"بداخلاقی" به زبان ساده

بد اخلاقی، فرکانس جدائی ها است. قلب عطوف، خود زنده و زنده کننده دلهاست و دل تندخو، رو به مرگ تدریجی می رود. در کالبد شکافی بدخویی، آتشِ افروخته شده شیطان وجود دارد و مرگ خاموش را رقم می زند. هر چیزی بهاری دارد و بهار اخلاق، نیک رفتاری و مهربانی است؛ از این رو روح و روان شخص بامحبت و خوش اخلاق، خرم، سرسبز و با طروات است.

یک تشبیه ساده

اخلاق، چراغ راهنمای سر چهار راه است؛ خوش اخلاقی چراغ سبز و جذب دل‌ها است و بدخلقی چراغ قرمز و موجب توقف دوستی ها است.

اخلاق خوب در قرآن

واِنَّکَ لَعَلی خُلُق عَظیم(۱) ای پیامبر اخلاق تو از درجه والا و عظیم برخوردار است.

آیه وظیفه فراگیری دین اسلام بعد از اعجاز قرآن را بر عهده دارد. پیامبر مهرآفرین(ص) مکرر به یاران خود می فرموند: مردم را با رفتارنیکوی خود مسلمان بکنید به مراتب از کشتن مردان و اسیری خانواده آنها، برایم خوشایندتر است.

به راستی در نهان خوشخویی چه سرّی نهفته است که حتی اعتقاد خشک و خشنِ جمعیت جاهل، تندخو، خودخواه، دیکتاتور و لجوج را به گلستان ارزش‌ها، بوستان ایثار و گلشن فداکاری تبدیل می کند. سر نهفته آن در این است: ذات هر رفتاری بازتابی دارد و خداوند در ذات نیک رفتاری و مهربانی، جذب دل‌ها قرار داده است.

اخلاق جاهلی

جامعه جاهلی پیش از اسلام در سنگدلی و خشونت زبانزد بودند و از جمله آن، زنده به گور کردن پاره تن خود دخترانشان بود. با ظهور زنده کننده اخلاق، حضرت محمد(ص)، نقطه عطفی در تحول اخلاق بشری شد. منشأ تغییر رفتارهای خشونت آمیز آنها، اخلاق حسنه ی پیامبرخدا بود.

خداوند در این باره به پیامبر اکرم فرمود: ای پیامبر اگر سختدل و بی رحم می بودی، قطعا مردم از دور ور تو پراکنده می گشتند.(۲)

صرفاَ تصور ذهنی

دو نفر را در ذهن در نظر داشته باشید یکی، نیکوکارِ بداخلاق و دیگری، بی بضاعت خوش اخلاق؛ شخص تهیدستِ مهربان، با نیک رفتاری خود طرفداران مستحکمی دارد و همه را مجذوب خود می کند. اما فرد نیکوکار، اگرچه بخشنده است ولی با  بد خلقی خود، تمام اثر بخشش را تباه می سازد.

قصه نیکوکارِ زشت اخلاق، حکایت آن پیمانکاری است ساختمان لوکسی را بنا کرد و زیر آن را بمب با قدرت تخریب بسیار قوی کار گذاشت و در نهایت ساختمان را منجفر کرد و اثری از لوکسی آن نماند.

پدر و مادر خشمگین

پدر و مادر اسوه و فرزندان تأثیرپذیران خانواده هستند. والدینِ خشن، سلامت روان فرزندان را به خطر می اندازند. پدر و مادرِ خشم آلود، فرزندانی پرخاشگر، بی اعتماد به نفس، ناامید و زودباور تحویل جامعه می دهند. بداخلاقی، فرزندان را از منزل فراری می‌دهد آن وقت آسیب زنندگان اجتماع می شوند.

یار بداخلاق پیامبر

برای تجلیل از سعد بن معاذ همین مقدار کافی است که در جنگ بدر پرچمدار بود. هفتاد هزار فرشته در تشیع جنازه او بودند و پیامبر اعظم شخصا غسل و کفن و دفن او را به عهده گرفت. پس از دفن او، مادر وی خطاب به قبر سعد گفت: مادرجان بهشت گوارای تو باد! رسول خاتم(ص) فرمود: برای خداوند تعین تکلیف نکن. الان فشار قبر او را در بر گرفت. علت را که جویا شدند حضرت فرمود: سعد در میان اهل بیتش، بد اخلاق بود.

درمان بد اخلاقی

اگر افراد بداخلاق به دنبال درمان قطعی این نقص اخلاقی خود هستند لازم است چهار، راه حل مُجرَّب زیر را در زندگی خود اِعمال کنند:

الف: درون خود نیرویی تقویت کنند که قبل از، از کوره در رفتن همانند آژیر به آنها یادآور کند: آرام باش؛ هر طور که شده برای یک مرتبه بر عصبانیت خود غالب شو. اگر این چنین شد سد محکم بداخلاقی را شکسته و در اثر استمرار، میزان بداخلاقی را به صفر می رساند.

ب: فرد بداخلاق با خود عهد ببندد در صورت خشونت یا عصبانی شدن خود را جریمه و بهای آن را خود تعین کند. مثلا بگوید از این به بعد، اگر عصبانی شدم 50هزار تومان به همسرم یا فرد دیگری تقدیم می کنم.

ت: از تماشای فیلم های مروج خشونت جدا بپرهیز شود.

د. باید دانست عصبانیت و خشونت مرگ خاموش است و تمامی قوای بدن را تحلیل می برد.

جمع بندی

درمان بداخلاقی فقط با استمرار و تلاش در ترک آن، حاصل می شود.

ادامه دارد...

منابع

۱.سوره قلم آیه4

۲.سوره آل عمران آیه159