تغییرات یکساله شاخصهای عمده بازار کار به استناد جداول آماری مرکز آمار ایران نشان می دهد، جمعیت مشارکت اقتصادی کشور به عنوان یکی از شاخصهای مهم و تاثیرگذار در نرخ اشتغال و بیکاری، با رشد مواجه بوده است که این افزایش، سیگنال مثبتی به بازار کار است؛ چراکه رشد «شاخص فعال اقتصادی» به معنای افزایش مجموع جمعیت شاغل و بیکار کشور بوده و تمایل افراد برای ورود به بازار کار و فعالیت اقتصادی است.
بر این اساس، جمعیت ۱۰ ساله و بیشتر کشور که در طبق تعاریف آماری در سن کار قرار دارند، در تابستان امسال با افزایش حدود ۷۶۰ هزار نفری نسبت به تابستان سال گذشته، به ۶۶ میلیون و ۷۷۷ هزار و ۶۰۰ نفر رسیده است.
البته هر چند این میزان، از جمعیت کشور در سن کار قرار دارند، اما لزوما همه این افراد «نه شاغل هستند و تمایلی برای ورود به بازار کار دارند»؛ این گروه از افراد در جمعیت «غیرفعال اقتصادی» قرار می گیرند که به دلایل مختلف از جمله داشتن درآمدهای غیرکاری (دریافت سود بانکی، درآمد از محل اجاره واحد مسکونی یا مواردی از این دست) تمایلی برای ورود به بازار کار ندارند.
بنابراین، آنچه که مبنای محاسبه شاخصهای اشتغال و بیکاری در یک گروه هدف است، بررسی سهم هر یک از گروه شاغلان یا بیکاران نسبت به «جمعیت ۲۷ میلیون و ۲۸۲ هزار نفر فعال اقتصادی» است. بر این اساس، شاخص مشارکت اقتصادی حاکی از رشد ۳۹۵ هزار و ۴۰۰ نفری طی یکساله گذشته از تابستان ۹۶ تا تابستان ۹۷ دارد؛ به این ترتیب که نرخ این شاخص از ۴۰.۷ درصد در تابستان سال گذشته به ۴۰.۹ درصد در تابستان ۹۷ رسیده است.
سرعت رشد بیکاری بیشتر از رشد اشتغال
گزارشها حکایت از آن دارد که از مجموع جمعیت ۲۷ میلیون و ۲۸۲ هزار و ۵۰۰ نفری فعال اقتصادی، ۲۳ میلیون و ۹۵۵ هزار و ۶۰۰ نفر در گروه شاغلان و بالغ بر ۳ میلیون و ۳۲۶ هزار و ۸۰۰ نفر در گروه بیکاران قرار دارند؛ این آمار نشان می دهد طی یکسال گذشته، هر چند جمعیت شاغل کشور رشد داشته است؛ اما رشد جمعیت بیکار با سرعت بیشتری نسبت به اشتغال حرکت کرده است.
به این ترتیب، جمعیت شاغل در تابستان امسال نسبت به تابستان سال گذشته ۱۵۸ هزار و ۱۲۳ نفر افزایش و جمعیت بیکار نیز در این بازه یکساله ۲۳۷ هزار و ۳۰۱ نفر رشد داشته است. به همین دلیل، به رغم افزایش جمعیت اشتغال در کشور، اما نرخ بیکاری همچنان سیر صعودی دارد و ۰.۷ درصد نسبت به تابستان ۹۶ رشد داشته است.
افزایش ۹۶ هزار نفری جمعیت بیکار
در گروه جمعیت بیکاران نیز، یک میلیون و ۷۷۳ هزار و ۵۱۴ نفر در گروه سنی ۱۵ تا ۲۹ سال قرار دارند؛ همچنین حدود یک میلیون و ۳۱۳ هزار و ۴۰۰ نفر از جمعیت بیکار کشور از فارغ التحصیلان دانشگاهی کشور هستند که این میزان در تابستان سال گذشته، یک میلیون و ۲۱۷ هزار و ۱۲۳ نفر بوده است؛ بنابراین جمعیت بیکار فارغ التحصیل کشور طی یکسال گذشته حدود ۹۶ هزار و ۲۷۰ نفر رشد داشته است.
در حال حاضر، بیکاران فارغ التحصیلان کشور، ۳۹.۵ درصد از کل جمعیت بیکار کشور را تشکیل می دهند که ۰.۱ درصد در تابستان امسال نسبت به تابستان سال گذشته، رشد را نشان می دهد. همچنین جمعیت شاغل فارغ التحصیل ۲۳.۸ درصد از کل جمعیت شاغل را به خود اختصاص میدهد که این سهم در تابستان سال گذشته ۲۱.۱ درصد بوده است. بنابراین سرعت رشد اشتغال فارغ التحصیلان نسبت جمعیت بیکاران فارغ التحصیل بیشتر بوده است.
همچنین بررسی شاخص سهم اشتغال افراد در عمده فعالیتهای اقتصادی حاکی از آن است که ۴۹.۵ درصد جمعیت شاغل کشور معادل ۱۱ میلیون و ۸۵۶ هزار و ۵۷۹ نفر در فعالیت های اقتصادی مرتبط با بخش خدمات مشغول به کار هستند که این میزان، تقریبا بدون تغییر مانده و فقط ۰.۱ درصد نسبت به تابستان سال گذشته افزایش داشته است.
پس از بخش کشاورزی، فعالیتهای مرتبط با بخش صنعت با سهم ۳۱.۶ درصدی بیشترین جمعیت شاغل کشور را به خود اختصاص میدهد. به این ترتیب که ۳۱.۶ درصد از جمعیت شاغل کشور معادل ۷ میلیون و ۵۶۲ هزار نفر در فعالیتهای صنعتی شاغل هستند.
در بخش کشاورزی نیز، ۴ میلیون و ۵۳۵ هزار و ۷۰۰ نفر شاغل هستند که ۱۸.۹ درصد از جمعیت شاغل را شامل می شود. این میزان در تابستان سال گذشته نیز ۱۸.۹ درصد بوده است.