بوی جنگ در مشام شام/ رویترز: آمریکا به دنبال حمله نظامی چند ملیتی به سوریه است/ اعلام آماده باش هوایی در شرق مدیترانه

پس از ادعای واهی و بدون سند آمریکایی ها مبنی بر مقصر بودن دولت سوریه در حمله شیمیایی دوما، ترامپ دوشنبه شب اعلام کرد: طی 24 تا 48 ساعت آینده درباره نحوه پاسخ به حمله "شنیعی" که در سوریه انجام گرفت، تصمیم می‌گیرم!

دقایقی بعد پوتین به ترامپ در زمینه "اقدامات تحریک‌آمیز و سخن گفتن بر اساس حدس و گمان" در حمله شیمیایی به منطقه دوما هشدار داد. همچنان که هیچ یک از مدعیان سندی دال بر حمله شیمیایی و نقش دولت سوریه در آن ارائه نکردند، شورای امنیت نیز نشست خود را برای بررسی حمله شیمیایی ادعایی به منطقه دومای غوطه شرقی برگزار کرد. نشستی که  به صحنه اتهامات متقابل نمایندگان آمریکا و روسیه تبدیل شد.

آمریکا، نه تنها به حکومت بشار اسد اتهام استفاده از سلاح های شیمیایی زد، بلکه انگشت اتهام خود را به سوی دو متحد سرسخت دولت سوریه، یعنی روسیه و ایران نیز نشانه رفت.

نیکی هیلی، نماینده آمریکا در سازمان ملل در اظهاراتی مدعی شد: "دستان رژیم (حکومت) روسیه به خون کودکان سوری آلوده است". وی افزود:" ما نباید از نقش روسیه و ایران در توانمند کردن اسد برای نابود کردن جنایت کارانه در سوریه چشم‌پوشی کنیم". از سوی دیگر، نماینده روسیه در سازمان ملل درباره عواقب ناگوار هر گونه مداخله نظامی آمریکا در سوریه هشدار داد و گفت:" لحنی که در این نشست از آن استفاده می شود، از آستانه‌ آن چه قابل قبول است، فراتر رفته است. چنین لحنی حتی در دوران جنگ سرد نیز قابل قبول نبود.".نماینده ویژه سازمان ملل متحد در امور سوریه هم اعلام کرد ما نمی‌توانیم صحت گزارش‌ها را درباره حمله شیمیایی دولت سوریه به دوما تأیید کنیم.

ناوشکن های آمریکایی در نزدیکی طرطوس
همزمان بانشست شورای امنیت سازمان ملل که با جوسازی شدید نمایندگان آمریکا، فرانسه و انگلیس علیه دولت های سوریه و روسیه همراه بود، جنگنده‌های روس  دست‌کم چهار بار بر فراز ناوشکن آمریکایی یو.اس.اس دونالد کوک، "USS Donald Cook" مستقر در آب‌های دریای مدیترانه پرواز کردند.  این ناوشکن متعلق به نیروی دریایی آمریکا در فاصله ۱۰۰ کیلومتری بندر طرطوس در سوریه، جایی که یک پایگاه دریایی روسی قرار دارد، رصد شده بود.

رسانه‌های آمریکایی پیشتر به نقل از منابعی در وزارت دفاع این کشور (پنتاگون) اعلام کردند: ناوشکن یو.اس.اس دونالد کوک پیشتر بندر قبرس را به سمت آب‌های سوریه ترک کرده بود. حریت نیز نوشت که این ناوشکن مجهز به ۶۰ موشک هدایت‌شونده مدل تاماهوک است. به نوشته روزنامه وال استریت ژورنال ، ناوشکن دوم آمریکایی نیز احتمالا در روزهای آینده وارد دریای مدیترانه خواهد شد و به ناوشکن یو اس اس دونالد کوک که اکنون در دریای مدیترانه مستقر است، اضافه خواهد شد هر چند بعد از جلسه بی نتیجه شورای امنیت، «دونالد ترامپ» در اقدامی که نوعی عقب نشینی محسوب می شود، گفت:" امشب یا در مدت زمان کوتاهی به حمله شیمیایی به دوما واکنشی قوی نشان خواهیم داد"!

انتساب حمله شیمیایی به دولت سوریه در حالی است که خبرنگاران از وزیر دفاع آمریکا سوال کردند آیا او می‌تواند تایید کند که دولت سوریه دست به حمله شیمیایی اخیر زده است؟ متیس با تکان دادن سر خود، به این سوال جواب منفی داده بود. بوگدانف، معاون وزیر خارجه روسیه و نماینده ویژه رئیس‌جمهور این کشور در امور غرب آسیا نیز احتمال درگیری نظامی بین این کشور و آمریکا در سوریه را به دلیل اختلافات مسکو و واشنگتن رد کرده است. با این حال، مقامات آمریکایی به  رویترز اعلام کردند که واشنگتن در حال بررسی پاسخ نظامی چندملیتی به سوریه است.به نوشته رویترز، برخی کارشناسان، تأسیسات و تجهیزات کلیدی سوریه را که ممکن است در این حمله نظامی چندملیتی هدف قرار گرفته شوند فهرست کرده‌اند.  همزمان ترامپ سفرش به آمریکای جنوبی را به تعویق انداخته است. با این حال، «جنیفر کافیریلا» از موسسه مطالعات جنگ در واشنگتن هشدار داده است که آمریکا باید منتظر اقدامات متقابل و انتقام‌جویانه باشد؛ به ویژه آن که اگر حملات آمریکا به سوریه، هزینه‌های نظامی برای ایران یا روسیه به همراه داشته باشد. بی بی سی نیز می نویسد:"حکومت سوریه موضعِ خود را مستحکم‌تر کرده است و به طور گسترده کارشناسان بر این باورند که بشار اسد از آغاز درگیری ها تاکنون از هر زمانِ دیگر قدرتمندتر شده است".

   فراخبر
سناریوهای بازی شیمیایی آمریکا
با افزایش تعداد کشته‌های «بازی شیمیایی» در دوما در غوطه شرقی دمشق، طبق انتظار، آمریکا به شدت سوریه و سپس روسیه را متهم کرد. اما برخلاف وزارت خارجه آمریکا که خواستار واکنش فوری جامعه بین‌الملل شده است، برخی تحلیل‌گران آمریکایی از امکان واکنش نظامی آمریکا سخن می‌گویند. آیا آمریکا به سوریه حمله می‌کند؟ دو سناریو در ادامه بررسی می‌شود اگرچه سناریوهای دیگری نیز وجود دارد.

سناریوی نخست
در فروردین‌ماه ۹۶، ترامپ در واکنش به آن‌چه حمله شیمیایی ارتش سوریه به خان شیخون می‌نامید، دستور حمله موشکی را به پایگاه هوایی الشعیرات صادر کرد. پس اکنون، امکان این‌که ترامپ دوباره در پی واکنش نظامی باشد، وجود دارد. چه بسا واکنش نشان ندادن ترامپ در قبال ماجرایی که تعداد کشته‌هایش از خان‌شیخون بیشتر است، نوعی انفعال تلقی شود، حتی اگر اقدام غیرنظامی دیگری هم انجام دهد.تیم ترامپ در شرایط کنونی، تندروتر از سال قبل شده است. پمپئو به‌زودی وزیر خارجه می‌شود و بولتون هم مشاور امنیت ملی ترامپ شده است. مشخصا بولتون، به راهکارهای سخت بیشتر اصرار دارد.بر اساس این‌ دو نکته و با این پیش‌فرض که ترامپ مخالف حمله‌ گسترده است و با توجه به معادلات میدانی و سیاسی صحنه‌ سوریه، به نظر می‌رسد احتمال واکنش نظامی مستقیم آمریکا وجود دارد اما سطح آن، در صورت وقوع نمی‌تواند فراتر از حمله نقطه‌ای (مانند سال گذشته) باشد.

سناریوی دوم
اما احتمال دیگر، با محوریت آینده جیش الاسلام طرح می‌شود. واقعیت این است که حمله نظامی آمریکا به سوریه اگر نتواند سرنوشت جیش الاسلام را تغییر دهد، چندان منافعی برای عربستان نخواهد داشت. بنابراین با احتساب وابستگی جیش الاسلامِ تحت محاصره در دوما به عربستان و امکان لابی ریاض برای واکنشی درخور از سوی واشنگتن، یک گزینه‌ محتمل می‌تواند این باشد؛ آمریکا به همراه متحدانش فشاری سخت بر روسیه و سوریه وارد آورند تا شرایط برای خروج کامل جیش الاسلام از دوما فراهم شود. البته اکنون هم این شرایط فراهم است اما مقصد، مطلوب تمامی رهبران جیش الاسلام نیست. مقصد کنونی جرابلس یا ادلب است. طبیعی است که عربستان از انتقال گروهی وابسته به خود به مناطق زیر نفوذ ترکیه رضایت نداشته باشد. پس این امکان وجود دارد که با اعمال نفوذ عربستان و تهدیدات آمریکا، انتقال اعضای جیش الاسلام از دوما به منطقه‌ای در جبهه جنوب – درعا عملیاتی شود که ترکیه نفوذی در آن‌‌جا ندارد. منطقه دیگر، می‌تواند التنف در مرز عراق، سوریه و اردن باشد که یکی از پایگاه‌های نظامی آمریکا در آن‌جا مستقر است.