اگر دولت در بازار میوه هست رخ نمایی کند

به گزارش پایگاه 598، نزدیک به یک هفته است که با شروع جهش بی‌سابقه ارزی، برخی اقلام تره‌بار با افزایش قیمت و بعضا کمبود در بازار روبه‌رو شده است. گوجه سردمدار این افزایش قیمت بود و در روزهای اخیر قیمت‌های نجومی کیلویی 8 هزار تومان را هم تجربه کرد. این افزایش قیمت گوجه قیمت رب را هم تحت تاثیر قرار داد و آن را از هر قوطی 5 هزار تومان به بیش از 18 هزار تومان رساند. دومین محصول کشاورزی پرسروصدای روزهای اخیر سیب‌زمینی بود که در عرض یک هفته از 500 تومان به 5 هزار تومان رسید.

برای بررسی دلیل این نوسانات گسترده راهی میدان میوه و تره‌بار در جنوب تهران شدیم. به دلیل اینکه زمان فعالیت قلب تپنده تره‌بار پایتخت از ساعت یک بامداد تا صبح است این گزارش در بامداد روز گذشته تهیه شده است.

به گفته حجره‌داران میدان تره‌بار (کسانی که بار را به صورت تناژ بالا خریده و آن را به فروشندگان خرد می‌فروشند) تردد کامیون‌های باری در چند هفته اخیر بسیار کاهش پیدا کرده است و بار بسیار کم به آنها می‌رسد. یکی از فعالان بخش سیب‌زمینی در گفت‌وگو با «وطن‌امروز» گفت: در حال حاضر حجم بار ورودی به میدان میوه و تره‌بار نسبت به ماه گذشته یک‌سوم شده است. همین موضوع باعث می‌شود باری که وارد میدان می‌شود گران شود.

وی با بیان اینکه بار جدید که در بازار توزیع می‌شود هر کیلو سیب‌زمینی 4200 تومان است و به دست مشتری با قیمت بیش از 5 هزار تومان می‌رسد، گفت: این در حالی است که همین سیب‌زمینی سال گذشته کمتر از 500 تومان فروخته می‌شد و در ماه‌های گذشته هم در گران‌ترین حالت 1000 تومان بود.

این فروشنده عمده سیب‌زمینی درباره دلایل گرانی اخیر سیب‌زمینی گفت: اصلی‌ترین دلیلی که می‌توان برای این موضوع نام برد کاهش کاشت سیب‌زمینی نسبت به سال گذشته است؛ سال گذشته اکثر کشاورزان به دلیل اینکه دولت از آنها حمایت نکرد و بخش عمده‌ای از بار آنها روی دست‌شان ماند ورشکست شدند. در کنار این به دلیل اینکه مدیریتی روی بازار انجام نمی‌شد، قیمت سیب‌زمینی به کیلویی کمتر از 100 تومان برای کشاورز رسید که حتی هزینه آب مصرفی آنها هم نمی‌شد.

وی افزود: کشاورزان دیگر رغبتی به کاشت سیب‌زمینی نداشتند و این موضوع باعث شد کشت امسال نسبت به سال گذشته کاهش محسوسی داشته باشد. در این شرایط  با افزایش قیمت دلار، صادرات برای کشاورزان بسیار سودآور شده است و بار کشاورز روی زمین نمی‌ماند. همه این مسائل دست به دست هم داد تا قیمت سیب‌زمینی افزایش پیدا کند. وی ادامه داد: اگر سیب‌زمینی با همین دست‌فرمان جلو برود باید در زمستان منتظر سیب‌زمینی 10 هزار تومانی باشیم.

گوجه‌ها را صادر کردند
یک حجره‌دار فروشنده انبوه گوجه‌فرنگی هم در پاسخ به این سوال که دلیل افزایش قیمت گوجه چیست؟ گفت: گوجه‌ها سر زمین صادر می‌شود و چیزی دیگر برای داخل نمی‌ماند. وی با بیان اینکه در حال حاضر قیمت گوجه در داخل میدان میوه و تره‌بار برای فروشندگان خرد نسبت به کیفیت بین 3800 تومان تا 4300 تومان است، گفت: شاید باور کردنی نباشد ولی بازرگان خارجی همین گوجه را با کیلویی 6 هزار تا 6500 تومان از کشاورز می‌خرد، پس عقلانی است کشاورز هم به جای اینکه گوجه را به دلال ایرانی 3 هزار تومان بفروشد به بازرگان خارجی با 2 برابر قیمت بفروشد. این فعال حوزه گوجه‌فرنگی ادامه داد: به طور حتم اگر گوجه را صادر نکنند قیمتش شکسته خواهد شد.

افزایش عوارض جاده‌ها و گرانی لاستیک
همچنین یک راننده حاضر در میدان تره‌بار در گفت‌وگو با «وطن‌امروز»، درباره مشکلاتی که در روزهای اخیر برای آنها ایجاد شده است، گفت: عوارض جاده‌ای یک بار اوایل سال و یک بار هم در هفته گذشته افزایش داشته است. عوارض ورودی همین میدان تره‌بار که هفته گذشته 3 هزار تومان بود 10 هزار تومان شده است، سوال اینجاست که افزایش قیمت‌ها با چه استنباطی انجام می‌شود؟ وی افزود: لاستیک هم با گران شدن ارز رشد بیش از 100 درصدی داشته است، قیمت لاستیکی که تا پیش از این 500 هزار تومان بود ناگهان 2 میلیون تومان می‌شود. این افزایش هزینه‌ها در حالی صورت می‌گیرد که درآمد رانندگان تغییری نکرده است.

هزینه خدمات فروش در میدان 2 برابر شده است
فروشندگان در میدان میوه و تره‌بار پیش از فروش محصول به فروشندگان خرد خدمات ارزش افزوده‌ای به آن اضافه می‌کنند که از جمله آنها می‌توان از دست‌چین کردن کالا و طبقه‌‌‌بندی آنها، بسته‌بندی‌های مشخص و هزینه حمل نام برد.

یکی از فعالان میوه و تره‌بار در این‌باره گفت: کالایی مانند سیب‌زمینی با بسته‌هایی بیش از 30 الی 40 کیلویی برای ما فرستاده می‌‎شود که به صورت متداول یک مغازه‌دار چنین نیازی ندارد و ما مجبوریم آن را در گونی‌ها و جعبه‌های کوچک‌تری بسته‌‌‌بندی کنیم، در حال حاضر گونی‌ای‌ که ماه گذشته 50 تومان قیمت داشت به 500 تومان رسیده، جعبه‌های 500 تومانی هم 5 هزار تومان شده است.

وی افزود: نخ پلاستیکی که دور بارها کشیده می‌شود در عرض تنها چند روز از بسته‌ای 5 هزار تومان به بیش از 30 هزار تومان رسیده و هزینه کارگر هم به نسبت در ماه‌های اخیر افزایش داشته است. حتی باربرهای فعال در میدان قیمت خدمات خود را 2 برابر کرده‌اند. سبد خالی مقاوم که برای گوجه استفاده می‌شود پیش از این 300 تومان بود که 3500 تومان شده است؛ همه این مسائل در کنار هم قیمت خدمات داخل میدان را بالا برده است که ما مجبوریم برای اینکه ضرر نکنیم قیمت کالای نهایی را افزایش دهیم.

وزارت جهاد کشاورزی کجاست؟
وظیفه تنظیم بازار به عهده وزارت جهاد کشاورزی گذاشته شده اما بررسی و مشاهده میدانی خبرنگار «وطن‌امروز» نشان می‌دهد بازار میوه و تره‌بار از نبودن تدبیر رنج بسیاری می‌برد.

دلال‌های خارجی و داخلی به بازار هجوم آورده‌اند و مسؤولان گویا در خواب هستند. نبود برنامه‌ریزی صحیح کشاورزی و نبود برنامه کشت مناسب، تولید برخی محصولات مثل سیب‌زمینی را با کاهش مواجه کرده و بی‌ثباتی قیمتی را رقم زده است. کاهش شدید ارزش پول ملی، محصولات ایرانی را برای کشورهای همسایه مفت کرده و سرنوشت قیمت‌ها با این وضعیت نامعلوم است.

تولیدکننده دوست دارد محصول خود را گران‌تر بفروشد و اگر دلال‌های خارجی ساماندهی نشوند شاهد بمب قیمتی در بازار خواهیم بود. افزایش هزینه حمل و نقل نیز قوز بالاقوز شده و هیچ‌کس حضور دولت را حس نمی‌کند. دولتی‌ها اگر می‌خواهند این چالش به بحران بدل نشود به‌جای پنهان شدن، حاضر شوند اشتباهات را بپذیرند و برای اصلاح آن تلاش کنند.