آفت امروز کشور به کارگیری الگوهای غیر دقیق برای اداره جامعه است

پایگاه 598؛ حجت الاسلام علی کشوری دبیر شورای راهبردی الگوی پیشرفت اسلامی در یادداشتی به تبیین شرایط همکاری علمی شورای راهبردی الگوی پیشرفت اسلامی با مجموعه های مردمی و مراکز دولتی پرداختند. متن کامل این یادداشت در ادامه می آید:

در روز های اخیر شورای راهبردی الگوی پیشرفت اسلامی با تقاضاهای متعددی درباره برگزاری نشست های الگوی پیشرفت اسلامی و همچنین در مواردی با پیشنهاد سرپرستی پایان نامه های سطوح مختلف و برخی پیشنهادات مشابه از سوی مراکز علمی، تبلیغی و رسانه ای مواجه است. پیشنهاد این برنامه ها - که در مواردی با پی گیری عجیب و مثال زدنی همراه است- در حالی است که برگزار کنندگان محترم حداقل شرایط لازم برای تفکر حول مفاهیم و نظریات الگوی پیشرفت اسلامی را در میان مخاطبان خود فراهم نمی آورند.

به عنوان مثال برخی از مدارس علمیه، دانشگاه ها و وزارتخانه ها در کنار برنامه های اصلی و در ساعات خستگی مخاطبان، وقتی ناکافی در حد ۳ الی ۴ ساعت را برای آشنائی با الگوی پیشرفت اسلامی در نظر می گیرند و یا در مواردی دانشجویان دوره کارشناسی و کارشناسی ارشد بعد از انتخاب موضوع و تعریف برخی محدودیت های مضر به پژوهش، انتظار همکاری های گسترده با شورای راهبردی الگوی پیشرفت اسلامی درباره نظریات بخشی اولین نقشه الگوی پیشرفت اسلامی را دارند.

درباره پیشنهادات اخیر و موارد مشابه؛ شورای راهبردی الگوی پیشرفت اسلامی معتقد به رعایت الگوی نشر دانش خود می باشد. این الگوی کاربردی، اساس نشر دانش را تحریک وعاء فکر دانش پژوه می داند؛ که برای تسهیل در همکاری های آینده در پنج بند، نکاتی را درباره این الگو مطرح می کنم:

اول آنکه: در این الگوی کاربردی انسان‌ها از حیث ظرفیت تفکر در پنج سطح ۱-  ظرفیت تأمل ۲- ظرفیت تعقل ۳- ظرفیت تدبر ۴- ظرفیت تجرب و ۵-ظرفیت تفقه دسته بندی شده اند و گفتگوهای فکری را متناسب با ظرفیت فکری مخاطبان محترم خود تعریف می کنیم.[۱] همچنین در این الگوی نظری مراحل تفقه و عمیق شدن فرد شامل شش مرحله ۱-حسن الانتخاب ۲- حسن الاستماع ۳-تضارب ۴-کتابت ۵- نظام مقایسه و ۶- حسن السؤال است؛ که فرد مدیریت دانش خود را بر اساس این مراحل به عهده می گیرد. در نهایت هم برای تحقق این الگو، سه نوع برنامه عملیاتی موسوم به ۱-برنامه نشست ها ۲- برنامه تدوین و ۳-برنامه نمونه سازی -ذیل آئین نامه های مشخص- تعریف شده است.

دوم آنکه: در میان برنامه های سه گانه فوق الذکر، برنامه نمونه سازی بر اساس نظریات بخشی الگوی پیشرفت اسلامی را موثر ترین عامل تحریک تفکر در جامعه‌ می دانیم و بالتبع در همکاری های سازمانی و عمومی خود به دنبال فرآهم آوردن شرایط لازم برای ساخت این نمونه های عینی هستیم. همکاری با گروه های جهادی و انقلابی و دولتی در راستای نمونه سازی بر اساس الگوی پیشرفت اسلامی در بخش های مختلف، مهمترین روش برای تعالی ذهنیت جامعه و البته هدف نهائی شورای راهبردی الگوی پیشرفت اسلامی محسوب می شود؛ که آئین نامه آن در ۲۵ قسمت عملیاتی تصویر می شود.[۲]

سوم آنکه: برنامه تدوین و تولید محصولات مرتبط با نظریات مطرح در اولین نقشه الگوی پیشرفت اسلامی شامل تولید و تدوین ۱۰ نوع محصول می باشد. تولید ۱- اسناد پژوهشی مرتبط با نظریات بخشی الگوی پیشرفت اسلامی(تدوین دانشنامه ۱۰۰ جلدی الگوی پیشرفت اسلامی)  ۲- تدوین گزارش های راهبردی موضوعی (ویژه آشنائی مسئولین با الگوی پیشرفت اسلامی) ۳- تدوین پیشخوانِ نشست های الگوی پیشرفت اسلامی و ۴- تنظیم گزارش های خبری منظم از مهمترین محصولات تولید شده در قالب برنامه تدوین شورای راهبردی الگوی پیشرفت اسلامی است. آئین نامه تدوین شامل ۱۶ فعالیت است؛ که مبنای همکاری های این بخش با مجموعه های مردمی و دولتی محسوب می گردد.

چهارم آنکه: برای گسترش محاسبات و نظریات مطرح در نقشه الگوی پیشرفت اسلامی برنامه ای دقیق برای مدیریت نشست های الگوی پیشرفت اسلامی تعریف کرده ایم. این برنامه دقیق شامل برگزاری هفت نوع نشست شامل: ۱- نشست های رسانه ای ۲-نشست های ارتباطی۳- نشست های معرفی نقشه راه ۴- نشست های هم اندیشی ۵- نشست های نقد و بررسی نقشه راه ۶- نشست های ارائه گزارش به خواص ۷- نشست های عمومی الگوی پیشرفت اسلامی است.[۳] هر کدام از این نشست ها بخشی از گفتگوهای لازم برای الگوی پیشرفت اسلامی را مدیریت می کند و آئین نامه عمومی برنامه نشست ها شامل ۸ بند است.[۴]

پنجم آنکه: الگوی پیشرفت اسلامی از مرحله ثبت ذهنی و آشنائی اولیه نخبگان با این موضوع عبور نموده است و در مرحله  دوم حیات خود (مرحله تحلیل ذهنی)  به سر می برد. در این مرحله نخبگان و مدیران جامعه بیش از هر چیز دیگر انتظار دارند تا نظریات بخشی الگوی پیشرفت اسلامی در مقام مقایسه با نظریات رقیب برتری نظری خود را به اثبات برساند و پاسخگوی سوالات فنی حوزویان، دانشگاهیان و مدیران باشد. بدون توجه به الزامات مرحله تحلیل ذهنی، الگوی پیشرفت اسلامی وارد مرحله سوم و نهائی خود (مرحله پردازش یا عملیاتی) نخواهد شد و شورای راهبردی الگوی پیشرفت اسلامی الزامات مهم این مراحل را در قالب آئین نامه هائی دقیق با همکاران خود در بخش های مختلف تفاهم می نماید. با توجه به توضیحات فوق الذکر علت اصرار برخی نهادها و نخبگان برای طرح غیر اصولی مسئله‌ حیاتی الگوی پیشرفت اسلامی در قالب جلسات عمومی و همایش های فرهنگی برای بنده و همکارانم واضح نیست. برگزاری غیر دقیق برنامه های سه گانه الگوی پیشرفت اسلامی را مصداق فرصت سوزی برای انقلاب با عظمت اسلامی و مانعی بزرگ بر سر راه خدمت به مردم می دانیم. قانون عملیات بانکی بدون ربا (بهره) مصوب  ۸ شهریور ۱۳۶۲ در اوائل انقلاب، برجام مصوب ۲۳ تیر ۱۳۹۴ (بر اساس نظریه سیاست خارجی توسعه گرا؛ پیشنهادی مرکز تحقیقات مجمع تشخیص مصلحت نظام-۱۳۸۶) و الگوی پایه پیشرفت (پیشنهاد مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت-۱۳۹۶) نمونه هایی از الگوهای غیر دقیق پیشنهاد شده برای اداره کشور است؛ که در دو مورد اول تجربه ناموفق آن محسوس و الگوی سوم هنوز فرصت اجرا پیدا نکرده است.[۵]

والسلام علی من اتبع الهدی

علی کشوری - دبیر شورای راهبردی الگوی پیشرفت اسلامی

پی نوشت ها:

[۱]. در مباحثات فقه هدایت و الگوی پیشرفت اسلامی به دلیل رعایت قائده بیان مبتنی بر ظرفیت؛ از کلمه ظرفیت استفاده نموده ایم. این در حالی است که از لحاظ معنائی مفهوم غنی و عمیق قدر و تقدیر را در نظر گرفته ایم. متاسفانه  درباره اصطلاح قدر -که بدون فهم آن معنای ربوبیت درک نمی شود- مانند بسیاری از اصطلاحات دینی کثیر الاستعمال ولی قلیل التأمل هستیم.

[۲]. اولین نمونه سازی الگوی پیشرفت اسلامی برای برنامه ششم کشور و با ظرفیت آغاز تغییرات در نظام برنامه ریزی کشور  در سالهای ۱۳۹۴ و ۱۳۹۵ هجری شمسی  توسط کارشناسان شورای راهبردی الگوی پیشرفت اسلامی نوشته شد. این برنامه  بر اساس چهار نظریه بخشی الگوی پیشرفت اسلامی شامل ۱- نظریه بهبود مستمر فضای حاکم بر نهاد خانواده ۲- نظریه بانک سوالات جهت ساز ۳- نظریه پیش گیری بنیادین اسلامی از جرم و ۴- نظریه بنگاه های وقف محور تدوین گردید. این برنامه متأسفانه به دلیل عدم اعتقاد سازمان برنامه و بودجه و عدم توجه کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی به تصویب نهائی نرسید. برنامه ششم کشور(۱۳۹۶-۱۴۰۰هجری شمسی) به دلیل عدم توجه به بوم کشور و نظریات الگوی پیشرفت اسلامی مانند سایر برنامه های سازمان برنامه و بودجه از آغاز تأسیس (۱۳۲۷ هجری شمسی) با شکست مواجه خواهد شد؛ قطعا.

[۳].برای اطلاع بیشتر از نشست های الگوی پیشرفت اسلامی این یادداشت را مطالعه فرمائید.

[۴]. آئین نامه نشست های الگوی پیشرفت اسلامی را از اینجا دریافت کنید.

[۵]. برای آشنائی با برخی از اشکالات مرکز الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت این نامه را مطالعه فرمائید.