مشکلات روز تئاتر از جمله ورود تهیه کنندگان غیر تئاتری به عرصه هنرهای نمایشی باعث شده تا وضعیت نمایش کشور به نوعی از دست اهالی تئاتر خارج شده و به دست دلالان سپرده شود. این حضور افراد غیر تئاتری به تئاتر، هنر نمایش را از یک منظر والا و قابل تامل به کالایی بفروش مبدل کرده است.
مرکز هنرهای نمایشی بعد از برداشتن چتر حمایتی خود از گروههای تئاتری آنها را ناگزیر به سمت تهیه کنندگان غیر تئاتری سوق داده است. بدون شک نبود حمایتهای مالی و معنوی از گروههای تئاتری باعث شده تا چرخه نظارت و ارزیابی در تولیدات تئاتری نیز کمرنگ شود.
حرف رکیک میزنند تا مخاطب تئاتری جذب کنند
کریم اکبری مبارکه نویسنده، بازیگر و کارگردان پیشکسوت تئاتر ایران در گفتگو با خبرنگار گروه فرهنگی خبرگزاری میزان، درخصوص وضعیت فعلی هنر نمایش و برخی آثار روی صحنه تئاتر کشور گفت: حضور در تئاتر امروز برای من بسیار سخت شده، زیرا اینگونه نمایش را نمیفهمم. با مشاهده بسیاری از آثار نمایشی به واقع آزار میبینم و همه چیز برای من رنگ میبازد.
بازیگر نقش ابن ملجم در سریال "امام علی (ع) " در همین راستا افزود: در بسیاری از آثار نمایشی حرفهای زشت و رکیک میزنند و شوخیهای مبتذل میکنند تا تماشاگر جذب شود. این تولید کنندگان نمایش وظیفه هنرمند را به کلی فراموش کردهاند و برای فروختن به هر کاری دست میزنند. همه فراموش کردهاند که این هدف هنر نبوده و نیست و من به همین دلیل دیگر در این فضا نمیتوانم کاری انجام دهم.
از جمله مسائل و حاشیههای مورد شکایت بسیاری از هنرمندان نیز هست، مسائل اخلاقی و بعضا مصادیق ترویج بی بند و باری و ابتذال روی صحنههای تئاتر است، به طوری که طی این سالها تئاتر کمدی به سمت شوخیهای جنسی، الفاظ رکیک و رفتارهای نامناسب رفته است.
در این کارزار بساز و بفروشهای تئاتر، کارگردانان به طمع فروش بیشتر و با تبعیت از تب گیشه و فشار تهیه کننده در آثارشان برای خنداندن مخاطبان از هیچ اقدامی فروگذار نیستند و در بسیاری موارد تئاتر لحظاتی فارغ از داستان اصلی نمایشنامه به شوخی و لنترانی بیش از حد کاراکترها میپردازد.
برخی کارگردانان تئاتر برای جلب مخاطب از هرکاری دریغ نمیکنند
میکائیل شهرستانی بازیگر سریال معمای شاه که سالها مدرس تئاتر است در گفتگو با خبرنگار گروه فرهنگی خبرگزاری میزان، در راستای وجود ابتذال در تئاتر گفت: تئاتر به مسیر بدی افتاده و برخی از کارگردانان کاملاً به سبک و سیاق فیلمهای بفروش برای جلب مخاطب از هرکاری دریغ نمیکنند. کار به جایی رسیده که استفاده از الفاظ رکیک و هر نوع شوخی مبتذلی را عادی جلوه میدهند.
از سویی مساله پوشش و حجاب بازیگران طی چند سال اخیر نیز وضعیت چندان مناسبی ندارد و شکلی ناخوشایند به خود گرفته است. پوششهای نامتعارف نسبت به عرف جامعه در سالنهای تئاتر به حدی افزایش پیدا کرده است که در بسیاری از مواقع تماشاگر از نگاه کردن به بازیگران زن شرم میکند.
در این میان که سالنهای خصوصی و دولتی تئاتر تنها و تنها به پول و گیشه فکر میکنند نسل جوان و با انگیزه تئاتر که بیشتر به تامل و تفکر میاندیشد واپس زده شده و مجبور به اجرای آثار خود در سالنهای کوچک و کم کیفیت میشود. اتفاقی که در هر اجرا به ضرر گروه انجامیده و در انتها به نابودی گروه و تمام آینده تئاتری منجر میشود.
قرار تئاتر این نیست که به هر قیمتی بفروشد
اکبر زنجانپور بازیگر نقش فضلابنسهل در سریال "ولایت عشق" نیز در گفتگو با خبرنگار گروه فرهنگی خبرگزاری میزان، درباره اتفاقات حاضر در آثار این روزهای هنر نمایش گفت: فروختن و فروش اصلاً وظیفه تئاتر نیست. قرار تئاتر این نیست که به هر قیمتی بفروشد. تماشاگر تئاتر حق دارد حتی در حین اجرا به تئاتر اعتراض کند، اما این تبلیغات و هیاهوها قدرت نقد و انتقاد را از مخاطب تئاتر گرفته است. این مساله بفروش بودن تئاتر را نابود کرده است. وظیفه تئاتر روشنگری و انسان سازی است نه فروش آن هم به قیمت از دست دادن همه چیز.
حال باید دید مسئولین فرهنگی و به ویژه مسئولین مرکز هنرهای نمایشی و خانه تئاتر که رابطه صمیمانهای با اهالی تئاتر ندارند تا کی میخواهند به اقدامات ویترینی خود مثل جشنها بپردازند و مسائل و حاشیههای مختلف تئاتر روز کشور را نادیده بگیرند. مسئولینی که در مواقع عضوگیری و انتخاب هیات مدیره صنفشان خط اول میایستند، اما در ادامه سال کاری تنها به جلسات بی قوت خود ادامه میدهند. جلساتی که نه تنها گامی برای تئاتر رو به جلو بر نمیدارد بلکه به مسیر انحرافی این هنر دامن میزند.