شاهد عینی قیام 19 دی قم

وی که دارای خانواده‌ای متدین و مذهبی است می‌گوید: مقاله‌ای با عنوان «ایران و استعمار سرخ و سفید» با قلم احمد رشیدی مطلق 17 دی سال 56 منتشر شد که در این مقاله اهانت آشکاری به مرجعیت به ویژه حضرت امام خمینی(ره) صورت گرفت.

این موضوع سبب شد که علما و مردم متدین قم تحریک شوند و نسبت به این موضوع اعتراض کنند بنابراین مردم برای اعلام اعتراض روز 18 دی ماه در منزل آیت‌ا‌لله گلپایگانی تجمع کردند و آیت‌الله یزدی نیز در یکی از تجمعات به ایراد سخنرانی پرداخت. بازار صبح روز 19 دی به نشانه اعتراض به این مقاله تعطیل شد و روحانیون، طلاب جوان و بازاریان به منزل آیت‌الله نوری همدانی رفتند و تجمع اعتراضی داشتند.

شرکت در قیام 19 دی

وی از تپش نبض انقلاب در خانواده‌اش سخن به میان می‌آورد و می‌گوید: به طور مرتب در صحنه‌ها، راهپیمایی و تظاهرات پیش از انقلاب حضور داشتیم.

پدرم که در آن زمان روحانی بود بحث مقاله را برای خانواده تشریح کرد و از ما خواست تا در راهپیمایی عصر شرکت کنیم. از چهار راه بیمارستان به جمع راهپیمایان که از حرم حضرت معصومه(س) به سمت صفائیه در حرکت بودند پیوستیم.

مردم به کوچه بیگدلی برای دیدار با آیت‌الله نوری همدانی رفتند. عده‌ای وارد شده و برخی در کوچه جلوی بیت ایستادند و جمعیت تا خیابان صفائیه ادامه داشت.

بلندگوی کوچکی سر در منزل آیت‌الله نوری همدانی نصب شده بود و ایشان به همین مناسبت سخنرانی معترضه و حماسی در زمینه دفاع از مقام مرجعیت و حضرت امام خمینی(ره) داشتند و مردم با واژه «صحیح است»، «صحیح است» سخنان وی را تصدیق می‌کردند.

زمانی که سخنرانی تمام شد. اعلام کردند که برای ادامه اعتراض و تجمع همه به سمت حرم حضرت معصومه(س) و بیت آیت‌الله مشکینی واقع در باجک می‌رویم.

بهانه برای ضرب و شتم مردم

این شاهد عینی قیام 19 دی اضافه می کند: مردم پس از سخنرانی آیت‌الله نوری همدانی در حال حرکت به سمت حرم حضرت معصومه(س) بودند که ناگهان صدای شکستن شیشه‌های بانک نبش کوچه بیگدلی به گوش رسید. این موضوع بهانه شد تا نیروهای امنیتی و گارد جاویدان به مردم حمله کنند و آنها را مورد ضرب و شتم قرار دهند.

مردم در قدم نخست فرار کردند ولی دوباره از سمت کوچه پس کوچه‌های منتهی به چهار راه بیمارستان، خیابان ارم، چهارمردان به مسیر اصلی برگشتند و درگیری‌ها بین مردم و نیروهای امنیتی به تدریج تشدید شد. مردم سریع متفرق شده و از کوچه‌های فرعی از منطقه دور شدند.

در این قیام تعدادی از مردم قم به دست نیروهای امنیتی به شهادت رسیدند. من نیز از پدرم جدا شدم و با سختی توانستم ساعت حدود ساعت 8 شب خود را با عبور از کوچه پس کوچه‌ها به منزل برسانم.

کمک ساکنان محل برای نجات تظاهرکنندگان

وی بیان می کند: هنوز پدرم به منزل نیامده بود. همسایه‌ها در خانه ما جمع شدند. هیچ کس خبری از پدرم نداشت و نمی‌دانستیم مجروح، دستگیر یا شهید شده است. چشم انتظار بودیم و در این فکر که از چه کسی استمداد بخواهیم. ساعت یک بامداد پدرم با لباس شخصی و کت و شلوار آمد.

به پیشنهاد یکی از ساکنان محل لباس‌های شخصی را جایگزین لباس روحانیت کرده بود تا تهدید و مشکلی برایش به وجود نیاید.

کریمی یادآور می شود: در تظاهرات‌ها اینگونه بود که اهالی محل برای کمک، مردم را پناه می‌دادند اگر اینگونه نبود نیروهای گارد مردم را مورد ضرب و شتم قرار می‌دادند و دستگیر می‌کردند. پدرم نیز به یکی از منازل پناه برده بود تا گرفتار نیروها نشود.

نیروهای رژیم با خیال خام خود تصور کردند توانستند قیام مردم قم را سرکوب کنند ولی 40 روز بعد مردم غیور تبریز به مناسبت گرامیداشت چهلمین روز شهادت مردم قم در تبریز مراسمی برگزار کردند و همین طور چهلم‌ها ادامه داشت و شهرهای کوچک و بزرگ را فراگرفت تا انقلاب روز 22 بهمن 57 به پیروزی رسید.

وی ادامه می دهد: در راهپیمایی 19 دی به طور عمومی روحانیون، طلاب جوان، متدینان و اقشار مختلف حضور داشتند زیرا آنها نسبت به خباثت‌ها و خیانت‌های دستگاه شاهنشاهی آشنایی داشتند و بازاریان در این زمینه همکاری خوبی داشتند به طوری که روز 19 دی به عنوان اعتراض بزرگ بازار قم تعطیل شد و در راهپیمایی شرکت کردند.

مردم به تدریج از قضایا مطلع شدند و به صحنه آمدند و پشت سر روحانیت در تظاهرات و راهپیمایی‌ها علیه رژیم شاهنشاهی شرکت کردند.

مداوای مجروحان در منزل

شاهد عینی قیام 19 دی اظهار می کند: تعداد زیادی در این حادثه مجروح شدند ولی به بیمارستان‌ها منتقل نشدند تا دستگیر نشوند بنابراین مجروحان در خانه‌ها مداوا می‌شدند.

درگیری‌هایی در مناطق مختلف شهر به ویژه هسته مرکزی، چهار راه بیمارستان تا سه راه چهارمردان صورت می‌گرفت و مردم شعار «مرگ بر شاه» و «درود بر خمینی(ره)» سر می‌دادند.

اغلب پدرم به بیوت علما و روحانیون می‌رفت و با آنها به بحث روز می‌پرداخت و من نیز همراه او بودم. به طور معمول حرم کریمه اهل بیت(س) نقطه شروع تظاهرات بود و مردم از این مکان به سمت نقاط مختلف حرکت می‌کردند.

وی می گوید: الله اکبرهای شبانه بالای پشت بام‌ها از دیگر ویژگی‌های شاخص این دوران بود. شعارهای الله اکبر، مرگ بر شاه و درود بر خمینی(ره) هر شب در آسمان قم طنین‌انداز بود.

خیل عظیم جمعیت و روح حماسی سبب شده بود تا هر یک از افراد جزئی از جمعیت در قیام‌ها باشند بنابراین ترس معنا نداشت. با یکصدایی حق در برابر باطل ایستادند و لحظه‌ای تردید در دل خود راه ندادند. قیام 19 دی قم را می‌توان نقطه شروعی برای تعمیق مردمی شدن نهضت انقلاب عنوان کرد و توطئه رژیم برای مشوش ساختن چهره امام خمینی(ره) در نظر مردم به سرعت خنثی شد. موج این قیام تا پیروزی انقلاب ادامه داشت و نقش چشمگیری در وحدت اقشار مختلف مردم برای دستیابی به این مهم ایفا کرد.