نظر شورای نگهبان درباره قاعده دریافت "عوارض خروج از کشور"

براساس این لایحه که در قالب یک ماده واحده و 6 تبصره در تاریخ 1364/4/30 به تصویب مجلس (در حضور شورای نگهبان) رسید، دولت مکلف شد از هر مسافری که با گذرنامه دولت ایران به خارج از کشور مسافرت می‌کند، برای بار اول در هر سال مبلغ پنجاه هزار ریال و برای بار دوم و بیشتر در همان سال برای هر نوبت مبلغ یکصد هزار ریال تحت عنوان عوارض خروج از کشور، اخذ و به حساب درآمد عمومی کشور منظور کند.

شورای نگهبان، اگرچه این ماده واحده را با اکثریت آرا تأیید کرد، اما در نامه شماره 4041 به تاریخ 1364/5/1 خطاب به ریاست محترم مجلس شورای اسلامی چنین اعلام کرد:

«لایحه دریافت عوارض خروج از کشور که با حضور اعضای شورای نگهبان در جلسه 1364/4/30 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده است، در جلسه شورای نگهبان مطرح و مورد بررسی قرار گرفت و نظر شورا به شرح زیر اعلام می‌شود:

حق مسافرت و آزادی سفر، از اعمال عادی و حقوق مسلم فردی و اجتماعی هر شخص است که طبق اصل 20 قانون اساسی همگان از آن برخوردارند و بر حسب بند 7 اصل سوم قانون اساسی بر حسب قانون باید تأمین شود. سلب این حق در شرایط عادی با موازین شرعی و قانون اساسی مغایرت دارد. ولی نظر به وضع فوق‌العاده فعلی و جنگ تحمیلی به اکثریت آرا تأیید شد.»