تاخیر عامدانه اتحادیه اروپا در ارائه و اجرایی کردن ساز و کار مالی ویژه، معلول مذاکرات پشت پرده ای است که میان وزرای امور خارجه کشورهای اروپایی و مایک پمپئو وزیر امور خارجه دولت ترامپ و در قالب «دیپلماسی پنهان» صورت می گیرد.
در اردیبهشت ماه امسال، زمانی که ترامپ رسما از توافق هسته ای با ایران خارج شد، تروییکای اروپایی بلافاصله از حفظ توافق هسته ای با ایران و اعمال ساز و کاری موثر در این خصوص خبر داد.
«فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و «ژان ایو لودریان» بارها از اجرایی شدن این ساز و کار در آینده ای نزدیک! خبر دادند و حتی یک بار لودریان تاکید کرد که چنین راهکاری تا ماه نوامبر (آبان ماه) و قبل از اعمال دور دوم تحریمهای ثانویه کاخ سفید علیه ایران (تحریمهای بانکی و نفتی) اجرایی خواهد شد.
امروز در نخستین ماه سال ۲۰۱۹ میلادی قرار داریم و مقامات اروپایی، بار دیگر از اجرایی شدن ساز و کار مالی ویژه در آینده ای نزدیک خبر می دهند!
در کنار این تاخیر هدفمند، شاهد اعمال تحریمهای امنیتی جدید مقامات اروپایی علیه ایران به بهانه های واهی هستیم. به عبارت بهتر، اروپاییان نه تنها بسته پیشنهادی و ساز و کار مالی ویژه را اجرایی نکردند، بلکه دست به اعمال تحریمهای جدید علیه کشورمان زده اند.
هنوز جملات معروف رئیس جمهور ناتوان فرانسه در خصوص بقای اروپا در برجام با اجازه آمریکا! از یادها نرفته است. چندی پیش امانوئل مکرون در گفت و گو با شبکه سی ان ان اظهار داشت: «داشتن رابطه شخصی با ترامپ مهم است. ترامپ فردی است که تلاش کرد تا به وعده های انتخاباتی خود عمل کند، همانطوری که من نیز تلاش می کنم به وعده های خود عمل کنم و اقدامی که ترامپ در این زمینه انجام داد را محترم می شمارم. اما تصور می کنم بنابر رابطه شخصی و مذاکراتی که داشتیم، بتوانیم کارها را بهتر دنبال کنیم، بطور مثال درباره ایران، ترامپ تصمیم به ترک برجام گرفت، اما در نهایت وی تصمیم گرفت تا باقی ماندن ما (دیگر طرف های امضاکننده توافق) در برجام را محترم شمارد و بنابر روابط شخصی و گفتوگوهایمان وی پذیرفت که ما دراین توافق باقی بمانیم....»
این جملات، ترجمانی از نوع نگاه پایین به بالای مقامات اروپایی نسبت به ایالات متحده آمریکاست. در سایه همین نگاه است که کشورهای اروپایی حتی بر سر میزبانی ساز و کار مالی ویژه خود (SPV) با اختلاف مواجه شده اند! بدیهی است «اروپای بی ثبات امروز» و «اروپای وابسته به آمریکا» نمی تواند حکم یک نقطه ثقل استراتژیک و اقتصادی را در سیاست خارجی ما ایفا کند.
در شرایطی که فرضیه استقلال اروپا در نظام بین الملل بارها ابطال شده است، سرمایه گذاری بر روی «رفتار اروپا» نتیجه ای جز شکست و ناکامی برای ما نخواهد داشت. هم اکنون زمان بازخواست تروییکای اروپایی از سوی دستگاه سیاست خارجی ما فرا رسیده است، از عهدشکنی در قبال توافق هسته ای گرفته تا اعمال تحریمهای جدید علیه ایران و حمایت از گروههای تروریستی ضد ایرانی در خاک اروپا جملگی عناوین مجرمانه ای هستند که قاعدتا اروپاییان دفاعیه ای در قبال آنها ندارند.