چهارشنبه‌ای با طعم راکت و خمپاره

به گزارش خبرنگار بهداشت و درمان فارس، همین چهارشنبه سوری سال گذشته بود که غلامرضا معصومی، رئیس اورژانس کشور از مرگ ۳ نفر در حوادث چهارشنبه سوری خبر داد و گفت که از این 3 کشته دو نفر در شیراز و یکی در مهاباد بودند.

او گفت که هزار و ۱۲۶ نفر شب آخرین چهارشنبه سال ۸۹مجروح شدند که ۹۲۶ نفر آنها مرد و ۲۰۰ نفر زن بودند و فقط ۶۶۵ نفر از آنها در محل به صورت سرپایی درمان شدند و کار ۴۶۱ نفر از آنها به بیمارستان کشید.

این آمار فقط به اینجا ختم نمی‌شود، ۴نفر نابینا در تهران، ۱۵ مورد قطع عضو، ۴۰۸ مورد آسیب دیده چشمی و سهم ۲۳ درصدی تهران در حوادث این،‌ تنها بخشی از ماجراهای چهارشنبه آخرسال،‌ سال گذشته است.

کارشناسان بر این باورند که سوختگی‌های ناشی از بازی با مواد محترقه خطرناک در چهارشنبه ‌سوری دارای دو نوع عوارض زودرس و درازمدت است؛ قطع عضو بدن از عوارض زودرس است و سوختگی‌ها و عفونت‌های ثانویه در محل زخم، ناشی از سوختگی از عارضه‌های دراز مدت است.

اما نکته جالب توجه بازار خرید و فروش مواد محترقه و گاه انفجاری است، موادی که دیگر خیلی شبیه به اسباب یک تفریح سالم نیست و بیشتر از نظر نام و شکل به ادوات و آلات نظامی می‌ماند و نام‌های منور، خمپاره، کاتیوشا، راکت، تیربار و موشک برای آنها مؤید همین موضوع است.

با چرخی کوتاه در بازار مواد محترقه یا بهتر بگویم منفجره چهارشنبه سوری، این مواد تا ۶۰۰ هزار تومان خرید و فروش می‌شود.

یک تأمین کننده عمده بازار محترقه می‌گوید: موادی مانند منّور دومینوی قطاری از ۴۵۰ تا ۶۰۰ هزار تومان؛ اکلیل سرنگ که خطرناک‌ترین ماده منفجره و غیراستاندارد است از کیلویی ۱۵۰ تا ۶۰۰ هزار تومان، آبشار کوزه‌ای از صد گرمی که ۳ هزار تومان است تا ۲۰۰ کیلوگرمی که ۲۷۰ هزار تومان و تیربار ۸۱عددی۱۵۰ هزار تومان، خرید و فروش می‌شود.

همچنین او می‌افزاید: قوطی ۵ کیلویی ۲۵ تایی معروف به کاتیوشا ۹۰ هزار تومان، توپی ۱۲ تایی که خمپاره نام دارد از۲۲ تا ۴۵ هزار تومان؛ راکت هر عدد ۱۲ هزار تومان، موشک ۷ هزار تومان، مشعل دستی از ۲ تا ۱۷هزار تومان، کپسول در حال حاضر از ۱۲ هزار تومان تا۲۵ هزار تومان، نارنجک‌های اکلیل سرنگ‌ نیز تا ۲۵ هزار تومان خرید و فروش می‌شود از دیگر این موارد است.

وی تصریح می‌کند: البته با ورود مواد منفجره صنعتی خرید و فروش اکلیل سرنگ‌ها در بازار به شدت کم شده است.

او درباره مشتری‌های خود می‌گوید: مشتری‌های من غالباً از چهره‌های سرشناس ورزشی و سینمایی است؛‌مثلا چند روز پیش یکی از بازیکنان درجه یک فوتبال کشور از من تقاضای ماده منفجره گرانقیمتی کرد و از من خواست شخصاً آن را به او تحویل دهم؛‌من نیز این ماده را با قیمت ۷۰۰ هزار تومان در اختیار او گذاشتم؛ ‌چرا که با شهرتی که او داشت نمی‌توانست برای خرید این ماده به بازار برود!

ارسیا تقوا، روانپزشک و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران می‌گوید: چهارشنبه‌سوری به عنوان یک مقوله فرهنگی ریشه‌دار می‌توانست عملکردی کارآمد داشته باشد. در قدیم بوته آتش فراهم می‌کردند چند نفر از روی آن می‌پریدند. شعری می‌خواندند و در این گردهمایی محترمانه حس همدلی تقویت می‌شد.

وی معتقد است: اما از روزی که به عنوان بزرگتر با این کارها مخالفت کردیم و آتش‌ها را خاموش کردیم نتیجه‌اش شد ترقه و وسایل محترقه‌ای که جان و اعصاب و روان مردم را به خطر انداخت.

تقوا می‌گوید: اما حالا وسایل محترقه‌ای می‌بینیم که کم از بمب دستی ندارند و هر سال رقابت تنگاتنگ برای مهیب بودن صدای آنها بیشتر می‌شود. وسایلی تهیه شود که صدای مهیب‌تری داشته باشد و جماعت بیشتری را نیز به وحشت بیندازد.

این روانپزشک می‌افزاید: اینکه تا چه اندازه پیر و کودک ما طی این سر و صداها که به اسم چهارشنبه‌سوری راه می‌افتد سلامت روان و جسمش به خطر افتاده را بسیاری می‌توانند گواهی بدهند. در این باره می‌توان به آمارهای ارائه شده از پزشکی قانونی و بیمارستان‌ها اشاره کرد.

این دانشیار دانشگاه علوم پزشکی بیان می‌دارد: نمی‌دانم چرا بچه‌های ما برای لذت بردن باید از روش‌هایی استفاده می‌کنند که با به خطر انداختن سلامت دیگران نیازشان همراه است. آیینی که می‌توانست اسباب تفریح همیشگی میان بزرگ و کوچک را فراهم سازد به پدیده‌ای برای آزار اجتماعی شده است.

محمود جباروند، رئیس بیمارستان فارابی تهران نیز با اشاه به آمار آسیب دیدگان چشمی از چهارشنبه آخر سال گذشته می‌گوید: بر اثر حوادث چهارشنبه آخر سال گذشته حدود 265 نفر مراجعه کننده داشتیم که 22 نفر آنان نیاز به عمل جراحی از ناحیه چشم داشتند که 4 نفر از آنان به دلیل شدت جراحت نابینا شدند و بینایی هر دو چشم خود را از دست دادند.

وی می‌افزاید: طبق آمارهای ما تعداد مردان آسیب دیده بیش از زنان بود؛ همچنین به طور متوسط میانگین سنی افراد آسیب دیده از ناحیه چشم به ترتیب ۲۰ تا ۳۰ سال رتبه اول، ۱۱ تا ۲۰ سال رتبه دوم و یک تا ۱۰ سال رتبه سوم را به خود اختصاص می‌دهد.

رئیس بیمارستان فارابی اظهار می‌دارد: متاسفانه آسیب‌های چشمی جدی‌ترین آسیب در چهارشنبه آخر سال است،‌ همچنین موج انفجار در چشم می‌تواند باعث پارگی بافتهای داخلی و خونریزی چشم شود.

گزارش از محمدنسیمی