مردم تهران قربانی بی‌تدبیری دولت

به گزارش پایگاه 598، معضل آلودگی هوا مشکل دیروز و امروز تهرانی‌ها نیست؛ سال‌هاست پایتخت‌نشین‌‌ها با این مشکل دست و پنجه نرم می‌کنند و نسخه‌هایی که طی سالیان گذشته برای حل این چالش جدی پیچیده‌اند، نتوانسته سایه آلودگی هوا را از سر این شهر و شهروندانش کم کند اما میان ده‌ها راهکار برای کاهش آلودگی هوا، از ایجاد طرح‌های ترافیک و زوج و فرد گرفته تا بارورسازی ابرها و تغییر کیفیت سوخت تنها یک گزینه وجود دارد که همه صاحبنظران و مسئولان امر بر آن اتفاق نظر دارند و آن "گسترش و ارتقای حمل‌ونقل عمومی" است.

حمل‌ونقل عمومی در تهران از جمله مترو و اتوبوس که در بسیاری از شهرهای دنیا شامل موارد دیگری مانند تراموا و مونوریل نیز می‌شود، طی یک دهه گذشته رشد قابل توجهی داشته اما هنوز به نقطه مطلوب دست نیافته است؛ به گفته برخی از کارشناسان، مطلوبیت حمل‌ونقل عمومی باید به گونه‌ای باشد که مردم در بررسی نفع خود به این نتیجه برسند که استفاده از حمل‌ونقل عمومی به صرفه‌تر از استفاده از خودروهای شخصی است و حداکثر بعد از ۳۵۰ متر پیاده‌روی بتوانند به یکی از وسایل حمل‌ونقل عمومی دست یابند.

بدون شک برای دستیابی به چنین سطح و استانداردی در حوزه حمل‌ونقل عمومی علاوه بر عزم و اراده مسئولان مربوطه به یک نیروی محرک به نام بودجه و تخصیص اعتبارات مناسب هم نیاز است؛ تا زمانی که بودجه لازم برای گسترش و بهبود وضعیت مترو و اتوبوس تخصیص نیابد هزاران نقشه راه هم به سرانجام نخواهد رسید.

طی ۱۲ سالی که قالیباف سکان اداره شهر را در دست داشت علی‌رغم بی‌مهری‌های دولت در پرداخت سهم خود به این حوزه میزان خطوط مترو از ۷۲ به ۳۰۰ کیلیومتر افزایش یافت و به‌طور میانگین هر ماه ۷ واگن و یک کیلومتر به سیستم مترو افزوده شد همچنین در این مدت ۱۲۰۰ دستگاه اتوبوس دو کابین نیز وارد تهران شد.

در سال‌های نخست فعالیت قالیباف در شهرداری و احمدی‌نژاد در جایگاه رئیس‌جمهوری این باور وجود داشت که به دلیل اختلاف نظر و سلیقه‌ بین آنها، دولت به وظایف خود در حوزه حمل‌ونقل عمومی عمل نمی‌کند؛ با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید، باورها عوض شد؛ افزایش تعداد اعضای اصلاح طلب شورای شهر نیز روزنه‌ امیدی بود برای اینکه افراد همسو با دولت بتوانند برای دریافت مطالبات حوزه حمل‌ونقل کاری کنند.

قالیباف هم از سال ۹۲ و ابتدای کار دولت تدبیر و امید از در صلح درآمده بود و در سال‌های نخست با احترام و عطوفت از دولت می‌خواست حوزه حمل‌ونقل عمومی را مورد عنایت قرار دهد اما روحانی هم روی خوشی به مردم و حمل‌ونقل عمومی نشان نداد و رفته رفته این انتظار به یک خیال تبدیل شد چراکه دولت بر خلاف حرف‌هایش در عمل کمکی به این حوزه نکرد و درصدد پرداخت بدهی‌های کلان خود شهرداری برنیامد.

در ادامه این روند، دور پنجم شورای شهر تهران آغاز به‌کار کرد و افرادی کاملا همسو با دولت بر کرسی‌های شورای شهر تکیه زدند؛ این وضعیت امید تازه‌ای ایجاد کرد که شاید این بار یکدست شدن کامل دولت و مدیریت شهری بتواند راهگشا باشد اما باز هم آب از آب تکان نخورد!!

اما در حال حاضر و در شرایطی که شاهد روند کند ساخت و ساز خط ۶ و ۷ مترو تهران هستیم و بیش از ۲ هزار اتوبوس فرسوده در شهر تهران وجود دارد، معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهردار تهران مدعیست "کاری کرده‌اند کارستان و ۲۰ میلیارد تومان برای مترو و اتوبوس از دولت دریافت کرده‌اند!"

پورسیدآقایی می‌گوید: "طی چند سال گذشته یعنی از سال ۹۰ تا ۹۵ دولت باید حدود ۸۵۰ میلیارد تومان یارانه به حمل‌ونقل عمومی پرداخت می‌کرداما این امر محقق نشده بود؛ برای این حوزه تأییدیه حسابرسی و وزارت دارایی را اخذ کردیم و دولت پذیرفت که چقدر بدهکار است؛ از این محل از طریق تهاتر در حال تصویه بدهی به بانک‌ها در حوزه مترو هستیم."

نه تنها معاون شهردار بلکه برخی دیگر از اعضای شورای شهر نیز بر این باور هستند که اقدامات خوبی صورت گرفته است؛ این در حالی است که طبق اظهارات علیخانی رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر تهران به دلیل اینکه بعضی از ارقام مورد ادعای شهرداری در بودجه سالانه سال‌های قبل دولت بوده، دولت معتقد است آن رقم‌ها سوخت شده و نباید آن‌ها را بپردازد اما اگر این رقم‌ها نادیده گرفته شود، باز هم میزان کل بدهی دولت به شهرداری در همه بخش‌ها حداقل ۱۰ هزار میلیارد تومان است.

با توجه به اینکه هزینه ساخت هر کیلومتر مترو حدود ۲۵۰ میلیارد تومان است و هر ایستگاه مترو حدود ۵ کیلومتر، با ۱۰ هزار میلیارد تومان می‌توان ۴۰ کیلومتر مترو ساخت که شامل ۸ ایستگاه خواهد بود و تأثیر آن را نمی‌توان نادیده گرفت.

با وجود بی‌‌مهری‌های دولت به این حوزه، برخی دیگر از اعضای شورای شهر نیمه پُر لیوان را می‌بینند؛ بهاره آروین در این باره می‌گوید: اقدامات انجام شده با توجه به شرایط اقتصادی موجود از سرعت خوبی برخوردار است اما دولت به دلیل تحریم، شرایط اقتصادی کنونی و دیگر موارد در شرایطی قرار دارد که نمی‌تواند همه مطالبات انباشته بخش‌های مختلف از جمله شهرداری‌ها را به‌صورت نقد و به طور کامل بپردازد.

اگرچه این اقدام از نگاه این عضو شورای شهر تهران، کاری نوآورانه است و ممکن است بارقه امیدی در دل پایتخت‌نشین‌ها ایجاد کند اما مشکل سیستم ناقص حمل‌ونقل عمومی کلانشهر تهران را حل نمی‌کند.

واقعیت این است که همه برای آینده تهران و تهرانی‌هایی که در این هوا نفس می‌کشند، نگران هستند اما اقداماتی که برای گسترش و بهبود وضعیت مترو و اتوبوسرانی که کلیدی‌ترین راهکار برای کمک به کاهش آلودگی هواست آنقدر کُند و با بی‌تدبیری انجام می‌شود و خروجی اقدامات آنقدر ضعیف است که رئیس شورای شهر تهران را مجبور به ارسال نامه‌ای به حسن روحانی کرده است.

محسن هاشمی در این نامه خواستار تشکیل جلسه ویژه‌ای با حضور مقامات ذی‌ربط و تصمیم‌گیری درباره مترو تهران شد و خطاب به روحانی نوشت: همانگونه که مستحضرید اهمیت و نقش موثر احداث و توسعه متروی تهران در راستای توسعه پایدار، کاهش مصرف سوخت، رفع مشکلات ترافیکی، کاهش آلاینده‌های زیست‌محیطی، صرفه‌جویی در وقت و عدالتمحوری محرز و بر این اساس همواره تسریع در راه‌اندازی و بهره‌برداری موثر از این طرح مورد تاکید بوده است.

حالا باید دید روحانی چه پاسخی برای نامه هاشمی خواهد داشت؛ آیا در کشور ما همه چیز باید به شرایط بحرانی تبدیل شود تا آن مشکل را جدی بگیرند؟ آیا مسئولان به اینکه امسال تعداد روزهای ناسالم تهران به مدد بارش‌های خوب پاییز و زمستان کاهش داشته، دلخوش کرده‌اند؟! تا چه زمانی باید برای هر موضوعی یک کارگروه تشکیل شود؟ تا چه زمانی مدیریت شهری باید در انتظار تحقق خواسته‌های قانونی خود باشد در حالی که دولت نیز دم از تأکید بر گسترش حمل‌ونقل عمومی می‌زند.

این موارد تنها بخشی از پرسش‌هایی است که افکار عمومی و شهروندان تهرانی خواستار پاسخ درخور مسئولان امر در دولت، شواری شهر و شهرداری تهران به آنها هستند؛ شهروندانی که در آرزوی داشتن هوایی پاک و برخورداری از حمل‌ونقل عمومی فراگیر، در دسترس و به‌صرفه هستند؛ امیدواریم پیش از آنکه مردم از دولت تدبیر و امید، شواری شهر و شهرداری اصلاح‌طلب تهران قطع امید کنند اقدامی جدی برای این مسئله انجام دهند تا بیش از این مردم تهران، تاوان کارشکنی‌‌ها و نگاه غلط دولتی‌ها در عدم پرداخت سهم حمل‌ونقل عمومی را نپردازند.