معیارهای تبلیغات صحیح انتخاباتی ازمنظررهبرانقلاب

سعی کنید این حرکت زیبا و این حرکت عظیم مردمی را - که حقیقتاً یک آزمایش بزرگ مردمی و ملی و اسلامی است - با همان نزاهت و طهارت و پاکیزگی که مطلوب اسلام است، پیش ببرید.

. صرف هزینه متعارف و دوری از اسراف

«در تبلیغات انتخابات ... مراقبت شود که مخارج بیش از متعارف و زیادی و اسرافگونه انجام نگیرد. ... مسئولان در هرجا که هستند، باید کاری کنند که این ارتباط و علقه با مردم و این پیوند و این اعتماد، حفظ شود و ولایت به معنای حقیقی کلمه - که اسلام آن را خواسته است - تحقّق پیدا کند. این که باشد، همه سلاحهای دشمن، به کلّی کُند خواهد بود. همه سلاحهای دشمن، در مقابل نظام الهی و قرآنی جمهوری اسلامی، کُند است. دشمن، بی خود خودش را زحمت و دردسر می دهد. هر کاری بکنند، با نظامی مردمی که راهی را انتخاب کرده است و آن را آگاهانه و بااراده و باهمت طی می کند، هیچ کاری نمی توانند بکنند.»[1]

«تبلیغات پُرخرج هم نکنند. یکی از کارهایی که بنده - چه در تبلیغات انتخابات مجلس و چه در انتخابات ریاست جمهوری- همیشه نگران آن هستم، این است. نه خودشان تبلیغات پُرخرج کنند، نه به طرفدارانشان اجازه دهند. بعضی افراد ممکن است بگویند به ما ربطی ندارد؛ این کار پُرخرج را دیگران میکنند. شما بگویید نکنند. ... چه نیازی هست که برای تبلیغات گوناگونِ رنگینی که بعضی جاها میکنند، پول زیادی مصرف شود که احیاناً بعضی افراد هم نتوانند خودشان آن خرج را کنند و مجبور باشند از کسانی بگیرند و خدای نکرده وامدار شوند؟»[2]

«در این تبلیغات، خرج و اسراف هم نشود. بنده گمان می‌کنم اگر کسی‌ برای‌ خدا از اسراف در تبلیغات و کارهای‌ ناباب اجتناب کرد، خدای‌ متعال به او کمک خواهد کرد و او را در مقصودی‌ که دارد، موفّق خواهد گرداند.»[3]

2. حفظ فضای اخلاقی در تبلیغات و جلوگیری از بروز فضای کدورت بین مردم

«سعی کنید این حرکت زیبا و این حرکت عظیم مردمی را - که حقیقتاً یک آزمایش بزرگ مردمی و ملی و اسلامی است - با همان نزاهت و طهارت و پاکیزگیای که مطلوب اسلام است، پیش ببرید. البته متن و عموم مردم عزیز کشور ما همین طورند. سعی کنید کدورت ایجاد نشود. مسابقه انتخاباتی، ضمن این که یکی از جدّیترین کارهای یک ملت است و به هیچ وجه جنبه شوخی و بازی در آن نیست و بسیار جدّی است؛ اما شبیه مسابقات ورزشی است. در مسابقات ورزشی همه تلاش می کنند، اما کسانی که اهل اخلاق و اهل فهمند، این تلاش را با کارهای زشت و نامناسب همراه نمیکنند. البته من مردم خودمان را عرض می کنم، والّا بعضی از ملتهای دیگر - مثل انگلیسیها- هستند که مسابقات فوتبال را هم به کُشت و کشتار تبدیل می کنند! ما به آنها کاری نداریم. ملت ما اهل اخلاق و معنویّت و عاطفه است. نگذارید که فضای انتخاباتی، فضای کدورت شود. هر کدام از نامزدها و طرفدارانشان، برای خودشان تبلیغ کنند، اما دوستان و هم میهنان و برادرانشان را که احیاناً از نامزد دیگری حمایت می کنند، زخمخورده و رنج دیده و از خودشان مکدّر نکنند. به این نکته توجّه کنید. این، خیلی مهمّ است.»

«انتخابات باید در فضای آرام و با صفا انجام گیرد و دور از تشنّج و درگیری و فضای نفرت باشد. بدیهی است که در همه جا نامزدهای گوناگونی با آراء و عقاید و سلایق مختلفی هستند و مردم هم نگاه می کنند و ان شاءاللّه با شناسایی و با تدبّر انتخاب می کنند و رأی خواهند داد. این کار باید در فضای آرام انجام گیرد. این افتخار ماست. ... فضای خشونت سیاسی و تشنّج سیاسی و نفرت، به حال انتخابات مضرّ است. یک عدّه را از عرصه حضور در انتخابات بیزار می کند؛ یک عدّه را دچار تردید مینماید، دلها را میمیراند و امیدها را میکاهد.»[4]

3. لزوم احتراز از رفتارهای خلاف شرع و عرف اسلامی در تبلیغات

«البته در گوشه و کنار حرفهایی شنیده می شود که قدری مایه خلاف توقّع است. این را هم همه توجّه کنند که بعضی از کارها مربوط به خودیها نیست؛ مربوط به دشمن است. راه انداختن کاروان شادی در عصر عاشورا، مربوط به مردم انقلابی و مسلمان نیست. این کار دشمن است. گیرم که عکس یک نامزد انتخاباتی را هم به دست بگیرند؛ این حیله آنهاست. نباید هیچ کس از نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری را متّهم کرد که شما از آنها خبر داشتید و آنها طرفدار شمایند. نخیر؛ آنها چه طرفداری از کسانی دارند که اهل دین و معنویّت و این چیزها هستند. ربطی ندارد. شاید خود آن فریب خوردههایی هم که در خیابانها سوار بر اتوبوس شدند و آن مناظر زشت را راه انداختند، ندانند که قضیه چیست. دستی آنها را حرکت می دهد، برای این که فضا را خراب کند؛ برای این که مردم را ناراحت کند؛ برای این که انتخابات را در نظر متدیّنان یک کار نامناسب جلوه دهد و چهره ها را خراب کند. البته مسئولان باید بگردند و آن دست پنهان را پیدا کنند. ... صحبت سر اینها نیست؛ صحبت سر غفلتهایی است که ممکن است خدای نکرده گاهی از خودیها سر بزند. بعضیها را متّهم کنند و بعضیها را مورد اهانت قرار دهند. این کار درست نیست. البته تبلیغات منطقی و معقول و با استدلال، اشکالی ندارد؛ لیکن نباید فضا را خراب و مکدّر کرد.»[5]

4. احتراز از تخریب کاندیداهای رقیب

«به همة برادران و خواهران و همة ملت عزیز ایران سفارش می‏کنم که فضای انتخابات را، هم گرم و هم سالم نگه دارند. کسانی که به یک نامزد انتخاباتی علاقه‏مندند، مراقب باشند به خاطر علاقة به او، نامزد دیگر را تخریب نکنند؛ این بین مردم اختلاف و نقار ایجاد می‏کند؛ علاوه بر این‏که تخریب اساساً کار درستی نیست و فایده‌ای هم ندارد. کسی که با تخریب یک نامزد انتخاباتی می‏خواهد آراء او را کم کند، به مقصود خودش دست پیدا نمی‏کند؛ هم یک کار غلط و خلاف منطق و در موارد بسیاری خلاف شرع انجام می‏گیرد، هم فایده‌ای گیر او نمی‏آید. فضا را سالم نگه دارید. شما از نامزدِ خودتان حمایت کنید، دیگران هم از نامزدِ خودشان حمایت کنند و به او رأی دهند.»[6]

«در شروع انتخابات، بخصوص در تبلیغات، هر کسی‌ و هر جمعیتی‌ گزینهای‌ دارند؛ کسی‌ را می‌خواهند انتخاب کنند و او را بر دیگران ترجیح می‌دهند. این جا، جای‌ خطرناکی‌ است و میدانی‌ است برای‌ این که خدای‌ نکرده صفات بد در انسان بروز پیدا کند. این، خطری‌ در راه انتخابات است که یک تجربه بزرگ محسوب می‌شود. همه با همّت؛ اما با حسن خلق و روشنبینی‌ و امید و روی‌ خوش و دل خوش با این قضیه مواجه شوند.»[7]

«نکته ای که در باب انتخابات عرض می کنم، این است که فضای انتخابات باید سالم باشد. نباید عدّهای با قلم و بیان و مطبوعات و عدّه ای هم با ابراز مخالفت با فلانی یا طرفداری از این نامزد یا آن نامزد، فضا را آلوده کنند. کسانی که به اسلام احترام میگذارند، کسانی که قدر و ارزش جمهوری اسلامی را ارج مینهند، کسانی که از ما حرفشنوی دارند، در هر جای کشور هستند، از همین اوّل کار مراقب باشند. کارشکنی نسبت به دیگران، لجنپراکنی علیه این نامزد یا آن نامزد، بدگویی کردن و افشاگریهای بی پایه و اساس نسبت به اشخاص، همه اینها کارهای ممنوع و ضدّ ارزش و خلاف مشی جمهوری اسلامی و خلاف حق است. از این کارها اجتناب کنند.»[8]

«از طرف علاقهمندان به نامزدهای‌ انتخاباتی‌ گوناگون، بداخلاقیهای‌ انتخاباتی‌، شایستة‌ ملت ما نیست؛ تهمت زدن آدمهای‌ مؤمن را، مصونیتدار از لحاظ اسلامی‌ و شرعی‌ را؛ در معرض هتک آبرو قرار دادن در شبنامهها، در مطبوعات، در پایگاههای‌ اینترنتی‌ و غیره، اینها اصلاً مصلحت نیست. من به طور جد از همة‌ کسانی‌ که نسبت به نامزدهای‌ مختلف علاقهمندی‌ای‌ دارند، درخواست میکنم، اصرار میکنم که این علاقهمندی‌ خودتان را از راه تخریب دیگران، اهانت به دیگران، متهم کردن دیگران نشان ندهید. هر چه میخواهید از نامزد مورد علاقة‌ خودتان تمجید کنید، تعریف کنید؛ اما دیگران را تخریب نکنید. این علامت بدی‌ است. بعضی‌ جاها در دنیا معمول است اسرار خانوادگی‌ یکدیگر را برملا میکنند، عکسهای‌ پنهانی‌ از هم میگیرند، افشا میکنند. خوب، همانهایی‌ هستند که وقتی‌ هم رفتند مجلس – دیدهاید در تلویزیون- سر یک مسئلهای‌ می‌افتند به جان هم، با مشت و لگد با هم رفتار میکنند! اینکه امتیاز برای‌ نماینده نیست. آنچه که در مورد انتخابات باید به یاد مردم عزیز ما باشد، آماده شدن برای‌ حضور همه جانبه و گسترده در انتخابات و کوشش کردن برای‌ شناسائی‌ِ اصلح و مراعات کردن رفتارهای‌ انتخاباتی‌ است.»[9]

5. احتراز از روشهای ناصحیح تبلیغاتی غربی

«فضای انتخابات، باید فضای سالمی باشد؛ فضای تبلیغات، باید با فضای پروپاگانداهای معمول دنیا تفاوت داشته باشد. فشار تبلیغات توخالی در کشورهای به اصطلاح دمکراتیک امروز در دنیا، دمکراسی، یک دمکراسی حقیقی نیست؛ زیرا فشار تبلیغات پُر زرق و برق توخالی، با سخنان فریب آمیز، آن چنان بر ذهن مردم سنگینی میکند، که امکان انتخاب درست را به مردم نمیدهد؛ نمیگذارند مردم فکر کنند. هر کس که مقداری از کارهای انتخاباتی کشورهای به اصطلاح دمکراتیک را مشاهده کرده باشد، این معنا برایش واضح است. حرفهایی که میزنند، وعدههایی که میدهند، قیافههایی که میگیرند، تملقهایی که از بعضی از قشرها یا گروهها میگویند، ارتباطهایی که با جناحهای خاصی برقرار میکنند تا نظر آنها را جلب بکنند، اینها کارهای سالمی نیست؛ کارهایی است که وقتی در یک مجموعة مردمی انجام گرفت، فضا را مسموم میکند و قدرت فکر کردن به آنها نمیدهد.»[10]

«ممکن است در دوران انتخابات، گوشه و کنار برای منحرف کردن افکار و آراء، و برای بد جلوه دادن حقایق، و برای کشاندن انتخابات در مجراهای رایج بین غربیها -که با پول و با تبلیغات پولی و با خریدن افراد ضعافالنفوس و امثال اینها، رأیی را برای کسی، برای جناحی، برای گروه و حزبی درست میکنند؛ که این در خیلی از کشورهای دنیا معمول است - کارهای تبلیغاتی و بعضی وسوسهها انجام بگیرد؛ اینها نباید باشد.»[11]

«تفاوت دیگر دمکراسیهای رایج دنیا با نظام مردمسالاری دینی این است که در مردمسالاری دینی کارهای رایجِ دنیا و اسرافها و تبلیغات پر خرج مطلقاً نباید انجام گیرد. ما در همین سیستان و بلوچستان هزاران جوان را با استعدادهای خوب و قابل رشد و قابل استفاده برای اداره کشور مشاهده میکنیم که اینها در یک جا معطّل و منتظر یک وسیله جزئی ماندهاند برای اینکه بتوانند کار خود را دنبال کنند؛ آن گاه عدّهای بیایند میلیاردها صرف تبلیغات کنند برای این که نظر مردم را به سمت خود جلب نمایند؛ آن هم با روشهای بعضاً غلط و بعضاً خلاف شرع ... رعایت ضوابط در همه بخشها و زمینهها یک امر لازم است و باید با دقّت و به طور کامل مراعات شود.»[12]

6. دوری از تبلیغات دروغین و نیرنگآمیز و دادن وعدههای غیرعملی

«من از نامزدهای‌ انتخاباتی‌ خواهش می‌کنم در تبلیغات، حرفهای‌ واقعی‌ بزنند و کارهایی‌ که میتوانند انجام دهند و آنچه واقعاً عقیدهشان هست، آن را به مردم بگویند. مردم را آزاد بگذارند تا هرکس را خواستند، انتخاب کنند.»[13]

«تبلیغ، صحیح و حق است؛ اما با معنای واقعی کلمه، با حفظ حدود شرعی کلمه، به دور از فریب، به دور از کارهای دروغین و نمایشی، به دور از متهم کردن این و آن.»[14]

«البته مردم توجه باید داشته باشند که تبلیغات رنگین و متنوع ملاک نیست؛ وعدههای‌ غیر عملی‌ ملاک نیست. من با خودِ نمایندههای‌ محترم در دورههای‌ مختلف وقتی‌ مواجه شدم، به اینها گفتم: آقایان و خانمهای‌ نماینده! وظیفة‌ نماینده این نیست که وعدة‌ عمرانی‌ و فلان پروژه، فلان کار را در منطقة‌ انتخابی‌ خود به مردم بدهد؛ اینها کار اجرائی‌ است، کار دولت است. وظیفة‌ نماینده این است که بتواند قانون مورد نیاز کشور را پیدا کند، آن قانون را جعل کند ... وعدههای‌ غیر عملی‌ دادن، وعدههای‌ بزرگ دادن، اینها ملاک نیست.»[15]

7. پرهیز از تشنّج و جنجال سیاسی و جناحی

«فضای خشونت سیاسی و تشنّج سیاسی و نفرت، به حال انتخابات مضرّ است. یک عدّه را از عرصه حضور در انتخابات بیزار می کند؛ یک عدّه را دچار تردید مینماید، دلها را میمیراند و امیدها را میکاهد. من میبینم متأسفانه بعضیها با اظهارات خود در برخی از این نوشتجاتی که منتشر میشود، سعی میکنند فضای نفرت را بر جامعه حاکم کنند. این یکی به جناح چپ بد میگوید، آن یکی به جناح راست بد میگوید؛ اینها کجا میروند؟! کجا میروید و چه میخواهید؟! چیست این تعبیراتی که ساختهاند و غالباً هم اینها را دشمن در دهانشان گذاشته و پرتاب کرده و یک عدّه آدم غافل - حالا نمیگوییم مغرض؛ اما بعضیشان هم قطعاً مغرضند- همینها را گرفتهاند و مرتّب لب میجنبانند و این حرفها را تکرار میکنند؟! چپ و راست چیست؟! این ملت، ملت مسلمان و مؤمن و یکپارچهای است. آحاد این ملت، با هم این انقلاب را به وجود آوردند؛ با هم ... این نظام را حفظ کردند؛ با هم یک خطر بزرگ را در طول هشت سال جنگی که بر ما تحمیل شده بود، دفع کردند. بنابراین ملت با هَمَند؛ این دیوارکشیها چیست؟! یک عدّه با نامی در گوشهای، یک عدّه با نامی دیگر در گوشه دیگری، همین طور مردم را تکّهتکّه میکنند. البته مردم هم نشان دادهاند که به این حرفها اعتنایی ندارند؛ این هم معلوم است. مردم راه خودشان را میروند، کار خودشان را میکنند؛ حالا هم آنها بروند و کار خودشان را بکنند. باید فضا، فضای آرامی باشد.»[16]

«آن کسانی‌ هم که دستی‌ در تبلیغات دارند، فضای‌ سیاسی‌ کشور را آشفته نکنند؛ بدگویی‌ از این، اهانت به آن، معارضة جناحهای‌ سیاسی‌ با هم. مردم چه تقصیری‌ کردهاند که بایستی‌ ذهن آنها به خاطر انگیزههای‌ مختلف سیاسی‌ِ اشخاص و گروهها و جناحها و مجموعهها، آشفته و مغشوش شود. اینها بگذارند فضای‌ انتخابات سالم باشد.»[17]

منبع: سایت شورای محترم نگهبان

-------------------------------------------------------------------------------

[1]. بیانات در دیدار مسئولان و کارگزاران نظام جمهوری اسلامی ایران به مناسبت عید سعید غدیر- 06/02/1376

[2]. بیانات در خطبههای نماز جمعة تهران- 28/2/1380

[3]. بیانات در خطبههای‌ نمازجمعه تهران- 29/11/1382

[4]. بیانات در دیدار کارگزاران حج- 26/11/1378

[5]. بیانات در دیدار خانوادههای معظّم اسرا و مفقودان جنگ تحمیلی- 31/02/1376

[6]. بیانات در مراسم شانزدهمین سالگرد ارتحال امام خمینی (ره)- 14/03/1384

[7]. پیام نوروزی‌ به مناسبت آغاز سال 1376

[8]. بیانات در جمع کثیری از مردم استان گیلان در استادیوم شهید عضدی شهرستان رشت- 11/02/1380

[9]. بیانات در اجتماع بزرگ مردم یزد- 12/10/1386

[10]. بیانات در دیدار با وزیر و مسئولان وزارت کشور و استانداران- 27/09/1370