تفاوت ها و شباهت‌های "جام" و "برجام"

این روزها جمع کثیری از ملت ایران و مردم قاره کهن آسیا، فوتبال جام ملت‌های آسیا را دنبال میکنند. "جام" ملت های آسیا و "برجام" اگرچه در قسمتی (جام) دارای اشتراک لفظی هستند، و در جنبه های دیگر نیز شباهت هایی دارند، ولی دارای تفاوت های عمده ای نیز هستند، که بد نیست به آن بپردازیم. اولین تفاوت اینکه، در جام ملت های آسیا تلاش می کنیم با تکیه بر توانمندی های داخلی و نیروی جوان به نتایجی رضایت بخش دست پیدا کنیم و خوشبینی زاید الوصف نسبت به قدرت های جهانی و برگزار کنندگان نداریم. در حالی که در برجام با خوش بینی محض به طرف خارجی وارد مذاکره شدیم، به گونه ای که حتی به هشدارهای رهبری در این زمینه بی توجهی کردیم.
از جمله شباهت ها اینکه هر دو در عرصه بین المللی رویداد و هر دو مخاطبین زیادی در اقصی نقاط جهان داشته و عده ای به دنبال نتایج آن بوده و هستند.
از جمله تفاوت های دیگر اینکه تعداد اعضای تیم در جام ملت های آسیا در هر دو طرف یکسان است، ولی در برجام پنج بعلاوه یک در مقابل ایران بود؟! ۵ تیم قدرتمند جهانی به اضافه یک کشور دیگر، بنابراین توازن از نظر تعداد اعضای تیم وجود نداشت با این وجود خوشبینی زایدالوصفی و به صورت افراطی در تیم مذاکره کننده ایرانی نسبت به ظرفهای خارجی دیده می شد!! همچنین در جام ملت های آسیا یک داوری وجود داشته و دارد که ظاهرا به صورت عادلانه قضاوت می‌کرد. ولی در "برجام" چنین داوری نیز وجود نداشت؟! تفاوت دیگر این که در برجام یکی از بازیکنان (ترامپ) توپ را برداشته و نزدیک هشت ماه است که از زمین بازی فرار کرد؟؟ و همه قواعد بازی را نیز به هم زده است. ولی هنوز تیم ما در زمین مانده است؟! تا شاید بقیه تیم ها توپی تهیه کنند و دزدیده شدن توپ را جبران کنند که چنین اتفاقی نیفتاده و نخواهد افتاد. تفاوت دیگر آنکه ما در جام ملت های آسیا نه تنها زمین های بازی را با بتن پر نکردیم، بلکه سعی کردیم زمین های بهتر و جدید تری در اختیار تیم ملی فوتبال قرار دهیم. در حالی که در برجام به صورت یک طرفه تمام راکتور اراک از بتن پر نمودیم. و شاید مهمترین تفاوت اینکه در "جام ملت های آسیا" همه چیز در برابر دوربین و در جلوی چشم بینندگان بصورت زنده پخش میشود، ولی در "برجام" زمین بازی در یک فضای محرمانه و به دور از دید ملت ایران رخ داد و در ابتدا نیز به ملت ایران گفتند که این یک بازی "برد برد" است؟؟ چیزی که برای ما مفهوم نبود و هنوز نیست. در جام ملت های آسیا همه چیز به توپ و زمین گره زده نشد و نگفتند اگر ما در این جام پیروز شدیم، همه مشکلاتمان حل می شود. مشکل آب، مشکل محیط زیست، بیکاری، مشکل رشد اقتصادی، مشکل کمبود تکنولوژی. ولی در برجام سرنوشت همه چیز را به مذاکراتی گره زدند که از ملت محرمانه بود و ملت نمی دانست که در گفت و گوها و متن مذاکرات چه مطالبی رد و بدل میشود؟ فقط گفتند منتظر بمانید که این پایانی شیرین دارد. و برجام های 2 و 3 در راه است. و این است تفاوت دیپلماسی مفلوک ما در تعامل با آمریکا و اروپا و بازیکنانی که همه چیز را به همت بلند و عضلات توانمند و تکنیک خود گره زده اند.
دکتر حسن نیلی
استاد دانشگاه شیراز