آیا تصمیم ملک سلمان برای برکناری بن نایف اقدام غیرمنتظره ای بود؟

به گزارش پایگاه 598 به نقل از تسنیم، ملک سلمان شاه سعودی بامداد امروز در تصمیاتی که از چشم ناظران سیاسی بدور نبود، نایف بن عبدالعزیر ولیعهد سعودی را برکنار و با تعیین فرزندش به ولیعهدی زمینه لازم را برای پادشاهی وی فراهم کرد.

نشریه فارین پالیسی که سابقه‌ای طولانی در تحلیل‌ انتقال قدرت و جنگ بر سر تخت پادشاهی در عربستان دارد، در گزارشی فاش کرد که محمد بن‌سلمان، پسر شاه، وزیر دفاع و جانشین ولیعهد، بزودی شاه خواهد شد زیرا پدرش که دچار زوال عقلی شده است، بزودی به سود او، کناره‌گیری‌اش از قدرت را اعلام خواهد کرد.

همه اقدامات پادشاه عربستان برای به قدرت رساندن پسرش از قبل طراحی شده بود اما این کار به تدریج و به آرامی صورت گرفت که مخالفت های دربار سعودی را به همراه نداشته باشد چرا که محمدبن سلمان تجربه لازم برای اداره کشور را نداشته و طی این مدت شاه سعودی با اختیارات نامحدودی که برای وی در نظر گرفت و واگذاری پست های کلیدی به وی ،  بن سلمان توانست از خود چهره ای مقتدر در عرصه داخلی و خارجی به نمایش بگذارد.

ملک سلمان چند روز پیش هم تصمیماتی اتخاذ کرد که اختیارات «محمد بن نایف» ولیعهد کنونی را محدود و وی را بیش از پیش به حاشیه می برد و در مقابل محمد بن سلمان را بیشتر به تاج و تخت پادشاهی نزدیک کرد.

از جمله این تصمیمات، استقلال دادستانی کل است که براساس آن، ملک سلمان اختیار نظارت بر آن را از محمد بن نایف ولیعهد سلب کرد. پادشاه عربستان بر اساس تصمیم جدید خود، هیئت تحقیق و دادستانی کل این کشور را که تا کنون زیر نظر محمد بن نایف ولیعهد اداره می‌شد، از قوه مجریه یعنی وزارت کشور که در اختیار محمد بن نایف است، جدا کرد تا هیئت دادستانی کل به صورت مستقل عمل کند و مستقیم به پادشاه گزارش دهد اقدامی که از سوی  ناظران سیاسی در چارچوب سناریوی از پیش تعیین شده برای به قدرت رساندن محمد بن سلمان ارزیابی شد.

در واقع این اقدامات با هدف کاستن اختیارات محمد بن نایف ولیعهد سعودی و آماده شدن فضا برای ولیعهدی محمد بن سلمان صورت گرفت. تعیین "سعود المعجب " به جای الشیخ "محمد العبدالله العربینی" به عنوان دادستان کل عربستان و ارتباط مستقیم آن با دفتر پادشاهی را فقط می‌توان در همین چارچوب تجزیه و تحلیل کرد؛ به ویژه این که فرد تعیین شده از شخصیت‌های نزدیک به بن سلمان بود.

دادستان جدید بر اساس اختیارات خود مستقل عمل می کند و به دلیل ارتباط مستقیم وی با شاه می‌تواند همه افراد و شخصیت‌ها را به اتهام فساد و اتهاماتی دیگر به پای میز محاکمه بکشاند، بنابراین می توان گفت که با این تصمیم شخصیت‌های مخالف بن سلمان بیش از بیش هدف این اتهام قرار خواهند گرفت و حذف خواهند شد.

شش ماه قبل هم شاه سعودی با ایجاد "مرکز امنیت ملی" که مستقیما زیر نظر پادشاه  فعالیت می کند و تعیین مدیر جدید برای آن بدون مشورت و رایزنی با محمد بن نایف، بخشی از اختیارات وی را از او سلب کرد. در واقع با اقدامات فوق پادشاه عربستان سعی کرد که همه اختیارات جانشین ولیعهد را محدود و عملا وی سمت تشریفاتی داشته باشد و هیچ قدرتی در تصمیم گیری حاکمیتی نداشت.

البته بحران اخیر این کشور با قطر اختلاف در خاندان حاکم را بیش از بیشی نمایان کرد به طوری که محمد بن نایف در قبال تحولات اخیر سکوت پیشه کرد  و گفته می شود که روابط خوب و قویی که شاهزاده تمیم امیر قطر داشته  در این امر دخیل بوده و برخی از ناظران سیاسی هم  یکی از دلایل کناره گذاشتن وی از صحنه سیاسی را نیز همین مسئله عنوان می کنند .

در واقع  نقش بن نایف به نقش پروتکلی محدود بود که شخصیت های سیاسی را به حضور می پذیرفت یا در مراسمی حضور می یافت ولی نقش تعیین کننده ای در تصمیم گیری ها وسیاست های کلان این کشور نداشت و عملا از صحنه سیاسی کنار گذاشته شد.

این در حالی  است که پادشاه عربستان تمام تلاش خود را برای به قدرت رساندن پسرش به عرصه قدرت به کار بسته و در ماههای اخیرهم پستهای جدیدی را نیز برای فرزندانش در نظر گرفته و جایگاه وی را در درون حاکمیت تقویت کرد.