گذشت چند هفته از اعلام این سیاست انتخاباتی دولت، ما را برآن داشت که سری به شعب بانکی بزنیم و در جریان چند و چون پرداخت وام با حساب یارانه قرار بگیریم! اما مراجعه حضوری و تماس با شعب بانک های دولتی و نیمه دولتی که معمولا در اجرای سیاست های دولت ها اولین ها هستند، نشان داد که هنوز هیچ بانکی این سیاست را اجرا نمی کند.
اگر فردی متقاضی دریافت وام 5 میلیونی تومانی با حساب یارانه اش باشد و به بانک ها مراجعه کند با این پاسخ مواجه می شود: "چنین چیزی به ما ابلاغ نشده است".
با این وجود اما روز گذشته خبری به نقل از ولی الله سیف رئیس کل بانک مرکزی در رسانه ها منتشر شد مبنی براینکه بانک ها این طرح را عملیاتی کرده اند؛ سیف درباره ابلاغ دستور العمل پرداخت وام بانکی 5 میلیون تومانی با وثیقه قرار دادن یارانههای دریافتی گفت: بله، دستورالعمل پرداخت این وامها به بدنه بانکی ابلاغ شده است و بانکها در حال عمل هستند.
او ادامه داد: در گذشته کارتهای اعتباری 10 میلیونی، 20 میلیونی و 50 میلیونی صادر میشد؛ در حال حاضر نیز کارتهای اعتباری 5میلیونی نیز میان این کارتها قرار دادهایم که از طریق وثیقه گذاشتن یارانه بتوان پرداخت وام را عملیاتی کرد.
اظهارات رئیس کل بانک مرکزی موجب شد تا خبرنگار تسنیم باردیگر سراغ شعب بانک های دولتی و نیمه دولتی برود تا در جریان اجرای این سیاست قرار بگیرد؛ اما اینبار هم بانک ها همان پاسخ قبلی را تکرار کردند که "چنین چیزی به ما ابلاغ نشده است".
در ابتدا به سراغ بانک ملی رفتیم تا ببینم این بانک که بزرگترین بانک دولتی هم است، به متقاضیان دریافت وام 5 میلیون تومانی چه پاسخی میدهد؛ چند شعبه پی در پی همین پاسخ را تکرار کردند که هنوز بخشنامه ای به دست شان نرسیده است.
یکی از کارمندان بانک ملی هنگام پیگیری این موضوع به ما آدرس بانک رفاه کارگران را داد و گفت: این وام فقط در بانک رفاه پرداخت می شود.
از همین رو ما هم به سراغ بانک رفاه کارگران رفتیم؛ اما در بانک هم همان پاسخ های قبلی را شنیدیم! یکی از کارمندان این بانک به خبرنگار ما گفت: هنوز هیچ اطلاعیه ای برای ما نیامده است. وقتی گفتیم که به ما آدرس شما را داده اند گفت: دروغ گفته اند!
برای اینکه مطمئن شویم وام 5 میلیون تومانی با وثیقه "یارانه" به مردم پرداخت می شود یا خیر به سراغ بانک ملت هم رفتیم؛ اما کارمندان شعب مختلف این بانک هم گفتند "چنین چیزی اعلام نشده است".
یادمان آمد که همان روزهای نخست اعلام طرح انتخاباتی بانک مرکزی، پیامکی از بانک کشاورزی دریافت کردیم مبنی براینکه پرداخت وام با وثیقه حساب یارانه در این بانک آغاز می شود.
همین پیامک بهانه ای شد به شعب کشاورزی مراجعه کنیم؛ اما متاسفانه در این بانک هم چیزی عایدمان نشد جز اینکه جمله تکراری "اعلام نشده است" را بشنویم! یکی از کارمندان این بانک گفت: اگر اعلام کنند، مشکلی وجود ندارد و حتما پرداخت می کنیم.
به سراغ شعب بانک های سپه، صادرات و تجارت هم رفتیم در این شعب هم همان پاسخ قبلی را دریافت کردیم! کارمندان این بانک ها هم گفتند: هنوز هیچ بخشنامه ای برای اجرا به شعب ابلاغ نشده است.
بنظر می رسد بانک ها در اجرای طرح انتخاباتی بانک مرکزی همراه نیستند و برای این کارشان هم دلایل متعددی دارند که مهمترین آن نبود منابع است!
لازم به یادآوری است که مشابه این طرح قبل از دولت روحانی از سوی محمدباقر قالیباف نامزد دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری که بهنفع حجت الاسلام سید ابراهیم رئیسی انصراف داد، اعلام شده بود.
قالیباف در برنامه گفتگوی ویژه خبری با بیان اینکه "ما برنامهای برای ضمانت وامها داریم"، گفت: کسانی که شغل ندارند 250 هزار کارانه یا 150 هزار تومان یارانه را میگیرند، اگر وام تا سقف 15 میلیون داشتند ما خودمان ضمانت اینها را میکنیم و از محل پرداخت یارانهها، قسط وامها را میدهیم، مخصوصاً اینجا جریان هدایت کار باید وجود داشته باشد به این معنی که اگر وام بیشتری خواستند بدهیم اما برای اشتغال. تنها یارانه را برای هزینه جاری ندهیم بلکه یارانه تولید را به توانمندی در صنایع کوچک و خانگی بدهیم، این اصلاح نظام مالی میشود.
ولی چند روزی نگذشت که دولت حسن روحانی که پیشتر طرح کارانه قالیباف را سرقت کرده بود، طرح ضمانت وام یا حساب یارانه را نیز به نام خود کرد. بانک مرکزیِ دولت روحانی در خبری از ابلاغ طرح یاراکارت اعتباری خبر داد و اعلام کرد: با توجه به لزوم افزایش پوشش کارتهای اعتباری در سطح کشور و تسهیل دسترسی اقشار و آحاد مختلف جامعه بهویژه طبقات کمتر برخوردار به خدمات اعتباری نظام بانکی، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در نظر دارد امکان صدور کارتهای اعتباری بهپشتوانه یارانه واریزی به حساب خانوارها را مقرر سازد. کارتهای اعتباری یادشده که موسوم به "یاراکارت اعتباری" است، در نهایت میتواند منتج به افزایش قدرت خرید خانوارها و ارتقای رضایتمندی جامعه از نظام بانکی و کمک به تولید و اشتغال داخلی شود.
بر اساس این طرح، تسهیلات در قالب یاراکارت اعتباری، بهصورت نسیه اقساطی به اشخاص مشمول اعطاء میشود. صدور یاراکارت اعتباری بهپشتوانه حسابهای یارانهای اشخاص مشمول انجام میپذیرد. در این طرح، تسهیلات ضمن انعقاد قرارداد لازمالاجرا و بهپشتوانه وثیقه یارانههای نقدی اعطا شده و بدین ترتیب مشکلات مربوط به تأمین وثایق اشخاص کمدرآمد قابل رفع خواهد بود.
همچنین، بازپرداخت تسهیلات اعطایی بهصورت خودکار از محل حسابهای یارانهای اشخاص انجام میپذیرد و بدین سبب ریسک ناشی از عدمپرداخت اقساط از سوی اشخاص مشمول به حداقل میرسد.
در همین ارتباط البته مدیر اداره مطالعات و مقررات بانکی بانک مرکزی نیز گفته بود: متقاضیان کارتهای اعتباری با ضمانت قرار دادن حسابهای یارانهای، میتوانند از وام استفاده کنند؛ به این معنا که مردم با پشتوانه قرار دادن حسابهای یارانهای خود، حداکثر تا سقف 5 میلیون تومان با عقد مرابحه و امکان بازپرداخت حداکثر 5ساله و سود 18 درصد، وام دریافت کنند که بازپرداخت تسهیلات، بهصورت خودکار از محل یارانههای نقدی از سوی دولت باشد.
وی با اشاره به اینکه مبالغ این وامها، صرفاً برای خرید کالا و خدمات بوده و تراکنشهای مالی برداشت وجه و انتقال وجوه، امکانپذیر نیست؛ تأکید کرده بود: بخشنامه مربوطه در 27 اردیبهشت ماه امسال به شبکه بانکی ابلاغ شده و قابلیت اجرایی دارد.
همانطور که ملاحظه کردید، بانک مرکزی مدعی است که بخشنامه مربوط به طرح مذکور را 27 اردیبهشت ماه به شبکه بانکی ابلاغ کرده است ولی مراجعه و تماس خبرنگار تسنیم به شعب بانکی روایت دیگری را نشان داد.