رضوی: بی‌مهری‌ها به «سیانور» بیشتر از حد یک فیلم بود

به گزارش پایگاه 598 به نقل از تسنیم، فیلم سینمایی «سیانور» به کارگردانی بهروز شعیبی از هفته گذشته روی پرده سینماهای کشور رفته است. جدیدترین ساخته شعیبی که خود بازیگر نقش اصلی آن هم هست، توانست در زمانی کوتاه و علی‌رغم ظرفیت محدودی که تا کنون برای اکران در اختیار آن قرار گرفته، مورد توجه مخاطبان قرار بگیرد و به سانس‌های فوق العاده برسد.

داستان این فیلم به ماجرای فعالیت‌های گروه‌های سیاسی و مبارز علیه نظام شاهنشاهی است که در برهه‌ای از دهه 50 می‌گذرد. «سیانور» روایت زندگی عاشقانه یک زوج است که در آن دوره زمانی به تصویر کشیده می‌شود. این فیلم به بخش‌هایی از زندگی شهید مجید شریف واقفی و فعالیت او در سازمان مجاهدین خلق و ترور گروهی از آدم‌های این سازمان می‌پردازد.  نشست نقد و بررسی این فیلم که علی رغم ساخت فوق العاده خود با مهری قابل توجهی در جشنواره‌های کشور مواجه شد، روز گذشته برگزار شد. بخشی‌هایی از صحبت‌های عوامل این فیلم سینمایی را در ادامه می‌خوانید و در روزهای آینده مشروح این نشست منتشر خواهد شد.

محمود رضوی تهیه‌کننده فیلم سینمایی«سیانور» در ابتدای این نشست درباره بی‌توجهی‌هایی که به این فیلم شده است، گفت: بی‌مهری‌ها و کلاً کم بی‌توجهی به این پروژه برای من کمی بیشتر از یک فیلم بود، من به جرات می‌توانم بگویم فیلم «سیانور» اولین فیلم تاریخی است که به صورت کاملاً خصوصی ساخته شده است و این خودش شروع یک جریان می‌توانست باشد؛ یعنی یک تهیه‌کننده بدون حمایت از هیچ سازمانی آمده و در فیلمی سرمایه‌گذاری کرده است که فیلم برای فروش و اقبال در گیشه با یک ریسک 100درصدی مواجه بود.

وی درباره اتهام «سفارشی» بودن که به این دست آثار زده می‌شود، ادامه داد: همین که فیلمی تاریخی ساخته می‌شود همگان تصور می‌کنند دولت باید پول ساخت این فیلم را بدهد. اما این بار ماجرا از اساس متفاوت بود. ما این پروژه را جلو بردیم و تصمیم گرفتیم خودمان هم هزینه‌های آن را پرداخت کنیم؛ البته نه فقط من، بلکه دوستان دیگری در این فیلم سرمایه‌گذاری کردند. این یک فرصت برای حوزه هنری، وزارت ارشاد و نهادهای دیگر بود که در این پروژه سهیم شوند، اما با ما همراهی نکردند.

رضوی تاکید کرد: موضوع سرمایه‌گذاری بخش خصوصی می‌تواند برای جوانان فیلمساز ما هم درسی باشد؛ اینکه  نباید تصور کرد که اگر فیلمی تاریخی می‌سازند توقع حمایت از دولت داشته باشند. ما ابتدا تصور می‌کردیم که وقتی این فیلم ساخته شود از آن حمایت‌هایی خواهد شد؛ البته مقصودم از حمایت، داوران جشنواره فیلم فجر نیست، چرا که آنها نظر شخصی خود را می‌دهند؛ مقصودم خود حاکمیت است؛ اما نهادهای حاکمیتی و دولتی نه تنها ما را حمایت نکردند؛ بلکه در جاهایی جلوی ما را هم گرفتند.

مسعود احمدیان نویسنده فیلم سینمایی«سیانور» در بخش دیگری از این نشست اظهار کرد: این فیلم قبل از هر چیزی مدیون سید محمود رضوی است او بود که توانست بهروز شعیبی را راضی کند که این فیلم را کارگردانی کند و باز هم به اعتبار این دو شخصیت هنری و فرهنگی بود که در یک فضای بسیار همدلانه و همراه، بسیار کمک کردند که این فیلمنامه به صورت یک فیلم منسجم درآید.

وی ادامه داد: قبل از آن که فیلم «سیانور» را یک فیلم تاریخی بدانم یک فیلم سیاسی روز می‌دانم؛ فارغ از ادبیات رایج امروز تحت عنوان اصلاح طلب یا اصولگرا، می‌خواستیم ببنیم که یک آدم فارغ از این که طرفدار کدام اردوگاه است نسبت به پیش آمدهای کاری خودش چه تصمیمی می‌گیرد. حدود 10-12 سال پیش شورایی در بنیاد سینمایی فارابی به نام شورای تخصصی تاریخ معاصر تشکیل شد. بسیاری از متونی که درآن مقطع چاپ شد، باعث شد که مسائل انقلاب اسلامی و ریشه‌هایش به این سمت برود که سهم گروه‌ها یا شخصیتهای سیاسی در شکل گیری انقلاب و شکست رژیم پهلوی چیست؟

احمدیان با اشاره به نحوه تهیه فیلمنامه و لزوم رعایت مستندات در پروژه های تاریخی گفت: تبدیل اسناد، مدارک و غیره به زبان سینما بسیار سخت بود، روی این حساب فکر کردیم ضمن پرداختن به شخصیت مرتضی صمدیه لباف و مجید شریف واقفی و حواشی که بین این دو بزرگوار وجود داشته می‌توانیم قصه‌هایی دیگری را به خدمت بگیریم تا بر جذابیت اثر بدون لطمه به روایت مستند ما بیافزاید.

نویسنده «سیانور» با بیان اینکه هنوز برای قاطبه اپوزیسیون، توده مردم و نسل امروز بسیاری از این شخصیت‌ها و این وقایع ناشناخته باقی مانده، گفت: قصدم از نوشتن فیلمنامه«سیانور» این بود که اگر نسل امروز ما می‌خواهد حرکتی کند، بهتر است قبل از آن با تکیه به اندیشه و تفکر و بازخوانی تجاربی که بوده بداند که در چه مسیری امکان دارد قرار بگیرد و دچار قضاوت‌های احساسی نشود. می‌بینید که سوال اصلی فیلم هم همین است. «چرا برخی حرکت‌های اعتراضی به سمت خشونت کشیده می‌شوند؟»

احمدیان ادامه داد: نحوه روایت فیلم«سیانور» تماماً سلیقه بهروز شعیبی بود و فیلمنامه من هیچ تاثیری روی آن نگذاشت؛ اقدام او باعث جذابیت اثر شد در حالی که فیلمنامه من تخت و پشت سر هم جلو رفته بود. مثلاً شما ابتدا در سکانسی جنازه لیلا زمردیان را می‌بینید؛ بعد در دو سکانس جلوتر نحوه کشته شدن او را مشاهده می‌کنید. همین اقدامات به جذابیت اثری که می‌توانست قصه‌ای از پیش لو رفته داشته باشد، کمک کرد.

بهروز شعیبی کارگردان فیلم سینمایی«سیانور» در بخشی از این نشست در خصوص اینکه به سازندگان این آثار معمولاً برچسب‌هایی مانند ایدئولوگ و ... زده می‌شود،   گفت: برخی می‌گویند ما آدمهایی نیستیم که اهل ایدئولوژی و این حرف‌ها باشیم و این را به عنوان یک ژست برای خود انتخاب می‌کنند. در صورتی که معتقدم اساساً این حرف غلط است و همه ایدئولوژی دارند و خود این حرف که من ایدئولوژی ندارم خودش یک ایدئولوژی است؛ به همین دلیل زمان این جور حرف‌ها گذشته است. اما مشکل آنجایی است که نمی‌توانیم به ایدئولوژی هم احترام بگذاریم؛ این دقیقاً همان چیزی است که فیلم «سیانور» سعی دارد مطرح کند.

وی در پاسخ به این سوال که به نظر پرداختن به موضوعاتی پر تنش و ملتهب مانند این وقایع ریسک بزرگی دارد و ممکن است هزینه‌های زیادی برای سازندگان به همراه داشته باشد  و قضاوت‌هایی خسته‌کننده را درباره ایشان ایجاد کند، تصریح کرد: به نظرم در حال حاضر برای ساخت هر فیلمی با هر موضوعی این ریسک وجود دارد. یعنی بدون تعارف چه کسی فکرش را می‌کرد که فیلم «ابد و یک روز» بتواند اینقدر در جشنواره مورد توجه قرار بگیرد و اگر در جشنواره سال جاری شرکت می‌کرد به این میزان مورد توجه قرار می‌گرفت؟ در سالی که گذشت ما به عینه دیدیم که سینمای ما سینمای قابل پیش بینی‌ای نیست، کافی است که در آن یک مدیر جزء عوض شود، تا تمام ساختار آن به هم بریزد. درباره «سیانور» هم همین است ما کاری که به جمع بندی رسیدیم را انجام می‌دهیم و به این قضاوت‌ها و برچسب‌ها بی تفاوت هستیم و شاید بعدها اثر آن دیده شود.

کارگردان فیلم سینمایی«سیانور» در پاسخ به این سؤال که برخی معتقد هستند که نحوه فیلمسازی شما بسیار نزدیک به سبک فیلمسازی ابراهیم حاتمی‌کیا است، گفت: هر چند که شنیدن این حرف باعث خوشحالی و مباهات من است. اما من هیچ وقت حتی سابقه دستیاری آقای حاتمی‌کیا را در کارنامه خود نداشته ام. البته در دو فیلم ایشان بازی کرده‌ام و از نحوه فیلمسازی آقای حاتمی‌کیا درس گرفته‌ام؛ اما این که بگویم نحوه فیلمسازی‌ام به سبک ایشان شباهت دارد، فکر نمی‌کنم درست باشد چون بالاخره آقای حاتمی‌کیا استاد هستند. هر چند که شنیدن چنین جمللاتی برایم باعث افتخار است.