جامعة المصطفی از لشکر فاطمیون و زینبیون تا منچستر و ماداگاسکار

سالهای ممتد رضایت کامل دارم." 
هر چند وقت یکبار فارغ التحصیلان جامعة المصطفی(ص) با رهبر معظم انقلاب دیدار دارند که در آخرین دیداری که خدمت  ایشان رسیند، آیت الله اعرافی خدمت رهبر معظم انقلاب گزارشی از جامعة المصطفی(ص) می دهند و یازده مطلب را پیرامون کارهای جامعة المصطفی(ص) بیان می کنند. بعد در آن جلسه رهبر معظم انق بعد از اینکه آیت الله اعرافی مدیر حوزه های علمیه کشور شدند رهبر معظم انقلاب نسبت به اینکه ایشان مدیر حوزه شده اند فرمودند: "وقع الحق فی محل" 

و همچنین آقای اعرافی برنامه ای برای حوز های علمیه می نویسند و زمانی که مقام معظم رهبری  آن را مطالعه می کنند، می فرمایند: "برنامه شما را خوانده ام و می پسندم و قبول دارم. اگرچه بلند پروازی هایی دارد اما بلند پروازی هایی درست و عمیق است. بیست سی درصد هم اگر از آن برنامه بشود خیلی است. آسیب شناسی ای هم که در برنامه تان مطرح کردید درست و عمیق است." 

در این مصاحبه به سراغ آیت الله اعرافی رفتیم تا ناگفته هایی را از جامعة المصطفی و فعالیتهای طلاب غیرایرانی برای ما بیان کنند. جالب است که آیت الله اعرافی می فرمودند بنده تا کنون حاضر به انجام چنین مصاحبه ای نشده ام و این اولین بار است که حاضر به انجام چنین مصاحبه ای می شوم. توجه مخاطبان را به خواندن این مصاحبه متفاوت و جذاب جلب می نماییم.

 

 

مقداری از تاریخچه جامعة المصطفی و حضور طلاب غیرایرانی در ایران برایمان توضیح بفرمائید
قبل از انقلاب از چند کشور همسایه به صورت محدود طلابی برای خواندن دروس حوزه به قم و احیاناً نجف می‌آمدند اما پس از انقلاب و به برکت انقلاب اسلامی تعداد طلاب غیر ایرانی در کشور ایران افزایش پیدا کرد. اوایل انقلاب برای مدیریت این طلاب در ایران یک شورای سرپرستی طلاب غیر ایرانی تشکیل شد که بزرگانی مانند مرحوم آیت الله فاضل لنکرانی و مرحوم آیت الله مشکینی و... در آن شورا حضور داشتند. بعد از چند سال شورای سرپرستی تبدیل به یک نهاد می شود که به نام مرکز جهانی علوم اسلامی نام گذاری می شود و بعد از چند سال مرکز جهانی علوم اسلامی به دو مرکز تجزیه می شود یکی به نام مرکز جهانی علوم اسلامی که طلاب غیرایرانی که در ایران بودند را مدیریت و سرپرستی می کرد و دیگری سازمان مدارس و حوزه های خارج از کشور که حوزه های علمیه خارج از کشور ایران را مدیریت و سرپرستی می کرد و از سال 1387 این دو نهاد تلفیق و نهاد مهم حوزه ای و بین المللی جامعةالمصطفی العالمیة تاسیس شد.

 شما از چه سال و به چه شکل وارد عرصه مدیرتی کار با طلاب غیر ایرانی شدید؟

بنده از ابتدای طلبگی ام تا حدود بیست سال فقط متمرکز بر روی مباحث علمی بودم، درس می خواندم، تدریس می کردم و ورودی در عرصه های دیگر بجز در برخی برنامه‌های مبارزات قبل از انقلاب و حضور در جبهه‌ها در دوره جنگ تحمیلی نداشتم و بعد از آن بیش از یک دهه در حوزه علوم انسانی اسلامی و گسترش تحقیقات در این قلمرو در قالب فعالیت های علمی و تاسیس و مدیریت پژوهشگاه حوزه و دانشگاه فعالیت داشتم. تا اینکه در سال 81 بود که مقام معظم رهبری بنده را فراخواندند و زمانی که خدمتشان رسیدم فرمودند که "تا به حال مسئولیتهایی به شما پیشنهاد شده است و بدلیل تزاحم با کار علمی قبول نکرده ای، اما مرکز جهانی علوم اسلامی (نهادی که طلاب غیرایرانی در کشور ایران را مدیریت می کرد) یک نهاد حوزوی است و مناسب است مدیریت آنجا را بر عهده بگیرید." سخن ایشان را تکلیف شرعی دانستم و این مسئولیت را پذیرفتم. بعد از حضرت آقا درخواست کردم  قبل از اینکه در مرکز جهانی مشغول به کار شوم یک فرصت یک ماه به بنده بدهند که منشوری شامل راهبردها و سیاستهای کلان تهیه و تقدیم معظم له نمایم و پس از ارشاد و تایید ایشان، بر اساس آن کار را شروع کنیم و جلو ببریم. ایشان هم قبول کردند. پس از آن در مدت یک ماه تمام سندها، متون و مدارک مربوط به مرکز جهانی را که چند هزار صفحه بود مطالعه کردم و منشور و برنامه‌ای نوشته، تقدیم حضرت آقا کردم. ایشان بعد از مطالعه تعریف و تایید کردند و توصیه‌هایی نمودند و فرمودند با توجه به همین کار را آغاز کنید و آن منشور مبنای برنامه ریزی گسترده و تدوین دهها سند و طرح جامع در حوزه های آموزشی و پژوهشی و تربیتی و پشتیبانی شد و این حرکت زمینه الگوی جدید تحولات حوزه ای و شکل گیری حوزه ای نوین شد.

یعنی حضرتعالی در ابتدای دوره مدیریتی تان فقط مسئول طلاب غیرایرانی بودید که در ایران درس می خواندند و مسئولیت طلابی  غیرایرانی که در مراکز خارج از ایران درس می خواندند بر عهده حضرتعالی نبود؟

بله. همین طور است و طلابی که در مدارس علمیه خارج از ایران درس می خواندند سرپرستیشان تحت مدیریت یک نهاد دیگر به اسم "سازمان مدارس و حوزه های خارج از کشور"  بود و توسط بزرگواران دیگری و در آن زمان جناب آقای نوراللهیان مدیریت می شد.

 چگونه مرکز جهانی علوم اسلامی در طول چند سال تبدیل به یک نهاد حوزوی بسیار گسترده و به روز به نام جامعة المصطفی شد که در عین حفظ سنتها پاسخگوی نیازهای روز آنهم در سطح بین المللی است، لطفا برایمان توضیح بفرمایئد

خیلی ها برداشتشان از جامعة المصطفی مانند شما مثبت است اما اگر بنا بر نقد کردن باشد بنده حدود یک ساعت می توانم جامعة المصطفی را نقد کنم. به نظر بنده تا الان فقط پنجاه درصد آن چیزی که مورد انتظار بوده در جامعة المصطفی محقق شده است و آن مقداری که تا الان محقق نشده یا به خاطر بلندی و بزرگی اهدافی است که ترسیم شده و رسیدن به آنها زمان طولانی نیاز دارد و یا کوتاهی های بنده و امثال بنده بوده و نیز بدلیل موانع مختلفی است که پیش آمده است.

بعد از آغاز به کار در مدیریت مرکز جهانی علوم اسلامی (حوزه علمیه طلاب غیر ایرانی که در ایران درس می خواندند)، علاوه بر اداره امور روزمره و اصلاحات تدریجی، شروع به یک برنامه ریزی گسترده و تهیه اسناد و برنامه‌های متعدد کردیم، بر اساس منشور مدون رویکردهای مهمی مبنای برنامه ریزی نوین قرار گرفت، فی‌المثل در آن زمان نگاه خیلی از بزرگان و فرهیختگان به مرکز جهانی این بود که جایی است که طلاب از خارج کشور می آیند و در چهار پنج سال یک دوره می بینند و تبدیل به مبلغ می شوند و به کشور خودشان باز می گردند. این رویکرد به رویکرد عالم پروری ارتقا یافت. حدود دو سال فقط متمرکز شدیم بر روی برنامه نویسی و یک برنامه جامع طراحی شد و در آن خیلی دغدغه بود که در عین پاسخ‌گویی به نیازهای روز جهانی، اصالت و هویت و سنت‌های حوزوی حفظ شود. ابتدا نگاه به تحصیل طلاب غیرایرانی در ایران تا حدی شائبه حالت امنیتی داشت، تلاش شد آن نگاه به رویکردی علمی حوزوی با منطق انقلاب اسلامی تبدیل شود. آن زمان نظام سطوح در حد سطح یک و دو و نظام جدید مقاطع با رشته محدود برای طلاب غیرایرانی وجود داشت، آن نظام تبدیل به نظام جامع آموزشی با رویکرد تنوع و تکثر نظام‌ها و برنامه‌ها و انعطاف‌دار با بیش از یکصد رشته و گرایش شد و سطوح پنجگانه در رشته‌های سنتی حوزه و دوره‌های ارشد و دکترا در بسیاری از رشته‌ها طراحی و بتدریج اجرا شد، رویکرد پژوهشی پایه‌ریزی و تقویت و معاونت پژوهش تاسیس و طرح جامع پژوهش و برنامه‌ها و فعالیت‌های پژوهشی توسعه یافت و مجلات و نشریات توسط این معاونت و واحدهای علمی تربیتی و نیز به وسیله طلاب غیرایرانی شروع به تولید شد. همینطور نظام کلان خانواده تهیه شد تا فقط طلاب غیرایرانی آموزش نبینند بلکه خانواده آنها آموزش ببینند و برای ایفای نقش تبلیغی و تربیتی آماده شوند و شعار این بود: «خانواده فرهیخته و مبلغ».

در حقیقت بیش از ده اصل راهبردی و رویکردهای جدید راهنمای حرکتی نو و برنامه ریزی جدید و اقدامات گسترده قرار گرفت و جمع زیادی از نیروها و مدیران سختکوش و خوشفکر حوزه ای در این مسیر فعال شدند و برنامه‌های پیشین را ارتقا بخشیدند و دهها طرح جامع و برنامه و سند تهیه و اجرا کردند.

رفته رفته و در بازه زمانی حدود 7 سال برنامه‌ها پیشرفت قابل توجهی در همه ابعاد به خصوص در کیفیت پیدا کرد و بزرگان حوزه و نظام و بخصوص رهبر معظم انقلاب عنایت ویژه ای پیدا کردند، اما یک مشکل و ضعف وجود داشت که به انسجام و یکپارچگی این برنامه حوزه‌ای بین‌المللی آسیب‌هایی می زد و آن مشکل این بود مدیریت طلاب غیرایرانی داخل وخارج ایران به صورت کامل از هم جدا بود و این جدایی یک آسیب جدی بود. حضرت آقا هم که به خوبی کارهای مدیریت طلاب غیرایرانی را رصد می کردند دستور بررسی و تحقیق جامعی در این زمینه دادند که توسط برخی دوستان اجرا شد و به ضرورت تلفیق دو نهاد رسیدند و جمع بندی و نتیجه آن تحقیق این بود که منقطع بودن طلاب غیرایرانی که در ایران هستند و طلابی که خارج از ایران هستند و جدایی دو نهاد آسیب زا است و معظم له بر این اساس دستور دادند که این دو مجموعه باید در هم ادغام و تلفیق شود. خدمت حضرت آقا عرض کردم که بنده کار را تا اینجا پیش برده ام اما زمانی که دو مجموعه در هم ادغام شد فرد بهتری را به جای بنده بگذارید.

دو مجموعه تلفیق و به مجموعه واحد تبدیل شد که مدیریت طلاب غیر ایرانی داخل و خارج ایران و همچنین مدارس و حوزه های علمیه مربوط به این طلاب در داخل و خارج ایران را بر عهده گرفت و هیئت امنایی برای این مجموعه تشکیل شد و هیئت امنا بنده را برغم عدم تمایل بلکه مخالفت بنده، به عنوان مدیر انتخاب کرد و در نهایت با تایید و تاکید رهبری معظم مسئولیت را پذیرفتم. حضرت آقا نام این مجموعه جدید را از میان 15 نام پیشنهادی جامعة المصطفی(ص) العالمیة برگزیدند و بدین‌ترتیب کار آغاز شد.

این ادغام و تلفیق در اواخر سال 1387 انجام و فرمان تشکیل در شب عرفه این سال صادر و فعالیت رسمی جامعةالمصطفی العالمیة در سال 1388 آغاز شد.
 

مراحل تلفیق دو نهاد و پایه‌ریزی نهادی جدید و ساماندهی برنامه ها و طرح ها و واحدهای داخل و خارج و اصلاح و تکمیل فعالیت‌ها با این رویکرد جدید دو سالی بطول انجامید و بر اساس طرحها و تحقیقات گسترده در سال 1390 اولین برنامه پنج ساله جامعةالمصطفی العالمیة تدوین و تصویب شد و سال 1391 سال اول برنامه پنج ساله اول المصطفی شد و پایان آن انتهای سال 95 بود والان وارد پنج سال دوم شده ایم و همه برنامه ها بر اساس برنامه پنج ساله دوم پیش خواهد رفت، در مدت این پنج سال مطابق برنامه پنج ساله موفق به انجام برنامه‌های متعدد از جمله این امور شدیم:

تمام مدارس و حوزه های علمیه مربوط به طلاب غیر ایرانی که در داخل و خارج ایران وجود داشتند و دارای مدیریت ها و سیاست های متعدد و متفاوت بودند یکپارچه و تحت یک مدیریت درآمد. مدارس و حوزه‌های متعدد خارج کشور مستقیما به حوزه مرکزی و مادر مرتبط شدند و با تاسیس المصطفی و یکپارچه سازی همه آنها این ارتباط و پیوستگی محقق شد. قبلا از حدود شصت کشور طلبه داشتیم اما الان از صد و سی کشور طلبه داریم و حضور در سی کشور به شصت کشور افزایش یافت و تعداد مراکز به صدها مرکز و موسسه افزایش یافت.

قبل از تأسیس جامعة المصطفی هم سفرهای خارجی داشتم اما بعد از جامعة المصطفی ، برای تأسیس و ارتقاء و پیگیری امورات مدارس و حوزه های علمیه خارج از کشور، سفرهای خارجی به یکی از کارهای اصلی بنده و دوستان تبدیل شد و هم اکنون مراکز گوناگون علمی و حوزه‌های علمیه در سراسر جهان وجود دارد و در حال توسعه و پیشرفت است .

در زمینه آموزش برای پاسخگویی به نیازهای متنوع و متکثر جهان و رعایت استعدادها و علائق طلاب و دانش‌پژوهان در جامعة المصطفی در طرح جامع تحول آموزشی 394 رشته و گرایش در مقاطع گوناگون پیش بینی شده است و بیش از یکصد رشته و گرایش از آن اجرایی شده است و به جرأت می‌توان گفت بخش بزرگی از ذخایر غنی حوزه‌های علمیه در قالب این رشته ها بازسازی شده است.

در حوزه زیرساختها و فعالیتهای پژوهشی طرحها و برنامه های گسترده پایه ریزی شده است، در گذشته دو مجله تولید می شد و الان در جامعة المصطفی(ص) حدود 50 مجله به زبان های گوناگون دنیا و در کشورهای مختلف منتشر می شود. در زمینه تولید آثار قبلا سالی حدود 10 کتاب چاپ می شد، اما از سال 94 هر روز یک کتاب به سی زبان زنده دنیا منتشر می‌شود. 

در زمینه امور فرهنگی نیز برنامه‌های کلان و اسناد مهمی تولید شده است و در زمینه کانون ها و انجمن‌های طلبگی طرح جامعی تهیه و به 300 انجمن و کانون فرهنگی، هنری و علمی طلبگی ارتقا یافت و پس از تأسیس این کانون ها طلبه های غیرایرانی جان تازه ای گرفتند و در قالب این انجمن‌ها مقاله نویسی، کار در فضای مجازی، تولید مجله و... آموزش داده شد و طلاب به صورت کاملا خودجوش مقالات، مجلات، سایت ها و رسانه های بی شماری را تولید کردند که ثمرات آن را در سال‌های آینده در سطح دنیا تجلی خواهد کرد.

در مورد آموزشهای مهارتی و کاربردی سند و طرح جامعی تهیه و بیش از 100 دوره مهارتی و کاربردی هم اکنون اجرا می‌شود.

فعالیت‌های قرآنی نظامی جامع و نوین گسترش یافت و همینطور آموزشهای حدیثی و تبلیغی.آموزش‌های کوتاه مدت در قالب موسسه حکمت رشد قابل توجهی یافت و آثار آن قابل وصف نیست.
 

آموزشهای غیرحضوری و مجازی در قالب « دانشگاه مجازی المصطفی» پایه ریزی و رشته‌های گوناگون و دوره‌های آموزشی و حوزوی متعدد به زبان‌های گوناگون در آن ارائه می‌شود و اکنون بیش از 6000(شش هزار) نفر از 80 ملیت در آن تحصیل می‌کنند.

آموزش مذاهب اسلامی مورد توجه و توسعه یافت و حوزه منابع انسانی و گروه‌های علمی تربیتی رشد قابل توجهی اتفاق افتاده است و نیز تجربه گرانبهایی در تولید اسناد راهبردی و مطالعات بین الملل انباشته شده است و مراکز متعدد پژوهشی و قطب های زبانی متعدد تاسیس شده است.

المصطفی در ترجمه و نشر و نیز تدوین متون و منابع آموزشی و درسی نهادی کاملاً پیشرو و با دستاوردهای ارزنده بشمار می‌آید.
در حوزه فضاها و زیرساختهای سخت افزاری و نرم افزاری و فناوری و توسعه شعب داخل و خارج کشور نیز اقدامات وسیعی انجام پذیرفته است و اکنون مجال شرح آنها نیست.
 

حدود چهل هزار فارغ التحصیل در کشورهای خودشان فعال هستند و حدود چهل هزار نفر طلبه غیرایرانی در جامعةالمصطفی العالمیة در حال تحصیل هستند. فارغ التحصیلان و محصلان هشتاد هزار نفر هستند و همراه خانواده هایشان (که ما یک برنامه وسیع و گسترده ای در جامعة المصطفی(ص) فقط برای خانواده ها داریم) بیش از سیصد هزار نفر هستند و این یعنی اینکه بیش از سیصد هزار نفر مخاطب مستقیم ما هستند که در تمام ابعاد به آنها آموزش داده می شود.

از طریق شبکه جامعة المصطفی(ص) تا کنون چند نفر در سراسر جهان شیعه شده اند؟

با عنایت اهل بیت(ع) از طریق شبکه ی جامعة المصطفی در سطح جهان حدود پنجاه میلیون نفر شیعه شده اند و در یکسری از کشورها که از گذشته شیعه بودند و بسیار ناامید شده بودند و تشیع در آنجا رو به اضمحلال بود و دچار تحریف شده بود دوباره احیا شدند. مثلا مرحوم شیخ احمد قمی حدود چهارصد سال قبل به کشور تایلند رفته و در آنجا پایه ریزی تشیع کرده بودند. نسلی که به وسیله شیخ احمد قمی شیعه شده بودند تا چند سال قبل تعداد زیادی از آنها بودایی و مسیحی شده بودند و کسانی هم شیعه مانده بودند یک تشیع تحریف شده و رو به اضمحلالی داشتند که الان دوباره شیعیان آنجا احیا شدند. ارتباط ما با اهل سنت در انتقال معارف اهل بیت (ع) و گفتمان انقلاب اسلامی به آن ها هم در سطح جهان بسیار تأثیرگذار بوده است.

آیا فقط شیعیان می توانند در جامعة المصطفی(ص) تحصیل کنند؟

 خیر، این گونه نیست. ارائه معارف اهل بیت به شکل گسترده و سامان‌مند و منطقی در جریان است و کسانی هم که شیعه نیستند می توانند در المصطفی تحصیل کنند. این نهاد مرکزی است که معارف و اندیشه های اسلام ناب، قرآن و معارف اهلبیت(ع) را با منطق انقلاب اسلامی آموزش می دهد و حتی کسانی هم که شیعه نیستند می توانند در آن تحصیل کنند. الان در جامعة المصطفی حدود هفت هزار طلبه اهل سنت هستند که آموزش می بینند و این ویژگی اختصاص به المصطفی دارد و دیگر نهادهای جهان اسلام واجد آن نیستند و این از افتخارات ما است که سایرمذاهب را ترغیب به مطالعه در زمینه معارف اهلبیت(ع) می کنیم.

 تمام طلاب جامعة المصطفی(ص) زبان فارسی را هم فرا می گیرند؟

طلاب غیرایرانی که به ایران می آیند زبان فارسی را هم فرا می گیرند و تمام کسانی که تا کنون طلبه جامعة المصطفی بوده اند زبان فارسی را یاد گرفته اند 

و بنا بر اذعان صاحب نظران خدمات المصطفی به زبان و ادب فارسی به مراتب بیشتر است از خدمات همه مراکز علمی و دانشگاهی به گسترش زبان فارسی و بنابر گفته جناب آقای حدادعادل خدمتی که جامعة المصطفی به زبان و ادب فارسی کرده است هیچ نهاد و دانشگاهی نکرده است. کتاب ها ، نرم افزارها ، مجلات ، مقالات بسیار قوی‌ای برای توسعه زبان فارسی تولید شده است.

البته همه دانش‌پژوهان باید زبان عربی را هم فرا بگیرند، در غیر ایران زبان رسمی کشورها و در کنار آن عربی یا فارسی زبان رسمی واحدهای مرتبط با المصطفی است.

شنیده ایم که فارغ التحصیلان جامعة المصطفی در حزب الله لبنان، لشکر فاطمیون و زینبیون که در تحولات منطقه به خصوص در سوریه واقعا خوش درخشیده اند، نقش پررنگی دارند.

تعداد زیادی از رزمندگان لشکر فاطمیون و زینبیون از فارغ التحصیلان ما هستند که به صورت خودجوش و بدون اینکه ما دخالتی بکنیم به این لشکرها پیوسته اند تعداد کثیری از آنها شهید و جانباز شده و تعداد زیادی هم، اکنون در صحنه نبرد هستند. چند وقت قبل که به لبنان رفته بودم از نماز مغرب تا نماز صبح با سید حسن نصر الله پیرامون  مسائل جامعة المصطفی جلسه داشتیم.

 

 

سال 89 که رهبر معظم انقلاب به قم آمدند دیداری با طلاب غیرایرانی داشتند که واقعا جلسه متفاوتی بود، برایمان پیرامون آن جلسه و سایر جلسات جامعة المصطفی با رهبر انقلاب توضیح دهید.
چند ماه قبل از اینکه حضرت آقا به قم بیایند بنده خدمت ایشان رسیدم و عرض کردم که ما تقاضای یک دیدار برای طلاب جامعة المصطفی از حضرتعالی داریم و ایشان هم قبول کردند. زمانی که به قم آمدند قرار شد که این دیدار رسانه ای نشود. چند روزی که به دیدار حضرت آقا مانده بود شور و شعف عجیبی بر طلاب جامعة المصطفی(ص) برای دیدار حضرت آقا حاکم بود و روز دیدار که فرا رسید و خدمت حضرت آقا رسیدند اکثر طلاب خارجی که جمعشان در آن دیدار  چند هزارنفر بود از شدت عشق و علاقه ای که به ایشان داشتند شروع به گریه کردند و اشک شوق ریختند. دیدار واقعا عجیبی بود. شما فکرش را بکنید جلوی رهبر یک کشور حدود صد و سی ملیت حضور پیدا کنند، اشک شوق بریزند و خودشان را فدایی آن رهبر بدانند. در هیچ جای دنیا چنین چیزی وجود ندارد. بعد از دیدار تصمیم مسئولین بر این شد که جلسه رسانه ای شود و از تلویزیون پخش شود که بعد از رسانه ای شدن آن بازخوردهای مثبت فراوانی در جامعه ایجاد شد. بعداز آن دیدار حضرت آقا اعتماد خیلی بیشتری نسبت به کار ما پیدا کردند و در آن موقع به مسئولین فرمودند که هر چه آقای اعرافی می گید بروید جلو.

هر سال هم جمعی از فارغ التحصیلان جامعة المصطفی(ص) که سالانه به ایران می‌آیند با حضرت آقا دیدار دارند، در آخرین دیداری که خدمت ایشان رسیدیم  خدمت حضرت آقا صحبت کوتاهی کردم و در آن به یازده محور و نکته پیرامون جامعة المصطفی(ص) اشاره شد و معظم له  فرمودند راه همین است و همه آنها باید توجه و دنبال شود.
 
 اگر نکته و سخن پایانی دارند بفرمایید:

نکته پایانی و بسیار مهمی که میخواهم عرض کنم این است که تمام این کارهای بزرگی که در جامعة المصطفی صورت گرفته و نتایجی که حاصل شده به برکت آن حرکتی است که امام خمینی (ره) ایجاد کردند، زحمات علما و مراجع معظم تقلید، خون شهدای هشت سال دفاع مقدس و سایر شهیدان جهان اسلام و هم چنین هدایت‌ها و مدیریت عالی و تدبیر رهبر معظم انقلاب باعث بوجود آمدن این حرکت شده است. که اگر اینها نبود کار به جایی نمی رسید. برکات خون شهیدان بی شمار است اما اگر بگوییم جمهوری اسلامی این تعداد شهید و جانباز داده و فقط ثمره اش شده کاری که در جامعة المصطفی(ص) شده که حدود پنجاه میلیون نفر در سراسر جهان شیعه شده اند و پیام اسلام و معارف الهی و اهل بیت‌(ع) در سراسر دنیا منتشر شده است کفایت می کند.

جامعة المصطفی(ص) کاری که توانسته بکند این بوده که حاصل مجاهدتها و دستاوردهای بزرگان و خون شهیدان را به یک سازمان و تشکیلات مستحکم و و برنامه ای تمام عیار تبدیل کرده است تا حداکثر نتیجه حاصل شود و ظرفیتی به هدر نرود.

شایان توجه است که این نهاد نمادی از حوزه پیشرو و انقلابی است و تجارب مهمی در تحول نظامات حوزوی بر اساس اصالت و انعطاف آموزشی پدید آورده است و مسیری را برای پیشبرد معارف الهی و آرمان‌های اسلامی و گفتمان اسلام ناب باز کرده است و امید است همواره این مشعل فروزان باشد.