سود ماهی فقرا در جیب آقازاده‌ها

به گزارش پایگاه 598، روزنامه «جوان» در یادداشتی از «زهرا چیذری» نوشت:

دهه 60 بود که ماهی آمور با نیت خیرخواهانه و اشتغالزایی در هامون رهاسازی شد، اما این ماهی معیشت حاشیه‌نشینان هامون را تا آستانه نابودی پیش برد.

حالا دوباره تاریخ در حال تکرار شدن است. کارشناسان حوزه مربوطه با اشاره به ‌گونه‌های مهاجم مثل شانه‌دار مهاجم در خزر و ماهی غیربومی آمور در هامون می‌گویند پرورش ماهی تیلاپیا به‌مراتب زیانبارتر از  دو گونه مهاجم یاد شده است. هر چند اینجا پای آقازاده‌ها و جیبشان در میان است!

تیلاپیا که ارزان‌ترین ماهی جهان لقب گرفته و با عنوان ماهی فقرا از آن یاد می‌شود با قیمت یک دلار به کشور وارد می‌شود، اما قیمت فروش آن در کشور حدود 5‌دلار است، اما این تمام ابهامات پیرامون این ماهی نیست.

ماهی تیلاپیا از نوع زیلی یک نوع ماهی مهاجم همه‌چیز‌خوار است که در تمام زیستگاه‌ها، قدرت زیست دارد و علاوه بر تأثیر مخرب بر پوشش گیاهی موجب از بین رفتن سایر آبزیان نیز می‌شود. حالا چند روز پس از همایشی که سازمان شیلات با حضور دو نفر متخصص خارجی در زمینه تکثیر و پرورش ماهی تیلاپیا برگزار کرد، زمزمه صدور مجوز پرورش ماهی تیلاپیا و موافقت سازمان حفاظت محیط‌زیست با پرورش این‌گونه مهاجم باعث نگرانی کارشناسان محیط‌زیست شد.

در حالی که کارشناسان سازمان محیط‌زیست معتقدند پرورش تیلاپیا برای سلامت مردم و محیط‌زیست کشور مخاطراتی به همراه دارد، رئیس سازمان محیط‌زیست همانطور که با تمام حرف و حدیث‌های پیرامون سلامت تراریخته‌ها وجود دارد، پشت این مدل خوراکی‌ها ایستاده این‌بار هم پشت ماهی تیلاپیا ایستاده و این سازمان مجوز پرورش تیلاپیا در منطقه بافق را صادر کرده است.

در عین حال حمید ظهرابی، معاون محیط طبیعی سازمان محیط‌زیست البته با رد برخی اخبار مبنی بر موافقت سازمان حفاظت محیط‌زیست با پرورش و تکثیر ماهی تیلاپیا در کشور می‌گوید: بر اساس تفاهمنامه‌ای که سال 1394 بین سازمان حفاظت محیط‌زیست و سازمان شیلات ایران صورت گرفته و مقرر شده پرورش ماهی تیلاپیا به‌صورت پایلوت در محدوده مرکز تحقیقات بافق یزد آغاز شود و پس از مشخص شدن نتایج در خصوص پرورش آن در کل کشور تصمیم‌گیری شود.

در برابر این دکتر اصغر عبدلی، متخصص اکولوژی ماهی با هشدار نسبت به صدور مجوز برای پرورش اینگونه مهاجم معتقد است: این درست نیست که بگوییم در یزد می‌خواهیم ماهی تیلاپیا پرورش بدهیم و این ارزیابی مربوط به یزد است. آنچه مسلم است این خطر وجود دارد که با صدور مجوز برای پرورش در یزد، این‌گونه از آب‌های شمال و جنوب کشور هم سر در بیاورد. بنا به تأکید وی تجارب جهانی نشان می‌دهد: پرورش ماهی تیلاپیا و ورود آن به بخش‌های مختلف کشور باعث بروز مشکلات اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی جبران‌ناپذیری می‌شود.

عضو هیئت علمی گروه تنوع‌زیستی و مدیریت اکوسیستم‌های پژوهشکده علوم محیطی دانشگاه شهید‌بهشتی در این‌باره توضیح می‌دهد: ورود ماهی تیلاپیا از نوع «زیلی» و «اورئوس» در تالاب شادگان خوزستان به آفتی بزرگ تبدیل شد و علاوه بر آنکه معیشت صیادان را مختل کرد، پیامدهای منفی اقتصادی و اجتماعی متعددی را رقم زد تا آنجا که استان خوزستان و پدافند غیرعامل این‌گونه مهاجم را به‌عنوان یک تهدید زیستی معرفی کرد.

حمید عبدالله‌پور، دکترای تخصصی شیلات و استادیار گروه شیلات دانشگاه آزاد هم با اشاره به سود کلان برخی از آقازاده‌ها از پرورش و واردات ماهی تیلاپیا به کشور می‌گوید: پرورش تیلاپیا به‌عنوان یک ‌گونه مهاجم در هیچ منطقه‌ای در ایران نمی‌تواند از مخاطرات آن بکاهد؛ چراکه اینگونه سریع‌التکثیر به‌ راحتی به رودخانه‌ها و منابع آبی پشت سدها و حتی دریای خزر راه پیدا خواهد کرد.

به گفته این کارشناس آمار سازمان شیلات در خصوص واردات حدود 14 هزار تن تیلاپیا است، اما بر اساس آمار سازمان جهانی فائو و به گفته مسئولان چینی 43 هزار تن ماهی تیلاپیا به ایران فروخته ‌شده است. البته آمار قاچاق تیلاپیا به ایران چیزی حدود 100 هزار تن برآورد می‌شود.

این در حالی است که برای پرورش ماهی باید سراغ گونه‌های بومی کشور از جمله ماهیان خاویاری و سایر گونه‌های بومی رفت که هم اقتصادی است و هم از ماهی تیلاپیا که یک گونه مهاجم است، بهتر است.