قیمت سکه مهریه؛ نرخ متعارف یا قیمت روز؟

وی با بیان این مطلب که تفاوتی میان «عندالمطالبه» و «عندالاستطاعه» وجود ندارد، اظهار کرد: اگر طرف مقابل، مطالبه هم کند؛ ولی قدرت و استطاعت وجود نداشته باشد، این مطالبه اثر نمی‌کند؛ قدرت، شرط عامه همه تکالیف است؛ فرقی میان این دو لفظ نیست که اصرار دارند این دو را از هم جدا کنند.

کسی را که توانایی ندارد نمی‌توان زندانی کرد
این مرجع تقلید اظهار کرد: اشکال دوم آن است که در دستورات اسلامی آمده است شخصی را که توانایی مالی دارد و بدهی خود را نمی‌دهد زندانی کنیم؛ اما کسی را که توانایی ندارد نمی‌توان زندانی کرد؛ اگر شک بر توانایی مالی داریم، اصل بر نداشتن اوست.

وی خاطرنشان کرد: امروز چند هزار جوان به خاطر مهریه در زندان حضور دارند؛ بیایید مسائل شرعی را حل کنید؛ اصل بر اعسار و نداشتن است؛ نه توانایی مالی اشخاص.

چرا زندان‌ها را پر و ما را بدنام می‌کنید؟
آیت ا... مکارم شیرازی تصریح کرد: چرا زندان‌ها را پر و ما را بدنام می‌کنید؟ دستگاه قضایی باید مطابق احکام اسلامی باشد؛ چرا عده‌ای بر خلاف احکام اسلامی زندانی می‌شوند؟وی بیان کرد: اصل بر اعسار است؛ اما اگر عده‌ای هم ثابت کردند که این شخص توانایی مالی ندارد، سراغ تقسیط می‌روند و می‌بینیم که این اقساط ۴۰ تا ۵۰ سال طول می‌کشد و می‌گویند که تا تمام قسط‌ها را نداد، زن نباید تمکین بکند؛ بارها گفته‌ایم که چرا حکمی می‌دهید که هرشخصی می‌شنود، بخندد؟ آیا باید حکمی داد که مردم بخندند؟این استاد برجسته حوزه اظهار کرد: ما می‌گوییم که بدهی اول را که داد، بدهی امروز او تمام شده و بدهی بعدی برای ماه بعد است؛ این شخص تا امروز بدهی خود را داده و زن باید تمکین کند؛ این مسئله مطابق آداب اسلامی است؛ عیب ماست که حوزه ما از دستگاه قضایی و دستگاه قضایی از حوزه جدا شود.

سکه به قیمت روز هرگز
وی خاطرنشان کرد: نکته سوم این که مهریه را ۱۱۰ سکه بهارآزادی قرار دادند و آن روز قیمت هر سکه، یک میلیون بود، اما امروز حدود پنج میلیون است؛ آیا باید همین قیمت امروز را داد؟ که ما می گوییم خیر؛ باید به صورت متعارف پرداخت کرد؛ نه این‌که پنج برابر قیمت آن روز پرداخت کنند. آیت ا... مکارم شیرازی تصریح کرد: تفاوت‌های متعارف قابل قبول است؛ اما تفاوت‌های غیرمتعارف باید تعدیل شود؛ آیا هیچ عاقلی می‌گوید که اگر فلان جنس ۱۰ برابر شد، ما باید ۱۰ برابر پرداخت کنیم؟وی بیان کرد: امیدواریم مسئولان دستگاه قضا با حوزویان بنشینند و مشکلات موجود را برطرف کنند تا مردم سرگردان نباشند.این مرجع تقلید در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به روایتی از نبی مکرم اسلام(ص)، اظهار کرد: حضرت فرمودند: «هر روز دوشنبه و پنج شنبه درهای آسمان گشوده می‌شود و در آن روز گناهان هر کس را که برای خدا شریک قائل نباشد ببخشند؛ مگر آن کس که با برادر خود دشمنی داشته باشد».

وی افزود: اگر در منابع اسلامی دقت کنیم، مشاهده می‌کنیم که اسلام در توحید و کفر در شرک خلاصه می‌شود و باید مراقب رفتار و کردار خود باشیم که از دایره اسلام خارج نشویم.آیت ا... مکارم شیرازی خاطرنشان کرد: احتکار، کم فروشی، تقلب، توسل به دشمنان و ... نوعی شرک است که برخی از افراد گرفتار به این افعال شده‌اند.وی تصریح کرد: جالب است که عداوت و دشمنی مردم درباره یکدیگر در کنار شرک گذاشته شده است که باید تلنگری برای ما باشد تا مراقب باشیم.

اسلام دین دوستی و برادری است
این استاد برجسته حوزه اظهار کرد: اسلام دین دوستی و برادری است؛ آیا سزاوار است که بین برادران این همه عداوت و دشمنی باشد؟ سزاوار است که کینه‌ها را مخفی نگه دارند و هرزمان که لازم شد، ظاهر کنند؟ در گذشته بزرگ ترها مشکلات را حل می کردند؛ اما برخی امروز سریع به سراغ دادگاه و پرونده سازی می‌روند؛ باید به همان روزها برگردیم و بزرگان مشکلات میان خانواده ها را حل کنند.

ارزش افزوده
قیمت متعارف سکه مهریه، چه نرخی می تواند باشد؟
غفوریان- قبل از این که به موضوع اصلی ام درباره دیدگاه آیت ا... ناصر مکارم شیرازی در خصوص تعیین «نرخ متعارف» برای سکه مهریه بپردازم، علاقه مندم به اصل ورود این مرجع تقلید به یکی از مهم ترین مسائل جامعه یعنی مهریه و ماجراهای آن اشاره کنم که ای کاش زودتر از این ها به چنین موضوعی ورود می شد؛ مسئله و چالشی که سیستم قضایی کشور امروز با انبوهی از زندانیان مهریه مواجه است.

همچنین اشاره و انتقاد این مرجع تقلید از سیستم قضایی و دعوت از این دستگاه برای گفت و گو با استادان حوزه علمیه برای رفع مشکلات موجود ، در نوع خود می تواند مرحله جدیدی در به روز سازی قوانین حقوقی و قضایی پدید آورد.
به هر روی موضوع زندانیان مهریه و تعیین مهریه های نجومی از شمار آسیب های اجتماعی جامعه امروز ماست و از آن جاکه بخش فرهنگی جامعه نتوانسته است در اصلاح آن تاثیر گذار باشد ، بنابراین این وظیفه بخش قانونی و قضایی است که برای کاهش تبعات و آسیب های آن به وضع قوانین جدید روی آورد.

و اما...
آن چه آیت ا... مکارم شیرازی دیروز در درس خارج خود مبنی بر تعیین نرخ متعارف برای سکه مهریه بیان کرده است، می تواند باب مناسبی برای اصلاح چالش زندانیان سکه مهریه باشد. اما این قیمت متعارف چه نرخ و عددی می تواند باشد؟
شاید تمسک به اعداد و ارقام تورم سالانه بتواند به ما در تعیین این نرخ متعارف کمک کند. به این صورت که قیمت سکه بر اساس نرخ تاریخ سال عقد ازدواج زوجین به علاوه تورم سالانه براساس اعلام بانک مرکزی محاسبه شود و مبنای پرداخت مهریه قرار گیرد؛ رویه ای که هم اکنون در دعاوی حقوقی مالی نیز اجرا می شود.

برای نمونه اگر مرد پس از پنج سال قصد پرداخت مهریه را دارد، قیمت سکه در پنج سال قبل یعنی در زمان عقد ازدواج به علاوه مجموع پنج سال تورم سالانه محاسبه شود و معیار پرداخت سکه مهریه قرار گیرد.