«گورخواب»ها «نی‌نشین» شدند

شش ماه پیش بود که خبرهایی مبنی بر گورخوابی در جنوب تهران فراگیر شد و به سرعت در رسانه ها و فضای مجازی پیچید، تبدیل «کارتن خوبی» به « گور خوابی» ، زنگ خطر برای افزایش آسیب های اجتماعی را به صدا در آورد و این خبر رسانه های سراسر کشور و حتی رسانه های بین المللی را در نوردید و بر صدر اخبار تکیه زد.

پس از انتشار اخبار، به سرعت دستگاه های مرتبط وارد صحنه شدند و برنامه ریزی هایی صورت گرفت تا این پدیده در جنوب تهران برچیده شود، به سرعت یک سالن مخصوص آقایان در زیر زمینی در «سر آسیاب» ملارد اجاره و امکاناتی از قبیل تخت خواب فراهم شد و یک گرم خانه موقتی برای استفاده گورخواب ها آماده شد، بانوان هم با هماهنگی بهزیستی از ساعت ۱۷ الی ۸ صبح روز بعد در محلی سکنی داده شدند تا «گور خوابی» به تاریخ بپیوندد.

کمپ های دیگری در شهرستان های ملارد، شهریار و قدس تهیه شد و گور خواب ها که به گفته محمد محمودی شاه نشین، نماینده این سه شهرستان در مجلس شورای اسلامی، ۳۰ نفر بیشتر نبودند اسکان داده شدند، وی گفته بود: کل منطقه «باغستان» و «نصیر آباد» توسط نیروی انتظامی از وجود کارتن خوبها و معتادین پا کسازی شد که در مجموع این افراد کمتر از ۳۰ نفر بودند.

رواج «نی نشینی» به جای «گورخوابی»

اعتیاد، فقر و معضل وجود سرپناه از جمله مهمترین عواملی بود که سبب انتخاب «گور» برای زندگی شده بود، اما برخورد سریع مسئولین منطقه مشکل ایجاد شده را تمام کرد، تا همه چیز درباره «گورخوابی» در «نصیر آباد» فراموش شود.

«نصیرآباد» یکی از مناطق شهرستان شهریار است که به دلیل قرار گرفتن در نوار مرزی این شهرستان با شهرستان رباط کریم، جزو مناطق حاشیه ای محسوب شده و فرصت مناسبی برای تجمع معتادین در این منطقه را فراهم کرده است، این استعداد «نصیرآباد» و نیز وجود نیزارهایی در این منطقه، سبب شده است که «گورخواب» ها پس از گذشت ۶ ماه به صورت «نی نشینی» به نصیرآباد باز گردند.

عده ای از این گورخواب ها پس از بیرون آمدن از کمپ ها، به دلیل فقدان سرپناه، مجددا آواره شدند و به نواحی اطراف روی آوردند، عده ای درون ساختمان های متروکه و نیمه کاره، چند نفری در نیزارها و برخی دیگر در محل تجمع زباله ها، هرکس که خانه ای نداشت، باز هم آواره شد.

اقدامات ضربتی در مورد آسیب های اجتماعی نقش مُسکِن  را دارند

یک کارشناس حوزه علوم و آسیب های اجتماعی در این رابطه به خبرنگار مهر گفت: فقدان سرپناهی امن و نیز اعتیاد در کشور، فقر فرهنگی و اقتصادی در برخی خانواده ها، عواملی هستند که بستر و زمینه بروز آوارگی معتادین متجاهر را فراهم می کنند.

حسام احمدی افزود: در حال حاضر مناطق حاشیه شهرها به دلیل برخورداری از محیطی امن برای ارتکاب به جرائم گوناگون، بیشتر از دیگر مناطق شاهد اقبال و استقبال معتادان متجاهر، آواره ها و برخی خلافکاران شود و از این طریق آسیب های اجتماعی را شاهد هستیم.

وی بیان کرد: اقدامات ضربتی، تنها مانند مسکن عمل می کنند، برای مدت کوتاهی آرامش ظاهری می اورند اما اصل مشکل پابرجا است.

این کارشناس حوزه علوم و آسیب های اجتماعی خاطرنشان ساخت: قطعا غفلت از بسیاری از نیازهای عاطفی، اقتصادی، تحصیلی و دیگر نیازهای بشر سبب ایجاد چنین آسیب های اجتماعی می شود و هر از چند گاهی، اتفاقی رسانه ای می افتد که همه را به خود می آورند، بعد هم اقداماتی مُسکِن گونه و در نهایت نیز فراموشی، این چرخه اهمیت دستگاه های ما به پدیده آسیب های اجتماعی است.

پدیده ای به نام «گور خوابی» در نصیر آباد به طور کلی منتفی است

معاون فرهنگی اجتماعی نیروی انتظامی غرب استان تهران در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: نتایج آخرین رصدهایی که ما در هفته گذشته انجام دادیم، نشان داد که ما دیگر گورخوابی در «نصیر آباد» نداریم.

سرهنگ مهدی سرپناه اضافه کرد: افرادی که برخی آن ها را گورخواب معرفی کرده اند، معتادینی هستند که داخل نیزارهای نصیرآباد تجمع می کنند، این افراد اگر نیزار نباشد، در بیشه، جمع می شوند، بیشه نباشد، به سرقت از منازل مردم روی می آورند، به هرحال معتاد در جامعه وجود دارد، اما پدیده ای به نام «گور خوابی» در نصیر آباد به طور کلی منتفی است.

وی با بیان این که نیزارهای حوالی معتادین متجاهر زمینه مناسبی برای اجتماع معتادین متجاهر فراهم کرده است، گفت: چندین طرح جمع آوری معتادین متجاهر در این محل توسط نیروی انتظامی به اجرا در آمده است، اما باید قبول کنیم، جامعه عاری از معتاد نیست و این افراد اماکنی مانند نیزارها را برای تجمع انتخاب می کنند.

سرپناه افزود: وضعیت نصیرآباد و گورخوابی در این منطقه همین است، اگر کسی مستند دیگری دارد، ارائه کند تا ما پیگیری های لازم را انجام دهیم.

۵۷۰ نفر از معتادین منطقه در سال گذشته سامان دهی شدند

معاون سیاسی انتظامی فرمانداری شهریار در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: در بحث سامان دهی معتادین، به خصوص در منطقه نصیرآباد که تجمع معتادین و بحث توزیع و مصرف مواد مخدر بود، با هماهنگی دستگاه قضا و نیروی انتظامی و دیگر دستگاه های ذی ربط اقدامات خوبی انجام گرفت.

ابوطالب فرنیاپور اضافه کرد: هم در بحث پاک سازی منطقه از فروشندگان مواد مخدر در این محل اقدامات خوبی صورت گرفته و بسیاری از این افراد از محل متواری و یا دستگیر شدند، در سال گذشته در قالب طرح سامان دهی بیش از ۵۷۰ نفر از معتادین هم جمع آوری و سامان دهی شدند، که تعدادی از آن ها در کمپ های خود شهریار نگه داری و ۳۰۰ نفر از این افراد به کمپ های ملارد در غرب استان تهران منتقل شدند و تحت درمان اولیه قرار گرفتند.

معاون سیاسی انتظامی فرمانداری شهریار اعتیاد را بحثی فراگیر خواند و گفت: متاسفانه اعتیاد مختص منطقه «نصیر آباد» و شهریار و استان تهران و یا حتی کشور ایران نیست، بیش از ۹۰ درصد این افراد متعلق به «نصیر آباد» نبودند و از اطراف به این منطقه آمده بودند، اما صرف نظر از این که این افراد از کجا آمده بودند، این امر یک آسیب اجتماعی است.

۸۰ درصد «گور خواب» ها در وضعیت قبلی قرار دارند

وی گفت: افرادی که معتاد می شوند و در این چرخه می افتند، تمام کوشش خود را صرف ارضا شدن از طریق مصرف مواد مخدر می کنند، اگر کار داشته باشند، از طریق درآمد کار و اگر کاری نداشته باشند، از طریق فروش اموال دیگران و یا حتی خانواده خود و یا سرقت های خرد سعی در تهیه و مصرف مواد مخدر می کنند.

فرنیاپور به بحث گورخواب ها نیز اشاره کرد و گفت: این گورخواب ها در پی یافتن مکانی دور از انظار مردم برای مصرف مردم بودند و این افراد در پی یافتن یک «آلونک» امن و یا حتی یک «گور» امن و دور از چشم مردم برای مصرف مواد مخدر بود و در حال حاضر که پدیده «گورخوابی» در آن مکان پایان پذیرفته است، این افراد در حال حاضر پراکنده شده و به مکان های دیگر رفته اند، نمی توان ادعا کرد که همه این افراد سالم شده و به زندگی سالم می پردازند.

وی افزود: در خوش بینانه ترین حالت، ۲۰ الی ۳۰ درصد این «گور خواب ها» به جامعه برگشته اند و ۷۰ الی ۸۰ درصد این افراد در همین وضعیت قرار دارند و هر مکان دنج را بیابند برای مصرف مواد مخدر انتخاب می کنند، در حال حاضر نیز گزارشاتی به ما رسیده است، که مجددا عده ای از این افراد از شهرستان های اسلامشهر، بهارستان، رباط کریم و دیگر شهرستان های دیگر به این منطقه می آیند، چرا که منطقه «نصیرآباد» مرز بین این سه شهرستان و شهریار است.

معاون سیاسی انتظامی فرمانداری شهریار افزود: تعدادی از این افراد در نیزارهای منطقه سکنی گزیده و به مصرف مواد مخدر مشغول هستند، که با هماهنگی هایی که با شهرداری صورت گرفته است، نی ها قطع می شوند و جلساتی در این زمینه در تاریخ ۱۴ تیرماه با حضور تمام ادارات مرتبط تشکیل شد و تصمیم گیری شد که علاوه بر جمع آوری معتادین متجاهر و دستگیری توزیع کنندگان مواد مخدر، اداره بهزیستی، واحد «موبایل سنتر» خود را فعال کرده و به افراد معتادی که در سطح جامعه حضور دارند مراجعه کند و با ارائه خدمات خاص مانند غذای گرم، لباس، سرنگ و از این قبیل از انتشار آسیب های آم ها جلوگیری می کنند.

وی افزود: یک واحد «گرم خانه» نیز در «نصیر آباد» را طبق قانون راه اندازی کردیم که این معتادین دیگر به گورها مراجعه نکنند، این واحد طوری است که معتادین در آن جا بخوابند و سرپناهی داشته باشند و غذای گرم مصرف کنند و استحمام کنند، اما بسیاری از این معتادین تمایلی برای حضور در این «گرم خانه» ها ندارند، چرا که گمان می کنند با حضور در این مکان ها تحت کنترل قرار گرفته و دیگر نمی توانند به مصرف مواد مخدر ادامه دهند.

در بحث مبارزه با تکدی گری و گورخوابی نیازمند عزم ملی و مردمی هستیم

فرنیاپور با بیان این که با توجه به وجود سرپناه و آب بهداشتی برای شرب و استحمام، غذا، صبحانه در «گرم خانه» ها دیگر نیازی به حضور این معتادین در گورها، آلونک ها و دیگر اماکن و آلوده کردن اماکن دیگر  نیست، تاکید کرد: خود مردم در بحث گورخواب ها و متکدیان و معتادین باید یک عزم ملی داشته باشند، هر خانواده باید تلاش کند که حداقل خانواده خود را از این آسیب مصون کند، اگر هر خانواده ای تلاش کند که خانواده را مصون کند، می توانیم جامعه ای پاک و سالم داشته باشیم.

وی به فعالیت شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر اشاره کرد و گفت: این شورا با کمیته های مختلف از سال های قبل در سطح غرب استان تهران و شهرستان شهریار فعال بوده است، کمیته مبارزه با توزیع کنندگان مواد مخدر این شورا در سال گذشته جلوی عرضه بیش از ۸ هزار کیلوگرم مواد مخدر را گرفت و با توزیع کنندگان برخورد کرد و عملکرد قابل قبول و موفقی داشته است، کمیته درمان این شورا در قالب کمپ ها، متادون درمانی و نیز انجمن معتادین گمنام را داریم، که خود معتادین به یکدیگر برای درمان این بیماری کمک می کنند.

معاون سیاسی انتظامی فرمانداری شهریار به تشکیل کمیته مشارکت های مردمی با حضور خیرین در شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر شهرستان شهریار اشاره کرد و گفت: یک همایشی در شهریار با حضور خیرین داشتیم، این خیرین به این معتادین و خانواده های آن ها کمک می کنند که بتوانند با این مشکلات مبارزه کنند.

وی گفت: یک کمیته فرهنگی و پیش گیری نیز در شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر شهریار داریم که امسال تمام تلاش ما این است، که این کمیته فعال تر شده و توجه خود را برای انجام کارهای فرهنگی و آگاه سازی و اطلاع رسانی به خانواده در زمینه عواقب مواد مخدر و سوء مصرف مواد معطوف کند و ورودی ها را کاهش دهیم و یک روزی به امید خدا به ورودی صفر برسیم، در آینده جامعه سالمی خواهیم داشت، پیش گیری نیز مباحث زیاد اقتصادی، فرهنگی، محیطی، ژنتیکی و دیگر عوامل داریم و در همه این مباحث نیاز به حضور مردم داریم، هرجا مردم وارد شدند ما موفق بوده ایم.

فرنیاپور افزود: ما بعد از انقلاب شهدای زیادی در مبارزه با مواد مخدر داده ایم، اما همچنان این معضل وجود دارد و این امر نشان می دهد که نیاز به فرهنگ سازی داریم، که اگر مواد مخدر رایگان و در دسترس بود، جوان رغبتی برای مصرف نداشته باشد.

به نظر می رسد در راستای اصلاح برخی آسیب های اجتماعی مانند اعتیاد، که منشاء بسیاری از آسیب های دیگر مانند «گورخوابی» ، «نی نشینی» ، سرقت، طلاق و ... است، در هر منطقه باید با توجه به فرهنگ و آداب و رسوم و سنن مردم منطقه عمل کرد تا بدین ترتیب بتوانیم خروجی مطلوب و بازده عملی و مفیدی داشته باشیم.