كه بسياري چون من دور
سينما را خط كشيده اند.