شوی وزیر نفت برای افتتاح صوری بزرگترین پالایشگاه بنزین‌سازی ایران

هرچند بهره برداری از واحد تقطیر فاز اول پالایشگاه ستاره خلیج فارس امیدها برای راه اندازی کامل فاز اول این پالایشگاه در آینده نزدیک را افزایش داده است ولی همچنان بسیاری از کارشناسان، امید چندانی به تحقق وعده وزارت نفت مبنی بر راه اندازی کامل فاز اول پالایشگاه ستاره خلیج فارس تا پایان امسال ندارند و احتمال زیادی می دهند که این موضوع به ماه های پایانی دولت یازدهم (نیمه اول سال 96) موکول گردد. حتی به نظر می رسد حضور معاون اول رئیس جمهور در مراسم بهره برداری از واحد تقطیر فاز اول پالایشگاه ستارهخلیج فارس و پوشش وسیع رسانه ای برای این مراسم هم بی ارتباط با این قضیه نباشد بخصوص آنکه توجه داشته باشیم که راه اندازی یکی از واحدهای فاز اول پالایشگاه ستاره خلیج فارس اصولا اتفاق چندان مهمی محسوب نمی شود زیرا:

اولا: کارشناسان صنعت پالایش به خوبی می‌دانند که وقتی نفت خام یا میعانات گازی با ورود به برج تقطیر یک پالایشگاه به محصولات قابل استفاده‌ای نظیر نفتا، گازوئیل و نفت سفید تفکیک می‌شود، لازم است که فرآورده‌های  مذکور هر کدام به واحدهای شیرین سازی وارد شوند تا درصد گوگرد آنها کاهش یابد و اصطلاحا از حالت ترش غیر قابل مصرف به حالت شیرین و مصرف‌پذیر تبدیل شوند. در حالی که هیچ یک از واحدهای شیرین سازی این پالایشگاه هنوز آماده نشده است و بنا بر اظهارات مدیران پالایشگاه ستاره خلیج فارس در مصاحبه با یکی از برنامه های رادیو اقتصاد، این اتفاق تا پایان آبان ماه رخ خواهد داد.

ثانیا: با راه اندازی هر سه فاز پالایشگاه ستاره خلیج فارس روزانه 360 هزار بشکه میعانات گازی فرآورش می شود و ۳۶ میلیون لیتر در روز بنزین و 14 میلیون لیتر در روز گازوئیل تولید خواهد شد. اهمیت اصلی این پروژه ملی تولید این حجم بالای بنزین است که معادل 60 درصد کل بنزین تولید شده در 9 پالایشگاه موجود کشور می باشد. در واقع، با راه اندازی کامل فاز اول این پالایشگاه واردات بنزین کشور قطع خواهد شد و با راه اندازی فازهای دوم و سوم آن هم ایران به یکی از بزرگترین صادرکنندگان بنزین در منطقه تبدیل می شود. راه اندازی کامل فاز اول پالایشگاه ستاره خلیج فارس معطل تکمیل و بهره برداری از واحد بنزین سازی این فاز پالایشگاه است و نه راه اندازی واحد تقطیر آن.

در واقع، هنوز نمی توان با قطعیت از بهره برداری از فاز اول پالایشگاه ستاره خلیج فارس در پایان امسال سخن گفت و این در حالی است که از تابستان 93 تاکنون، وزیر نفت و مدیران ارشد این وزارتخانه و مسئولین این پالایشگاه بارها و بارها وعده افتتاح فاز اول این پالایشگاه را داده اند، وعده ایی که ابتدا قرار بود در نیمه اول 94 محقق شود ولی به مرور به نیمه دوم 94، نیمه اول امسال و اخیرا نیمه دوم امسال موکول شده است. تاخیر مکرری کهبه گفته محمود شیری، مدیرعامل سابق شرکت تاپیکو (سهامدار اصلی این پالایشگاه) خسارتی روزانه 20 تا 30 میلیون یورویی به اقتصاد کشور تحمیلمی کند.

 تجربه تلخ مدیریت پروژه صنعت نفت در دولت احمدی نژاد و روحانی!

در حالی تاخیر مکرر در بهره برداری این طرح ملی و استراتژیک در دولت یازدهم رخ داده است و موجب شده است تا پالایشگاه ستاره خلیج فارس همچنان «ستاره ای دور از دسترس» باشد و حتی برخی رسانه ها به این طرح ملی لقب «ستاره وعده ها» را بدهند که:

 اولا: زنگنه در مردادماه 92، «تلاش برای فعال کردن و به نتیجه رساندن مرحله به مرحله پالایشگاه ستاره خلیج فارس» را جزو برنامه های کوتاه مدت خود برای اداره وزارت نفت به مجلس قرار داده بود.

ثانیا، وزیر نفت در جلسه تودیع و معارفه مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران در تاریخ 27 مهرماه 92، ضمن انتقاد از وضعیت این پروژه، از آن به عنوان «تجربه تلخ مدیریت پروژه صنعت نفت» یاد کرده بود. همچنین زنگنه پس از بازدید از پالایشگاه ستاره خلیج فارس در تاریخ 7 اسفندماه 92، وضعیت این پروژه را نشان دهنده «اغتشاش مدیریتی» خوانده بود و ضمن تاکید بر اینکه درصد پیشرفت این پروژه متناسب با هزینه های انجام شده در این زمینه نیست و کارفرمای پروژه {یعنی وزارت نفت} مقصر اصلی نافرجامی آن است، پیشرفت کنونی آن را «مایه شرمساری» خوانده بود.

بر همین اساس انتظار می‌رفت که وزارت نفت دولت تدبیر و امید بتواند روند اجرایی این طرح را فعالتر کند، اما در عمل علی‌رغم این انتقادات شدید نسبت به روند کند پیشرفت این پروژه در دولت قبل و همچنین آگاهی از اهمیت فراوان راه اندازی آن، روند تکمیل‌ پالایشگاه ستاره خلیج فارس با همان سرعت قبلی و حتی کندتر از آن، در سه سال و نیم اخیر ادامه یافته است و هنوز حتی یک فاز از این پالایشگاه نیز به بهره برداری نرسیده است. براساس آمارهای موجود این طرح از پیشرفت حدود 70 درصدی در پایان دولت دهم (نیمه اول سال 92) به پیشرفت 87 درصدی در پایان شهریور ماه امسال رسیده است. در واقع، متوسط پیشرفت پروژه از سالانه 10 درصد در دولت احمدی نژاد به سالانه 6 درصد در دولت روحانی افت کرده است!

فقط چند ماهی به پایان جدیدترین وعده مدیران ارشد وزارت نفت برای افتتاح فاز اول پالایشگاه ستاره خلیج فارس باقی مانده است و همه به غیر از دلالان واردات بنزین برای تحقق هر چه سریعتر این وعده زنگنه و همکارانش روزشماری می کنند؛ وعده ای که تحقق آن گام بزرگ دولت در راستای اجرای اقتصاد مقاومتی محسوب می شود و موجب درج نمره درخشانی در کارنامه دولت یازدهم و بخصوص وزارت نفت خواهد شد.