«خمیر مرغ» هم مثل «روغن پالم» مجاز شد!؟

هفته گذشته خبری با عنوان «استفاده از خمیر مرغ در سوسیس و کالباس آزاد شد» با بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌ها روبه رو شد و تعجب بسیاری از مردم جامعه را برانگیخت.

«خمیر مرغ» چیست؟

طبق تعریف استاندارد ملی ایران خمیر مرغ عبارت است از فرآورده‌ یکنواخت متشکل از گوشت مرغ (گوشتی، تخم‌گذار و مادر) که مناسب برای مصرف انسان است و با استفاده از وسایل مکانیکی از لاشه کامل فاقد پوست و اندرونه و یا استخوان‌های حاوی گوشت مرغ حاصل می‌شود به گونه‌ای که استخوان تحت فشار از گوشت جدا شده و ساختمان فیبر عضلانی از دست رفته یا تغییر می‌کنند.

خمیر مرغ از سال 1960 در جهان تولید شده است و امروزه استفاده از خمیر مرغ به عنوان یکی از مواد اولیه در فرمولاسیون برخی فرآورده‌‌های گوشتی رواج دارد و با توجه به ویژگی‌های تغذیه‌ای و تکنولوژی خوب و قیمت مناسب خمیر مرغ، استفاده از آن در فرمولاسیون فرآورده‌های گوشتی مورد استقبال تولیدکنندگان قرار گرفت.

اما از سوی دیگر اشکالاتی مانند رنگ، طعم و بافت نامطلوب و بار میکروبی بالا آن را به عنوان یک ماده اولیه خام فاسد شدنی و پرخطر تبدیل می‌کند.

 

 آذرماه سال 94 / دیناروند: استفاده از خمیر مرغ ممنوع شد

پس از منتشر شدن اخبار ضد و نقیض در خصوص سلامت برخی خمیرهای استفاده شده در سوسیس و کالباس؛ سرانجام رسول دیناروند که بارها بر ممنوع بودن استفاده از خمیر مرغ تاکید کرده بود، آذرماه سال 94 با اعلام اینکه استفاده از خمیر مرغ به طور کامل منتفی شده است خاطر نشان کرد: تولید کنندگان فرآورده‌های غذایی دیگر اجازه استفاده از استخوان‌ها و مواد زاید مرغ جمع‌آوری شده از مرغ فروشی‌ها را ندارند.

رئیس سازمان غذا و دارو ادامه داد: طبق هماهنگی‌ها با دامپزشکی و سازمان استاندارد، مقرر شد از مرغ کامل در تهیه سوسیس و کالباس استفاده شود.

وی افزود: تولیدکنندگان فرآورده‌های گوشتی موظف شدند مرغ را به طور کامل از کشتارگاه‌های مورد تأیید دامپزشکی تهیه کنند و دیگر نمی‌توانند مانند قبل از استخوان و مواد زائد مرغ در تهیه سوسیس و کالباس استفاده کنند.

احتمال بروز بیماری‌های غیرواگیر با مصرف سوسیس غیراستاندار

محمد هاشمی، متخصص بهداشت عمومی با اشاره به این‌که سوسیس و کالباس به دلیل چربی و نمک بالا مضر هستند درباره شرکت‌های استفاده کننده از خمیر مرغ می‌گوید: معمولاً شرکت‌هایی که زیرزمینی کار می‌کنند و یا اینکه مدت کوتاهی است مشغول به کار هستند و سپس به جای دیگر منتقل می‌شوند به خاطر موقتی بودن و نبود نظارت از خمیر مرغ استفاده می‌کنند. هاشمی در مورد عوارض مصرف جگر مرغ نیز افزود: جگر مرغ می‌تواند سرشار از مواد هضم نشدنی باشد زیرا جگر منبع اصلی دفع سموم موجودات زنده خونگرم است. سوسیس و کالباس بیماری‌های غیرواگیر را در انسان افزایش می‌دهد.

 

خرداد 96/ صالح زاده: استفاده از خمیر مرغ با شرایط خاص آزاد شد

پس از کش و قوس‌های فراوان و گذشت چند سال از ممنوع شدن استفاده از خمیر مرغ، فرهمند صالح‌زاده معاون دفتر نظارت بر بهداشت عمومی سازمان دامپزشکی کشور با اعلام این خبر که استفاده از خمیر مرغ با شرایط خاص ممنوع نیست اظهار کرد: اصلاحیه‌ای‌ درباره استفاده از خمیر مرغ با شرط و شروط خاصی انجام شده است.

وی افزود: این شرایط اکنون به ثبت رسیده است و صنایع تولید سوسیس و کالباس می‌توانند از این امکان استفاده کنند.

معاون دفتر نظارت بر بهداشت عمومی سازمان دامپزشکی کشور ادامه داد: این اصلاحیه در کمیته ملی استاندارد و با حضور مسئولان سازمان دامپزشکی، سازمان غذا و دارو، استاندارد و عوامل دیگر مورد تأیید قرار گرفت تا در مرحله اول با شرایط خاصی امکان استفاده داشته باشند و در مرحله دوم دوباره این شرایط تغییر خواهد کرد.

 پس از انتشار این خبر نیز رئیس سازمان غذا و دارو در اظهار نظری دیگر گفت: توافقی که بین سازمان غذا و دارو، سازمان دامپزشکی و سازمان استاندارد انجام شد، این بود که اجازه داده شود شرکت های تولید کننده سوسیس و کالباس که خود دارای دستگاه جداکننده مکانیکی گوشت مرغ هستند، از این خط برای جدا کردن گوشت مرغ از قطعات استخوان استفاده کنند تا گوشت مرغ را برای تولید فرآورده های سوسیس و کالباس خود به کار ببرند.

«سرنوشت مشترک پالم و خمیر مرغ»

اما شاید بتوان این تصمیم سازمان غذا و دارو را با ماجرای ممنوع و آزاد شدن استفاده از روغن «پالم» مقایسه کرد. به‌طوری‌که پس از کشمکش‌های بسیار میان دستگاه‌های مختلف و اما و اگرهای استفاده از روغن پالم در محصولات لبنی و نگرانی مردم جامعه در عدم خرید لبنیات، در نهایت با نشست مشترکی که میان سازمان استاندارد، سازمان غذا و دارو و برخی از دستگاه‌های مرتبط به این تفاهم رسیدند که از اول مهرماه سال 93 استفاده از روغن پالم و یا هرگونه چربی گیاهی از خط تولید انواع محصولات لبنی خارج شود.

براساس این تصمیم چنانچه واحدهای لبنی در فرآورده‌های تعیین شده خود از روغن پالم استفاده کنند به طور قطع تخلف کرده و پرونده آنها به دادگاه‌ها ارجاع خواهد شد. همچنین وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی هم پروانه ساخت واحدهایی که به صورت غیرمجاز از روغن پالم در فرآورده‌های لبنی استفاده می‌کنند را ابطال می‌کند و سازمان ملی استاندارد نیز در پروانه‌های استاندارد این واحدها تجدیدنظرهای لازم را انجام می‌دهد.

دیری نگذشت که سازمان غذا و دارو ممنوع بودن استفاده از روغن پالم را منتفی دانست، نکته مهم این تصمیم نیز همزمان شدن با صحبت‌های حسن روحانی در این باره است.

رئیس‌جمهور در نشست مشترک مطبوعاتی با «محمد نجیب رزاق» نخست‌وزیر مالزی اعلام کرد که تهران و کوالالامپور مصمم هستند سطح روابط خود را در مرحله نخست به دوره قبل از تحریم‌ها بازگردانند.

روحانی به موضوع روغن پالم که مالزی یکی از صادرکنندگان آن است، اشاره و با بیان اینکه نخست وزیر مالزی اشاره دارند که مالزیایی‌ها از این روغن استفاده و سلامتی آنان نیز خوب است، گفت: برای تبیین ویژگی‌های این روغن از لحاظ سلامتی، ما منتظر سفر هیاتی از طرف مالزی به ایران هستیم.

پس از این موضوع موضع بسیاری از کارشناسان و دولتی‌ها درباره روغن پالم تغییر و حتی برخی آن را مفید دانستند.

موضوعاتی از این دست باعث شباهت سرنوشت «خمیر مرغ» و «روغن پالم» شد. چرایی ماجرای ممنوع و آزاد شدن استفاده از این دو محصولی که به گفته متخصصان تغذیه می‌توانند آسیب‌های جدی به سلامت افراد وارد کنند سوالی است که پاسخ روشنی برای آن داده نشده است؛ هرچند این اما و اگرها ممکن است به ضرر مردم تمام شود و در آخر این سلامتی است که قربانی ندانم‌کاری و کوتاهی مسئولان خواهد شد.