اما به نظر می رسد رئیس جمهور آمریکا برای تحت فشار قرار دادن تهران و کسب حداکثر اطمینان از عدم نزدیک شدن شرکت ها و بانک های خارجی به ایران و مجبور کردن اروپایی ها به تلاش بیشتر برای قبولاندن شرایطش فعلا قصدی برای رونمایی از تصمیم خود تا دقیقه نود ندارد.
به همین دلیل بود که امروز سفیر انگلیس در واشنگتن مدعی شد: پیامی که از سوی کاخ سفید شنیده میشود این است که بهرغم دیدگاه روشن رئیسجمهوری آمریکا درباره برجام، اما تصمیم نهایی گرفته نشده است.
کیم داروک در گفتوگو با شبکه سی.بی.اس آمریکا افزود: ما معتقدیم که برجام توافق خوبی است. البته کامل نیست و رئیسجمهوری آمریکا از اینکه بحث موشکی در برجام دیده نشده راضی نیست. به اعتقاد او نظام بازرسیها در برجام بایستی سختگیرانه تر باشد. اما ما درباره این مسائل نظراتی داریم که فکر میکنیم میتواند نگرانیهای رئیسجمهوری را برطرف کند. وی گفت که انگلیس به همراه فرانسه و آلمان طی هفتههای گذشته درباره حل نگرانیهای آمریکا رایزنی و ابراز امیدواری کرد که در این زمینه پیشرفتهایی حاصل خواهد شد.
به نوشته وبگاه تایمز اسرائیل نیز یک مقام ارشد اسرائیلی که مایل به افشای نامش نبود، در این باره گفت: «نمیدانم ترامپ چه تصمیمی میگیرد زیرا او به من در این زمینه مطلبی نگفته است.» این مقام صهیونیستی در ادامه افزود که فکر میکند ترامپ دیدگاه توام با شک و تردید در زمینه آینده برجام دارد.
بازی ترامپ با توافق هسته ای در حالی است که کشورهای اروپایی که ظاهراً به عنوان واسط بین آمریکا و ایران قرار گرفته اند عملاً به سمت واشنگتن و تحقق شرایط کاخ سفید گرایش دارند. در هفته های اخیر کشورهای انگلیس، آلمان و فرانسه سعی کردهاند که ترامپ را برای ماندن در برجام متقاعد کنند. از این رو امانوئل مکرون و آنگلا مرکل به آمریکا مسافرت کردند. بوریس جانسون نیز آخرین نماینده طرف های اروپایی برجام است که پیش از پایان مهلت به آمریکا رفته تا رایزنی هایی برای حفظ توافق هسته ای را انجام دهد.
این در حالی است که استفان والت، نظریهپرداز سرشناس آمریکایی و استاد دانشگاه هاروارد در تحلیلی که در مجله «فارن پالیسی» منتشر کرد، رهبران اروپا را عامل اصلی فروپاشی احتمالی برجام دانست. نویسنده کتاب مشهور «لابی اسرائیل و سیاست خارجی آمریکا» در این تحلیل، نه لابی اسرائیل و نه عربستان که «استراتژیهای نامناسب اروپا و عجز رهبرانش در مواجهه با آمریکا و ناتوانی آنها در تغییر نظر واشنگتن» را عامل اصلی برهم خوردن احتمالی برجام توصیف کرده است. والت در بخش دیگری از این یادداشت آورده است: «رهبران اروپایی بهجای آنکه موضعی سرسختانه در برابر ترامپ اتخاذ کنند و به او هشدار دهند که اروپا بر سر تعهدات خود باقی خواهد ماند و با اعمال تحریمهای ثانویه ازسوی آمریکا مخالفت کنند، مسیر دلجویی از ترامپ را در پیش گرفتهاند.» به باور والت، نتیجه این «تملقگوییها» و استراتژیهای ناکارآمد اروپا «فاجعهبار» بوده است.
به رغم این موضوع اما دیشب محمود واعظی، مسئول دفتر رئیس جمهور در برنامه تلویزیونی که از سیمای خراسان رضوی پخش شد اظهار کرد: یکی از گزینه های پیش روی ما در صورت خروج آمریکا از برجام و در صورت تامین منافع ایران ادامه این پیمان با چین و اتحادیه اروپا خواهد بود.
واعظی: پیش بینیهای لازم برای خروج آمریکا از برجام اتحاذ شد
اما به نظر می رسد توسل تنها به چنین گزینه ای در بهترین حالت ادامه وضعیت کنونی خواهد بود که عملاً موجب شده ایران نفع چندانی از برجام نبرد و آمریکا از انجام تعهداتش شانه خالی کند.
پیش از این محمد جواد ظریف در سفر به آمریکا از گزینه های ایران در صورت خروج آمریکا از برجام اشاره کرده و به نیویورکر گفته بود: نخستین مورد، اقدام متقابل ایران برای پایان دادن به تعهدات هستهای قید شده در برجام و ازسرگیری غنیسازی اورانیوم است.
ظریف: در صورت کنارهگیری آمریکا، به احتمال زیاد از برجام خارج میشویم
ظریف: با خروج آمریکا دیگر تعهدی برای باقی ماندن در برجام نخواهیم داشت
دومین گزینه ایران، توسل به مکانیسم حل اختلاف است که به همه طرفین دخیل اجازه طرح شکایت رسمیدر کمیسیون رسیدگی به موارد نقض برجام را میدهد، حالآنکه ایران تاکنون ۱۱بار شکایت خود را به فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا ارائه داده و به گفته ظریف، هدف از توسل به این ابزار هم واداشتن آمریکا برای پایبندی به توافق است. اما گزینه سوم بسیار جدیتر خواهد بود چرا که بر توانایی ایران برای تصمیمگیری درباره خروج از ان پی تی تاکید دارد.