ارسال ماهواره زلزله شناسی ایرانی به فضا

مهر، دکتر مهدی زارع با اشاره به جزئیات اجرای این پروژه گفت: یکی از زمینه های فعالیت سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران طراحی و ساخت ماهواره است. در این راستا از 2 سال قبل این سازمان مذاکراتی با پژوهشگاه زلزله شناسی در زمینه ساخت ماهواره های زلزله شناسی آغاز کرد.

معاون پژوهشی پژوهشگاه زلزله شناسی و مهندسی زلزله، اظهار داشت: به دنبال برگزاری جلسات مذاکره 2 کارگاه تخصصی در زمینه طراحی و ساخت ماهواره برای مقاصد زلزله شناسی و پیش بینی زلزله برگزار شد و در آن جنبه های مختلف کاربردهای ماهواره های زلزله شناسی و جنبه های فنی آن بررسی شد.
 
وی با بیان اینکه از ماهواره های زلزله شناسی انتظار می رود که محققان را در رصد زمین لرزه ها، سنجش تغییرات سطح زمین و پیش بینی زلزله یاری کند، خاطرنشان کرد: با ارائه مستندات جنبه های مختلف ماهواره زلزله شناسی از سوی سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی و پژوهشگاه مهندسی زلزله شناسی پروپوزال مشترکی تهیه کردیم.
 
زارع با اشاره به وضعیت سایر کشورها در استفاده از ماهواره های زلزله شناسی، خاطر نشان کرد: در سال 2004 فرانسه ماهواره زلزله شناسی را برای اهداف پیش بینی زلزله به فضا فرستاد و چین در سال 2009 ماهواره ای برای مقاصد زلزله شناسی و رصد زلزله به فضا ارسال کرد.
 
وی هدف ایران را از ارسال ماهواره زلزله شناسی به فضا، پیش بینی و رصد زلزله عنوان کرد و یادآور شد: ایران سابقه طراحی و ساخت انواع ماهواره را دارد و آن چیزی که در ماهواره های زلزله شناسی اهمیت دارد تکنولوژی است که برای سنسورهای زلزله شناسی به کار می رود. این سنسورها باید به گونه ای طراحی و ساخته شوند که قادر به پیش بینی زلزله و رصد آن باشند.
 
زارع با تاکید بر اینکه طراحی و ساخت این ماهواره تاکنون عملیاتی نشده است، ادامه داد: وزارت علوم، تحقیقات و فناوری قول حمایت از این پروژه را داده است که در صورت موافقت قطعی و اعمال حمایت های مورد نیاز اجرایی می شود.

وضعیت زلزله های کشور

معاون پژوهشی پژوهشگاه زلزله شناسی و مهندسی زلزله، با اشاره به وضعیت لرزه خیزی کشور، اضافه کرد: در یک ماه اخیر در محدوده شمال، مرکز و اطراف تهران بیش از 60 زلزله ثبت شده است. از چهارشنبه 26 بهمن تا روز شنبه 29 بهمن در منطقه دماوند زلزله هایی با بزرگای  4.6، 3.4 و 3.1 ریشتر رخ داده است.
 
وی با تاکید بر اینکه زمین لرزه های منطقه دماوند مربوط به گسل فعال در این منطقه است، گفت: لرزه های آتشفشانی از زمین لرزه های تکنوتیکی متفاوت است و زلزله شناسان قادر به شناسایی لرزه های آتشفشانی از زمین لرزه های تکنوتیکی و ناشی از گسل های فعال هستند.

زارع با بیان اینکه با امکانات لرزه نگاری موجود امکان ثبت زلزله های کمتر از 4 ریشتر با دقت بالاتر در بخشهایی از کشور فراهم شده است، اظهار داشت: با استفاده از ماهواره های زلزله شناسی امکان رصد کامل زمین لرزه ها با دقت فراهم می شود.
 
سازمان پژوهشهای صنعتی ایران و پژوهشگاه زلزله شناسی و مهندسی زلزله اقدام به طراحی و ساخت ماهواره زلزله شناسی کشور با نام "آیات" کردند. این ماهواره با هدف شناسایی سیگنال هایی که قبل و بعد از وقوع زلزله از کره زمین متصاعد می شود، با وزن 50 تا 70 کیلوگرم طراحی می شود که در ارتفاع پایین قرار خواهد گرفت.
 
ماهواره آیات به گونه ای طراحی می شود که با پردازش اغتشاشات ایجاد شده قبل و بعد از وقوع زمین لرزه سهم عمده ای در پیش بینی زلزله خواهد داشت. علاوه بر این، این ماهواره قادر خواهد بود که پیش نشانگرهای زلزله را در سطح وسیعی از زمین آشکارسازی و اندازه گیری می کند.