به گزارش سرویس اقتصادی پایگاه 598، این ماجرا نقطه شروعی ندارد. دو رقیب ِ
بیرقیب خودروسازی در ایران این روزها خودروهای خود را چندین برابر قیمت
ماههای گذشته به فروش میرسانند. در فضای مجازی مردم کمپینهای نخریدن
خودرو ایجاد کردهاند و در سطح جامعه نیز به گرانی خودروها معترض هستند.
شایعاتی مبنی بر گرانتر شدن خودرو منتشر میشود؛ گرانتر از این! و سپس
این دو غول خودروسازی ایران خبرها را تکذیب میکنند. دست به پیشفروش
میزنند، مردمی که تا پیش از این حرف از تحریم خودرو میزدند در درگاه
سایتهای پیشفروش خودرو صف میبندند. بسیاری کلیدواژه سود و سرمایه را
برای این اقدام مردم در وضعیت اقتصادی کنون، دلیل این هجوم برای خرید
میدانند. آنچه از بیرون به خوبی دیده میشود این است که این ماجرا نه نقطه
شروعی دارد و نه نقطه پایانی، یک بازی دو سر برد برای فروشندگان است و بس!
پراید
چقدر بود؟ شما یادتان است؟ قاعدتا تغییرات قیمت خودروهای ساخت ایران و
مونتاژ در کشور در بازهای کوتاه مدت آنقدر زیاد بوده که هرکدام از ما این
تغییرات را حس کردهایم. دوازدهمین روز از شهریور ماه شرکت سایپا اعلام کرد
که پیشفروش خودروهایش را روز 14 شهریور ماه ساعت 10 صبح آغاز خواهد کرد.
بر اساس اطلاعیه شرکت سایپا ثبت نام فقط اینترنتی و فاقد حق صلح است. این
در حالی بود که قیمت ارزانترین محصول سایپا، «پراید131» در این روز در
بازار 32 میلیون به فروش رسید. در ادامه گرانی قیمت خودرو این روزها رضا
شیوا، رئیس شورای رقابت عنوان کرده بود که خودروسازان که مخاطب آن شرکت
سایپا و ایرانخودرو بود، باید سه شرط را برای فروش اعمال کنند. به هرکس
فقط یک خودرو و بر اساس شماره ملی فروخته شود، سن خریدار بالای 18 سال باشد
و خریدار خودرو تا یک سال حق فروش خودرو را نداشته باشد.
در همین
وانفسا خبری مبنی بر گرانتر شدن خودرو در برخی رسانهها منتشر شد که این
ادعا با واکنش وزارت صمت روبهرو شد. روابط عمومی وزارت صنعت، معدن و تجارت
در واکنش به خبر کذب افزایش قیمت خودرو از سوی خودروسازها اعلام کرد: «بنا
بر گزارشهای رسیده از شرکتهای عمده خودروساز کشور، محصولات ایران خودرو و
سایپا علاوه بر آنکه هیچ افزایش قیمتی نداشته است بلکه تلاش آن ها برای
تاثیرگذاری بر قیمت سوداگرانه خودرو هر روز بیشتر خواهد شد.» با اعلام این
اخبار متناقض روز 13 شهریور ماه قیمت خودرو تغییری نکرد و جز چند خودرو که
قیمتشان کمی افزایش یافت، تغییرات محسوس نبود. تسنیم در گزارشی در این
باره نوشته بود: «جالب اینجاست در گفتوگوی ویژه خبری دو مدیر عامل شرکت
ایران خودرو و سایپا هم این موضوع را تاکید کرده و قرار بر این شد تا با
آنالیز قیمت تمامشده خودروسازان تغییرات قیمتی اعلام شود. علاوه بر این
خودروسازان هم موظف شدهاند برای مدیریت بازار عرضه محصولات خود را در قالب
تحویل خودرو و پیش فروش اجرایی کنند تا تب افزایش قیمت خودرو که این روزها
در بازار داغ شده کاهش پیدا کند.»
در ادامه این حاشیهها یک نماینده
مجلس در چند مصاحبه عنوان کرده است که قیمت خودرو افزایش پیدا خواهد کرد.
شایعه گران شدن خودرو این روزها توسط برخی نمایندههای مجلس مطرح شده که
وزارت صنعت و شورای رقابت در اطلاعیههای رسمی گران شدن خودرو را تکذیب
کردند ولی برخی نمایندههای مجلس دست بردار نیستند و روز چهارشنبه هم یک
نماینده مجلس مدعی شده که خودروهای زیر 45 میلیون20 تا 25 درصد گران شدند.
وزارت صنعت، معدن و تجارت دیروز اعلام کرده بود: «افزایش قیمت خودرو که به
نقل از وزیر صنعت، معدن و تجارت اعلام شده کذب محض بوده و واقعیت ندارد.»
روابط
عمومی وزارت صمت برای چندمین بار این روزها تاکید کرده است: «آنچه با
عنوان افزایش قیمت برای خودروهای پایین 45 میلیون تومان و خودروهای بالای
45 میلیون تومانی به نقل از وزیر صنعت و معدن و تجارت در نشست مشترک
کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی از سوی یک سایت منتشر شده صحت
ندارد.»
این در حالی است که بار دیگر روز چهارشنبه داریوش اسماعیلی،
نایب رئیس کمیسیون صنایع مجلس با ادعای اینکه از روز چهارشنبه قیمت
خودروهای زیر 45 میلیون تومان 20 تا 25 درصد افزایش قیمت خواهد داشت، گفت:
«شورای رقابت از روند قیمتگذاری خارج شده است.» اسماعیلی همچنین مدعی شد:
«این افزایش قیمت از روز چهارشنبه و در خودروهای پیش فروش شرکت سایپا نیز
اعمال خواهد شد.»
روز گذشته پیشفروش خرید خودرو شرکت سایپا در حالی
آغاز شد که بسیاری از علاقهمندان به خرید خودرو حتی سایت سایپا برایشان
باز نمیشد و تنها یک دقیقه طول کشید تا خودروهای پیشفروش شده تماما
خریداری شود.
تجربه نشان داده که در این نوع از پیشفروشها مردم
کمترین شانس برای خرید خودرو را دارند. پیش از این بارها شنیده شد که در
بازارهای مشابه مانند سکه و ... مشتریان افرادی خاص بودند و شانس برای
مردمی که با اینترنت خانگی برای خرید صف میکشیدند، تقریبا صفر بود! این موضوع را تماسهایی که مردم با روزنامه «ابتکار» داشتند، تایید میکند.
آنها مدعی شدند که نتوانستند در سایت ورود کنند و یا پس از ورود در
مرحلههای بعدی با مشکل مواجه شده و نهایتا سامانه خرید آنها را از سایت
خارج کرد. این در حالی است که برخی در مرحله دوم فروش برخی محصولات دیگر
زمان زیادی منتظر ماندند اما بازهم خودرویی نصیبشان نشد.
شرکت
خودروسازی سایپا در رابطه با فروش اینترنتی تعدادی از محصولات سایپا که از
صبح روز چهارشنبه آغاز شد، اعلام کرد، «از همان دقایق نخست آغاز فروش خودرو
در این طرح در کمتر از یک ساعت حدود 6 میلیون نفر سایت را مشاهده کردهاند
و در آنِ واحد 700 هزار نفر خواستار ورود به سایت برای ثبت شدهاند که
ثبتنام این میزان تقاضا اصلا امکانپذیر نیست.»
به راستی این هجوم و صف
طویل خریداران را چه کسانی تشکیل میدهند؟ مردمی که با انتشار عکسهایی از
کمپین عدم خرید خودرو حمایت میکنند یا افرادی که در کوه و خیابان و سطح
جامعه از قیمتهای نجومی خودرو میگوید! چه سودی پشت این ماجرا است که
مردم در ظاهر و باطن تصمیم با خود روراست نیستند. این اولین بار نیست که
چنین اتفاقی رخ میدهد و بارها و در موضوعات مختلفی شاهد هجوم مردم برای
خرید سکه، خودرو و ... سایر محصولات پیشفروش شده، بودهایم.
نادر
صادقیان، جامعهشناس در این باره میگوید: «در بحرانهای اقتصادی گویا
فرهنگ واژه گمی شده و تنها نگاه مردم چرتکهای میشود. این است که بخش
فرهیخته جامعهکه به دنبال ثبات اقتصادی هستند حرف از تحریم خرید خودرو
میزنند و مردمی که به دنبال سود و منفعت هستند، برای سودهای اندکی که
میتواند در بحران اقتصادی نصیبشان شود، هجوم میآورند.»
این
جامعهشناس ادامه میدهد: «خودروسازان هم در این بین تنها به دنبال سود و
درآمد خودشان هستند. مگر60 درصد مرگ و میر جادهای حاصل استفاده از خودرو
پراید نیست؟ روزانه بیش از40 نفر در جادهها کشته میشوند و با یک ضرب و
تقسیم ساده در طول چند سال ما به یک قتل عام خواهیم رسید. از طرفی قیمت
خودرویی بدونامنیت درکشور میشود40 میلیون، بعد دولت آن را چند میلیون
ارزان میکند؛ این چه نتیجهای دارد جز اینکه مردمی که به دنبال سود اندک و
به فکر سرمایهگذاری در این بازار هستند، برای خرید خودرو هجوم میآورند.»
این
جامعهشناس با اشاره به دلالانی که در این شرایط اقتصادی به دنبال اندوخته
بیشتر هستند، میگوید: «در چنین شرایطی که قدرت خرید قشر متوسط به شدت
کاهش پیدا کرده است، دلالان که دارای سرمایه نیز هستند، وارد بازار
میشوند و این برای آنها یک برد محسوب میشود که خودرویی را بخرند و سپس
با قیمت بیشتری به فروش برسانند.
چرا که این افراد در شرایط اقتصادی فعلی امنیت ثروت خود را در چنین سرمایهگذاریهایی میبینند.
از طرفی ایجاد کمپینها و گروهها و ... که مردم را به عدم خرید خودرو تشویق میکنند، هیچ تاثیری در اصل ماجرا نخواهد داشت.
مردم سعی میکنند با خرید یک خودرو سرمایه خود را حفظ کنند و یا به تعبیر دیگر گلیم خود را در چنین شرایطی بیرون بکشند!»
این
در حالی است که به گفته صادقیان سیاستگذاران در راس نیز برنامه مشخصی
برای چنین شرایطی ندارند و همین موضوع به تضعیف و بیسروسامانی موضوع دامن
میزند.
*پویان خوشحال/ابتکار