پاسخ‌کارگردان‌ماجرای‌نیمروز به بی‌ادبی پناهی

مهدویان که توانست دیپلم افتخار بهترین کارگردانی را از این جشن دریافت کند؛ پس از آن که با برخورد زشت جعفر پناهی فیلمساز حامی فتنه روبرو شد که حاضر نشده بود برای اعطای جایزه او بر روی سن حاضر شود؛ با کمال احترام با او برخورد کرد.

حالا اما مهدویان در گفت‌وگو با شرق به این نکته اشاره کرده که دلیل مشکلات پناهی در سینما ربطی به مهدویان و همکارانش ندارد. در بخشی از مصاحبه مهدویان در ارتباط با برخوردهای صورت گرفته با او آمده است: «فیلم‌سازی که هیچ اعتراضی به او نشود، فیلم‌ساز مؤثری نیست. درواقع فیلم‌سازی که فیلم مؤثر می‌سازد، باید منتظر هرگونه واکنشی باشد. اگر فیلمی بی‌اثر و بی‌فایده بسازید، خب دیده و درباره آن نقدی نوشته نمی‌شود و طبیعتا واکنشی هم برنمی‌انگیزد. درواقع حتی کسانی که با اندیشه تو مخالف هستند به خودشان اجازه نمی‌دهند که به شما اعتراض کنند. به این علت که کارتان دیده نشده! من احساس می‌کنم بیشتر واکنش‌هایی که به من نشان داده می‌شود؛ چه مثبت و چه منفی که الحق والانصاف درباره هر سه فیلمم حجم واکنش‌های مثبت و محبتی که از سوی مردم، منتقدان و اهالی سینما ابراز شد خیلی بیشتر از اظهارات منفی بوده، بیانگر این نکته است که فیلمم مؤثر بوده، هرچند فیلم مؤثر هم با واکنش‌های منفی مواجه می‌شود که من آن را به حساب اثرگذاری فیلم می‌گذارم. فیلمی که مورد توجه قرار بگیرد، مخالفان خود را وادار به واکنش می‌کند.»

وی در ادامه با اشاره به دلایل اعتراض برخی از چهره‌های مخالف با آثار مهدویان گفت: «بخشی از این اتفاقی که در جشن انجمن منتقدان و نویسندگان رخ داد، به نظرم ناشی از این است که فیلم «ماجرای نیمروز» در دو جشن مستقل «جشن حافظ» و «جشن انجمن منتقدان» مورد توجه قرار گرفت و دیگر نمی‌شد در مقابلش سکوت کرد. طبیعتا برخی‌ها واکنش نشان می‌دهند و ابراز ناراحتی می‌کنند. البته به طور مشخص درباره واکنش آقای پناهی باید بگویم که من با ایشان مشکل شخصی ندارم. ما که همدیگر را نمی‌شناسیم. آشنایی قبلی‌ای هم با همدیگر نداریم. درباره دلایل رفتارشان باید از خودشان پرسید. من که نمی‌توانم انگیزه‌ها و نیتشان را بفهمم و نمی‌دانم که در ذهنشان چه گذشته که تصمیم گرفتند این کار را بکنند. بااین‌حال باید بگویم که من مسبب اتفاقاتی که برای ایشان در سینما افتاده، طبیعتا نیستم. اصلا اندازه این حرف‌ها نیستم. البته محسن امیریوسفی و خانم بنی‌اعتماد هم در آن مراسم بودند و این دو فیلم‌ساز نجیب و دوست‌داشتنی هم در این سال‌ها کلی تحت فشار بودند و حتی فیلمشان توقیف شده، اجازه فیلم‌سازی پیدا نکردند و حمایت نشدند. خب آنها که چنین واکنشی نشان ندادند، آیا اشتباه کردند؟ یا آقای پناهی درست‌تر از آنها تشخیص دادند؟ اینها سؤالاتی است که باید از خودشان پرسید.»

وی همچنین در ارتباط با واکنش محترمانه‌اش به رفتار زشت جعفر پناهی که البته با انتقاد برخی از اهالی سینما و رسانه درباره عدم اعتراض او به این رفتار دور از ادب روبرو شده بود نیز این‌گونه توضیح داد: «آنچه که خودم باید بگویم این است که بالاخره ما سرِ سفره پدر و مادر بزرگ شده‌ایم و اولین چیزهایی که یاد گرفته‌ایم این است که اگر بزرگ‌تر توی گوشمان هم بزند، همچنان احترامش را حفظ می‌کنیم. خانم میلانی هم در آن جشن مسائلی مطرح کردند. بااین‌حال، هم ایشان و هم آقای پناهی پیش‌کسوت من در سینما هستند و ترجیح می‌دهم فقط سکوت کنم.»

این کارگردان جوان سینما همچنین در ارتباط با موضوع سینماگران مستقل و ادعاهای برخی از چهره‌های حاضر در آن جشن که مهدویان را فیلمسازی دولتی و خود را از فیلمسازان مستقل معرفی کردند هم به نکات جالبی اشاره کرد که در عین ساده و بدیهی بودن از جانب مدعیان سینمای مستقل نادیده گرفته می‌شوند. وی گفت: «اینکه می‌گویید فیلم‌سازان مستقل نمی‌توانند چنین بودجه‌هایی دریافت کنند، خب از اسمشان مشخص است، چون مستقل هستند. فیلم‌ساز مستقل، بخشی از استقلالش، استقلال مالی است که باید برای پروژه‌اش مهیا کند. همه‌جای دنیا، فیلم‌سازی مستقل، مستقل از جریان اصلی سرمایه قرار می‌گیرد. اگر جریان اصلی در سینمای ایران را دولتی بدانیم که طبیعتا هم‌ چنین است، خب فیلم‌ساز مستقل، خودش تصمیم گرفته که مستقل از چنین جریان و سازوکاری فیلم بسازد. این تصمیم را می‌گیرد چون که می‌خواهد از اعمال نظرات سرمایه‌گذار دوری کند. همه‌جای دنیا این‌گونه است. حتی سیستم تولید فیلم در هالیوود هم مناسبات خودش را دارد. آنجا هم اگر بخواهی فیلم مستقل بسازی، باید حساب مالی‌ات را جدا کنی.»

مهدویان در ادامه پیرامون بودجه‌های گرفته شده برای تولید آثارش اظهار کرد: «اینکه فرمودید که همه جا مورد حمایت قرار می‌گیرید یا پول دریافت می‌کنید، باید بگویم من هر ایده و طرحی را که یا حالا به من پیشنهاد می‌شود یا خودم تصمیم می‌گیرم بسازم را ارائه می‌کنم و به اندازه خودش بودجه می‌گیرم. هیچ‌وقت بودجه غیرمتعارفی هم برای هیچ‌کدام از فیلم‌هایم نگرفته‌ام. البته فیلم‌هایم، فیلم‌های ارزانی نبودند. ولی در واقع سرمایه‌ای که خرج فیلم‌هایم شده منطقی و معقول بوده.»

وی در پایان در ارتباط با اتهام حمایت همه جانبه از او که از برخی از مخالفین آثارش بیان می‌شود نیز بیان کرد: «شما می‌دانید که دست‌کم سه فیلم ساخته‌ام که دو تا از فیلم‌نامه‌هایم پروانه ساخت نگرفته‌اند! یعنی چهار فیلم‌نامه به وزارت ارشاد بردم که دو تای آن پروانه ساخت نگرفت. از جمله همین فیلم‌نامه «لاتاری» که خبرهایش همه جا منتشر شد. حتما می‌دانید کمترین میزان اعتماد به هر فیلم‌سازی این است که پروانه ساخت به او بدهند که همین هم از من دریغ شد و حمایتم نکردند. در نتیجه باید گفت برخی از فیلم‌ها مورد حمایت قرار می‌گیرند و برخی‌ها هم نمی‌گیرند. پس اینجا مسئله حمایت از شخص من نیست. بلکه به این معنی است که فیلمی واجد شرایط حمایت می‌شود و از آن حمایت می‌کنند و فیلم دیگر این‌گونه نیست! پس درواقع شخص بنده مورد حمایت قرار نگرفته، بلکه دو فیلمم حمایت شده است. ممکن است در آینده فیلم‌هایی بسازم که اصلا مورد حمایت قرار نگیرند یا با موانعی مواجه شوند. من کارنامه عجیب‌وغریبی ندارم. در نتیجه باید صبر کرد و دید که در آینده چه اتفاقاتی برای من می‌افتد.»